NYT yazdı: İsrail saldırısının ardında geniş kapsamlı bir istihbarat var

Ronen Bergman, Ben Hubbard / New York Times

Üç İsrailli yetkiliye göre, İsrail'in Cuma günkü geniş kapsamlı saldırıları, İsrail'in İran'ın savunmasını zayıflatmasına olanak tanıyan ve hassas nükleer hedefleri bombalayıp üst düzey personeli öldüren yıllarca süren yoğun casusluk faaliyetlerinin ürünüydü.

Yetkililerden biri ve konuya aşina iki üst düzey İranlı yetkiliye göre, bu, İsrailli ajanlar tarafından İran'a sokulan dronlar ve diğer silahları içeren çok yönlü bir operasyondu.

İsrail ayrıca, en az dört üst düzey komutan da dahil olmak üzere, suikasta kurban giden kilit bilim adamlarının ve askeri yetkililerin hareketlerini tespit etti ve takip etti.

Yetkililerden birine göre, bu çaba İsrail askeri istihbaratı ve Mossad dış istihbarat servisi tarafından ortaklaşa planlandı ve yürütüldü. Kod adı ise "Aslanın Gücüyle" idi.

Silahların nasıl geldiği bilinmiyor

İsrailli ve İranlı yetkililer, hassas istihbarat konularını görüşmek için isimsiz kalma koşuluyla konuştu. İki İranlı yetkili, saldırı hala soruşturulduğu için silahların ülkeye nasıl veya ne zaman sokulduğunu bilmediklerini söyledi.

İranlı yetkililer saldırıyı kınadı ve öldürülen yetkililerin isimlerini açıkladı, ancak operasyonun diğer yönleri hakkında detaylı olarak kamuya açık bir şekilde konuşmadılar.

Yeni bir sayfa açıldı

Cuma günkü saldırı, İsrail'in yoğun istihbaratını Orta Doğu'daki düşmanlarını zayıflatmak ve caydırmak amacıyla güçlü saldırılara dönüştürme çabalarında yeni bir sayfa açtı.

Son yıllarda, İsrail istihbaratı, Hizbullah ve Hamas da dahil olmak üzere bölgedeki İran destekli militan gruplarının liderlerini ve İran'daki kilit İranlı askeri yetkilileri ve nükleer bilim adamlarını tespit edip öldürdü. Lübnan milis gücü Hizbullah'a derinlemesine sızması, İsrail'in geçen yıl haftalar süren bir savaş sırasında bu grubun askeri yeteneklerini ve liderliğini ciddi şekilde zayıflatmasına olanak sağladı.

İsrail daha önce İran'daki tesisleri bombalamış olsa da, cuma düzenlenen saldırılar hem öldürülen yetkililerin sayısı hem de İran'ın nükleer programını aksatmaya odaklanmaları açısından çok daha kapsamlıydı. Vurulan yerler arasında İran'ın Natanz'daki ana nükleer yakıt zenginleştirme tesisi de vardı.

"Direniş ekseni" zayıflatıldı

Saldırılar, Hamas'ın 7 Ekim 2023'te Gazze Şeridi'nden İsrail'e düzenlediği saldırıdan sonra başlayan ve bir buçuk yıldan fazla süren İsrail'in İran'a ve bölgesel vekillerine yönelik askeri eylemlerini takip etti. O zamandan beri İsrail, İran'ın bölgesel çıkarlarını ilerletmek ve İsrail saldırılarını caydırmak için inşa ettiği "direniş ekseni" olarak adlandırılan yapıyı zayıflattı.

Savaşlar Gazze'deki Hamas'ı ve Lübnan'daki Hizbullah'ı yıprattı; kilit tesislere düzenlenen hava saldırıları Yemen'deki Husi milislerine zarar verdi. Aralık ayında Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'ın isyancılar tarafından devrilmesi, İran'ı Arap dünyasındaki tek devlet ortağından mahrum bıraktı.

Bu güçlerin zayıflaması, İran'a doğrudan saldırıların bölgeden ezici bir yanıtı tetikleme olasılığını azalttı.

Müzakerelerin geleceği belirsiz

Yeni saldırılar, Başkan Donald Trump'ın İran'la yeni bir nükleer anlaşma müzakere etme çabalarını da aksatma potansiyeline sahipti. Trump, Tahran'ın "hiçbir şey kalmadan önce bir anlaşma yapması gerektiğini" söyledi. Müzakerelerin geleceği belirsizliğini koruyor.

İsrailli liderler, böyle bir anlaşmanın İran'ın nükleer silah peşinde koşmasını durdurmayacağını belirtmişti.

İsrail ordusunun istihbarat direktörlüğü başkanı Tümgeneral Shlomi Binder, Cuma günkü saldırılardan sonra, "Bizi yok etmeye çalışan bir düşmana karşı varoluşsal nitelikte bir mücadeleye giriyoruz" dedi. "Bu tehdidi bozmayı, zayıflatmayı ve ortadan kaldırmayı hedefliyoruz."

Saldırı, İran'ın savunmasını eşzamanlı olarak çökertmek, misilleme yeteneğini zayıflatmak, kilit isimleri öldürmek ve nükleer tesisleri hasara uğratmak için koreografiliydi.

İsrailli yetkililerden biri, hazırlıkların İran'ın başkenti Tahran içinde komando operasyonlarını ve İran'ın hava savunmasını hedef alan silahlarla ve İsrail'e fırlatılabilecek uzun menzilli füzeleri vuran patlayıcı dronlarla donatılmış İran içinde mevzilerin kurulmasını içerdiğini söyledi.

Saldırıların bir kısmı İran içinden yapılıyor

İranlı yetkililer, gizli İsrailli ajanlardan oluşan ekiplerin İran içinden hedeflere füze ve dron fırlattığını söyledi.

Üst düzey bir İsrail hava kuvvetleri subayı, saldırılara 100'den fazla uçağın katıldığını ve hassas takibin üst düzey askeri yetkilileri, nükleer bilim adamlarını ve komuta merkezlerini hedef almayı mümkün kıldığını söyledi.

İsrail istihbaratı, son yıllarda İran'a ve vekillerine yönelik bir dizi operasyonun merkezinde yer alıyor.

İran'ın "en"leri öldürüldü

İsrail, İran'ın en iyi nükleer bilim adamı Muhsin Fahrizade'yi 2020'de uzaktan kumandalı bir silahla suikast düzenledi ve aynı yıl bir dron saldırısında İran'ın en iyi güvenlik ve istihbarat komutanı General Kasım Süleymani'nin ABD tarafından öldürülmesine yardım etti.

2022'de, motosikletli iki suikastçı, İran Devrim Muhafızları'nda görevli Albay Sayad Khodayee'yi vurarak öldürdü; İsrail, ABD'ye rolünü doğruladı. Geçen yıl İsrail, Hamas'ın siyasi lideri İsmail Haniyeh'i, İran Devrim Muhafızları tarafından işletilen Tahran'daki bir misafirhaneye patlayıcı bir cihaz yerleştirerek öldürebildi.

Geçen yıl Hizbullah ile olan savaşında İsrail, üyelerini çağrı cihazlarını ve telsizlerini uzaktan patlatarak hedef aldı, düzinelerce insanı öldürdü ve binlerce kişiyi yaraladı. Ayrıca grubun iletişim kanallarına sızmayı başardı ve Hizbullah lideri Hassan Nasrallah'ın ölümüne neden olan hava saldırıları düzenledi.

© 2025 The New York Times Company