Trump Putin'in Ukrayna zaferine kapı mı aralayacak?

Lara Jakes / The New York Times

Üst düzey bir NATO askeri yetkilisi Cumartesi günü yaptığı açıklamada, seçilmiş Başkan Donald Trump tarafından müzakere edilen ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Ukrayna'da zafer kazanmasına izin veren herhangi bir barış anlaşmasının ABD'nin çıkarlarına zarar vereceğini öne sürdü.

NATO Askeri Komitesi'nin Hollandalı başkanı Amiral Rob Bauer, Prag'da düzenlenen Avrupa savunma zirvesi çerçevesinde verdiği geniş kapsamlı bir mülakatta şunları söyledi “Eğer Rusya gibi bir ülkenin kazanmasına ve bu savaştan galip olarak çıkmasına izin verirseniz, bu ABD'nin de çıkarlarının olduğu dünyadaki diğer otokratik devletler için ne anlama gelir? Ukrayna tek başına konuşulacak kadar önemli ama söz konusu olan Ukrayna'dan çok daha fazlası”

Trump defalarca Ukrayna'daki savaşı bir günde sona erdirebileceğini söyledi ama nasıl olacağını söylemedi. Seçilmiş Başkan Yardımcısı JD Vance tarafından Eylül ayında ana hatları çizilen bir çözüm, Kremlin'e yakın kişilerin Putin'in istediğini söylediği şeyi yansıtıyor: Rusya'nın ele geçirdiği toprakları elinde tutmasına izin vermek ve Ukrayna'nın NATO'ya katılmayacağını garanti etmek.

Trump'ın geçiş ekibinin sözcüsü Karoline Leavitt ise Amerikan halkının ülkelerine liderlik edeceğine ve dünya çapında güç yoluyla barışı yeniden tesis edeceğine güvendiği için Trump'ın yeniden seçildiğini söyledi.

Leavitt sözlerinin devamında “Beyaz Saray'a döndüğünde tam da bunu yapmak için gerekli adımları atacaktır” ifadelerini kullandı.

Trump uzun zamandır ABD'nin Ukrayna'ya gönderdiği yardımları (Şubat 2022'den bu yana çoğu silah ve askeri destek olmak üzere 100 milyar dolardan fazla) eleştiriyor ve geçen ay bir podcast yayınında Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy'i Rusya'nın işgalinden sorumlu tuttu.

Bauer, yeni Trump yönetiminin ortaya attığı önerileri tartışmayarak, eski başkanın dönüşünde ne yapacağını bekleyip görmek istediğini söyledi ve “Şu ana kadar söylediklerine bakarak bir sonuca varılmasının erken olduğunu düşünüyorum” dedi.

NATO 1949 yılında Sovyetler Birliği'nin Batı'ya yönelik tehdidine karşı kuruldu ve Putin uzun zamandır ittifakı Rusya'nın sınırlarına çok yaklaşmaması konusunda uyarıyor. ABD NATO'nun kurucu üyelerinden biri ve Trump ilk döneminde ittifaktan çekilme ihtimalini gündeme getirene kadar NATO'ya olan desteği hiçbir zaman şüphe uyandırmadı.

En izole ülke Ukrayna'da oyuncuya dönüştü

NATO'nun en kıdemli askeri yetkilisi olan Bauer, Kuzey Kore'nin Ukrayna'ya karşı Rusya'yı desteklemek üzere asker ve silah göndermesinin yaratacağı önemli jeopolitik sonuçları konusunda da uyarıda bulundu.
“Dünyanın en izole ülkesi şimdi aniden bir oyuncu haline geldi” dedi.

Bauer, Kuzey Kore'nin savaş alanındaki yardımının Putin'in müzakerelerde elini güçlendirmesi halinde, diğer otoriter liderlerin de benzer şekilde toprak egemenliğini ve ekonomik yaptırımları koruyan uluslararası kuralları ihlal etmeye teşvik edilebileceğini söyledi. Bauer, Kuzey Kore üzerinde önemli bir nüfuza sahip olan Çin'in Rusya'ya yardımı engellemek için müdahale etmemesinin ileriye dönük olarak ABD için tehlikeli bir durum yarattığını söyledi.

Londra merkezli bir araştırma grubu olan Uluslararası Stratejik Araştırmalar Enstitüsü'nün (IISS) ev sahipliğinde Prag'da düzenlenen üç günlük toplantı, Avrupa'da ulusal orduların ve savunma sanayinin güçlendirilmesine odaklandı. Ancak Trump'ın Ukrayna'ya yönelik Amerikan desteğini azaltma ihtimali, süregelen savaşta durumu Ukrayna'nın aleyhine çeviriyor ve Avrupa'nın ABD'nin güvenlik garantilerine ve silahlarına on yıllardır süren bağımlılığından kurtulması gerektiğini düşünenlerin sesleri daha yüksek çıkıyor.

Konuşmacıların çoğu Trump'ın tam olarak nasıl bir yol izleyeceğini konusunda tahminde bulunurken temkinli davranmayı tercih etti ve Avrupa'nın en kötüsüne hazırlıklı olması gerektiğine ilişkin bir hava vardı.

Çek Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Petr Pavel Cuma günü zirvede yaptığı konuşmada “Yeni yönetimin Ukrayna'ya, Avrupa'ya ve NATO'ya yönelik gerçek politikalarının ne olacağını beklemek zorundayız. Ancak hiç şüphesiz kıta genelinde daha yakın çalışmaya başlamamız gerekecek” sözlerini kaydetti.

Pavel, Trump'ın savaşı sona erdirmek için Rusya ile yapmaya çalıştığı anlaşma ne olursa olsun büyük olasılıkla kendileri ve Ukrayna'nın çıkarına olmayacağını söyledi.

Trump ve Zelenskiy Çarşamba günü telefonda görüşme yaptı ve görüşmeye teknoloji milyarderi Elon Musk da katıldı.

Prag'da yetkililer Avrupa'nın kendini savunmak ve kendi silahlarını inşa etmek için daha hazırlıklı olması gerektiği konusunda hemfikirdi. Ancak orduları silahlandırmanın yüksek maliyetini Avrupa'nın artan ekonomik sorunları ve Trump yönetiminin Avrupa'dan ithal edilen mallara yüksek gümrük vergileri getirebileceği korkusuyla dengelemek konusunda endişeler vardı.

IISS'e göre Avrupa'daki NATO ülkeleri son on yılda ulusal savunma harcamalarını %50 oranında arttırdı. NATO'nun 32 üyesinin 23'ünden fazlası gayri safi yurtiçi hasılalarının en az %2'sini savunmaya harcıyor. 2021'de bu oran sadece altı ülkeyi kapsıyordu. Ancak konferanstaki pek çok yetkili, müttefiklerin önümüzdeki yıllarda %3 ya da %4'e varan harcamalara yönelmeleri gerektiğini söyledi.

© 2024 The New York Times Company