Trump daha fazla kömür istiyor, temiz enerjiye sırtını dönüyor

Ivan Penn / New York Times

Enerji uzmanları, fosil yakıtın bazı engellerle karşılaşması nedeniyle Trump'ın bu çabanın başarısız olmasının muhtemel olduğunu söyledi. Kömür santrallerinin ürettiği enerji genellikle daha ucuz, daha temiz alternatiflerle rekabet edemiyor. Ayrıca kömür yakan birçok santral çok eski ve çalışmaya devam edebilmeleri için kapsamlı ve pahalı iyileştirmelere ihtiyaç duyuyorlar.

Clinton yönetiminde enerji bakanı yardımcısı ve Google'da eski iklim ve enerji direktörü olan Dan Reicher, “Bu eğilimi tersine çevirmek çok zor olacak. Kömür için çok parlak bir gelecek çizmeyen çeşitli güçler iş başında” şeklinde konuştu.

Kömür kullanımı neden azaldı?

Bir dönem ABD'nin birincil elektrik kaynağı olan kömür santralleri artık ülke elektriğinin sadece %17'sini üretiyor. Bunun ana nedeni, 2000'li yılların başında bir başka fosil yakıt olan doğal gazın bol ve ucuz hale gelmesi. Rüzgar ve güneş gibi yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı da çok arttı.

Enerji Bilgi İdaresi'ne göre, doğal gaz şu anda ABD elektriğinin yaklaşık %38'ini sağlıyor. Güneş, rüzgar ve hidroelektrik enerji gibi yenilenebilir enerji teknolojileri yaklaşık %25, nükleer enerji ise yaklaşık %20 oranında elektrik üretiyor.

New England gibi bazı bölgelerde son kömür santrallerinin de yakında kapatılması planlanıyor. Ülkenin en kalabalık eyaleti olan Kaliforniya'da elektrik üretimi için neredeyse hiç kömür kullanılmıyor.

Kömür, yakıldığında iklim değişikliğine yol açan sera gazları ile insanlara ve doğaya zarar veren bir yapıda olduğu için de baskı altında. Trump, bu endişeleri gidermek için düzinelerce kömürlü termik santral için bazı hava kirliliği kısıtlamalarından feragat edeceğini söyledi.

Kömür hala nerelerde kullanılıyor?

Güneydoğu ve Ortabatı'da birçok kamu kuruluşu kömür santrallerinden elektrik üretmeye devam ediyor. Alabama Power, Georgia Power, Duke Energy ve Tennessee Valley Authority (ülkenin devlet tarafından işletilen en büyük enerji sağlayıcısı) gibi şirketler en büyük kömür kullanıcıları arasında yer alıyor.

Uzun bir kömür madenciliği geçmişi olan eyaletler hala bu yakıta çok bağımlı. Enerji Bilgi İdaresi'ne göre, geçen yıl elektriğinin %85'ini kömürden elde eden Batı Virginia ve %67'sini kömürden elde eden Kentucky bu eyaletler arasında yer alıyor.

Trump, Enerji Bakanlığı'na kârlı olmayan kömür santrallerinin çalışmaya devam etmesi için acil durum yetkilerini kullanma talimatı verdi. Başkan bunun elektrik kesintilerini önlemek için gerekli olduğunu söyledi. İlk döneminde de benzer bir strateji denemişti.

Ayrıca kömür üretimine karşı “ayrımcılık” yapan tüm düzenlemelerin yürürlükten kaldırılması, kömür madenciliği için yeni federal arazilerin açılması ve kömür yakan enerji santrallerinin chatbot gibi yapay zeka hizmetleri için kullanılan veri merkezlerine hizmet verip veremeyeceğinin araştırılması için talimatlar verdi.

ABD'nin en büyük kömür üreticisi Peabody, dünyanın 2024 yılında tarihteki herhangi bir yıldan daha fazla kömür kullanacağını ve bunun da artan enerji taleplerini desteklemek için kaynağa olan ihtiyacı vurguladığını söyledi.

Peabody sözcüsü Vic Svec, “Ülkemizin artan uygun fiyatlı, güvenilir enerji ihtiyacını desteklemek için ABD'nin kömür santrallerini emekliye ayırmayı durdurması, mevcut santralleri daha yüksek kapasitede kullanması ve kapatılan kömür santrallerini yeniden çalıştırması gerektiğine inanıyoruz” dedi.

Trump yönetimi kömürü canlandırabilir mi?

Federal politikalar bir rol oynayabilse de, elektrik santrallerinde ne kadar kömür yakılacağını nihai olarak kamu hizmetleri ve onları denetleyen eyalet kanun koyucuları ve düzenleyicileri belirliyor.

Bir kamu hizmeti ticaret birliği olan Edison Electric Institute (EEI) yaptığı açıklamada, ABD'nin daha fazla elektrik kaynağına ihtiyacı olduğu konusunda yönetimle hemfikir olduğunu, ancak kömür kullanımı lehinde ya da aleyhinde konuşmayı reddettiğini söyledi.

Enstitü, “Elektrik talebi on yıllardır en hızlı şekilde artıyor ve EEI üyesi elektrik şirketleri bu talebi karşılamak için çeşitli, yerli ve dengeli bir enerji karışımı kullanırken müşteri faturalarını da mümkün olduğunca düşük tutuyor” dedi.

Xcel Energy gibi bazı büyük elektrik şirketleri, kısmen Biden yönetimi sırasında oluşturulan federal teşviklerden yararlanmak için kömür santrallerini güneş enerjisi çiftliklerine dönüştürüyor. Örneğin, Minnesota'nın Becker kentinde Xcel, Sherco kömür santralinin yerine büyük bir güneş enerjisi ve batarya tesisi inşa ediyor. Şirket Colorado'daki bir başka kömür santralini de doğal gaz santraline dönüştürüyor.

Xcel sözcüsü Theo Keith, şirketin “faaliyetlerini etkileyip etkilemeyeceğini anlamak için” Trump'ın emirlerini incelediğini, ancak bu arada tüketicilerine düşük maliyetle temiz enerji sağlamak için çalışacağını söyledi.

Teksas gibi bazı eyaletlerdeki muhafazakâr milletvekilleri, yeterli enerji arzını sağlamak ve veri merkezleri, elektrikli araçlar ve ısı pompalarından gelen artan talebi karşılamak için fosil yakıtların daha fazla kullanılmasını gerektiren yasalar önerdiler. Ancak analistler, bu tür önlemlerin kabul edilmesi halinde kömürün değil, öncelikle doğal gazın yararına olacağını düşünüyor.

Çevre aktivistleri kömürü canlandırma çabalarının yanlış yönlendirildiğine dikkat çekiyor. Daha fazla kömür kullanan eyaletlerin daha yüksek elektrik faturalarına, daha fazla sağlık sorununa ve eskiyen ekipmanlar nedeniyle daha fazla enerji santrali arızası riskine sahip olduğunu belirtiyor.

Bu yakıtın kullanımını sona erdirmek için Beyond Coal adlı bir kampanya yürüten Sierra Club'ın baş program sorumlusu Holly Bender, “Burada gerçekten onlarca yıllık çalışmayı tersine çeviriyoruz. Trump'ın kömürün kullanımını yaygınlaştırmak için elini taşın altına koymaya çalıştığı çok açık. Ancak kömür artık vadesini doldurmak üzere”

© 2025 The New York Times Company