NYT yazdı: Scholz ve Putin’in görüşmesi ne anlama geliyor?

Jim Tankersley, Christopher F. Schuetze, Anatoly Kurmanaev / New York Times

Almanya Şansölyesi Olaf Scholz ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin cuma günü bir saat boyunca telefonda görüştü. 2022'nin sonlarından bu yana Putin ve büyük bir Batılı ülkenin lideri arasında gerçekleşen ilk görüşme bu oldu. Alman yetkililer görüşmede Ukrayna'daki savaşın sona erdirilmesine yönelik beklentilerin ele alındığını söyledi. Kremlin görüşmeyi doğruladı ve Scholz'un görüşmeyi başlattığını söyledi.

Alman hükümetinin görüşme özetine göre Scholz, Rusya'nın neredeyse üç yıl geçmesine rağmen hedeflerine ulaşamadığını iddia ederek Putin'i savaşı sona erdirmeye çağırdı. Scholz Rusya'nın sivil altyapıya yönelik saldırılarını kınadı ve Putin'e Almanya'nın Ukrayna'ya yardım etmeye devam edeceği güvencesini verdi. Özete göre Scholz ayrıca Putin'e Kuzey Kore birliklerinin Ukrayna'da Rusya'ya yardım etmek üzere konuşlandırılmasının çatışmanın ciddi bir şekilde tırmanması anlamına geldiğine inandığını söyledi.

Temasın artacağının göstergesi

Scholz'un Rusya'nın işgalini açıkça eleştirmesine rağmen, görüşme geçen hafta Amerikan başkanlık seçimlerinde Donald Trump'ın seçilmesinin ardından Kremlin ile Batılı güçler arasındaki temasın artabileceğini gösteriyor. Trump, ABD'nin Ukrayna'ya yardımlarının devam etmesi konusunda şüphelerini dile getirdi ve acil barış görüşmeleri için bastırma sözü vererek Batı'nın Ukrayna'nın savaş çabalarına verdiği desteğe yeni bir belirsizlik kattı. Kremlin'e göre Putin Alman mevkidaşına Ukrayna'daki herhangi bir barış anlaşmasının “yeni bölgesel gerçeklere dayanması ve en önemlisi çatışmanın temel nedenlerini ele alması” gerektiğini söyledi. Putin, Rusya'nın ele geçirdiği Ukrayna topraklarını teslim etmeyeceğini ve Ukrayna'nın tarafsızlığına dair garantiler (örneğin Ukrayna'nın NATO'ya katılmayacağına dair bir anlaşma) talep edeceğini belirtmek için bu örtülü ifadeleri defalarca kullandı. Kremlin'den yapılan açıklamaya göre Putin Scholz'a Ukrayna ile barış görüşmelerini bu şartlar altında yeniden başlatmaya açık olduğunu söyledi.

Alman Dış İlişkiler Konseyi'nde eski bir güvenlik uzmanı olan Christian Mölling, Trump'ın Rusya ve Ukrayna arasında barış görüşmeleri yapmaya çalışabileceği ihtimalinin telefon görüşmesinin zamanlamasının olası bir nedeni olduğunu söyledi. Mölling “Avrupalılar Trump'ın tek başına pazarlık yapabileceğinden endişe ediyorlar. Kendilerinin de masada olduğundan emin olmak istiyorlar” dedi. Ancak Mölling böyle bir çağrının riskler de taşıdığı uyarısında bulundu. “Her iki taraf da bu çağrıyı kendi söylemlerini güçlendirmek için kullanacaktır” diyen Mölling, Putin'in bunun Avrupalıların konuşmaktan başka çaresi olmadığını gösterdiğini söyleyebileceğini belirtti.

Batı, Rusya’yı izole edemedi

Rusya'da Kremlin yanlısı yorumcular da bu çağrıyı Batı'nın Rusya'yı izole etmekte başarısız olduğunun bir kanıtı olarak sundu. Moskova'da siyasi analist ve eski Kremlin danışmanı olan Sergei Markov Telegram kanalında “Bu çağrının nedeni Scholz'un yaklaşan seçimleri ve seçmenlerin Almanya'nın savaşa değil barışa yönelmesini şiddetle talep etmeleri. Batılı liderlerden başka çağrılar da bekliyoruz” dedi. 

‘Pandora’nın kutusu’

Alman Şansölye, Putin'le görüşmeden önce Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ile konuştu ve Zelenskiy’i bilgilendirmek için tekrar aramayı planladı. Scholz'un sözcüsü sosyal yardımların G7 ortaklarıyla sıkı bir şekilde koordine edildiğini söyledi. Ukrayna'nın başkenti Kiev'de gece yaptığı konuşmada Zelenskiy, Scholz'un Putin ile konuşma kararını “Pandora'nın kutusu” olarak nitelendirerek “Şimdi başka konuşmalar, başka telefon görüşmeleri olabilir. Sadece bir sürü kelime. Ve bu tam da Putin'in uzun zamandır istediği şey: İzolasyonunu, Rusya'nın izolasyonunu zayıflatmak ve hiçbir şeyle sonuçlanmayacak sıradan müzakereler yürütmek onun için son derece önemli” dedi.

Bu çağrı Scholz'a ülke içinde de yardımcı olabilir. Şubat ayında erken seçimlere gidecek olan Scholz, Rusya ile müzakere talep eden ana akım siyasi partilerin dışındaki güçlü siyasi partilerle uğraşıyor. Scholz ekim ayında Putin ile doğrudan iletişime geçmeye açık olduğunu söylemişti ancak Rus medyasına göre Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov bu fikri birkaç kez reddederek telefon görüşmesi için bir neden olmadığını söyledi. Peskov 19 Ekim'de gazetecilere yaptığı açıklamada “Berlin'den gelen sözler duyuyoruz: Scholz'un diyalog kurmaya hazır olduğuna dair sözleri. Bunlar önemli sözler, çünkü kısa bir süre önce Almanya, Putin ile herhangi bir teması kategorik olarak reddeden kolektif Batı ülkeleri arasındaydı” dedi.

Koalisyon parçalandı

O zamandan bu yana Scholz'un iktidar koalisyonu parçalandı. Scholz'un Sosyal Demokrat Partisi, şubat ayında yapılacak seçimler öncesinde anketlerde ana akımdaki en büyük rakibi Hıristiyan Demokratların gerisinde kalıyor. Ancak bu iki parti, aşırı sol ve aşırı sağda yükselen popülist partiler Almanya'nın Kiev'e verdiği desteği sona erdirmesi çağrısında bulunsa da Ukrayna'ya desteğin sürdürülmesi konusunda büyük ölçüde anlaştı. Bu çağrı, Scholz ve diğer dünya liderlerinin pazartesi günü başlayacak olan G20 Zirvesi için Brezilya'da bir araya gelmeye hazırlandıkları sırada geldi. Daha önce G20 zirvelerine katılan Putin, ekim ayında bu yıl katılmayacağını açıklamıştı. Brezilya'nın Uluslararası Ceza Mahkemesi'ne taraf olması ve geçtiğimiz yıl Ukraynalı çocukların kaçırılması ve sınır dışı edilmesiyle ilgili savaş suçları nedeniyle Putin hakkında tutuklama emri çıkarması nedeniyle Putin'in tutuklanma ihtimali bulunuyor.

© 2024 The New York Times Company