New York Times yazdı: Ukrayna'nın drone saldırısı NATO'yu hazırlıksız yakaladı
Ukrayna’nın Rus hava üslerine düzenlediği yüzlerce drone saldırısı, savaşın doğasını kökten değiştiriyor. NATO ülkeleri kendi savunmalarını sorgularken, yeni çağın “sürü savaşı”na ne kadar hazır oldukları büyük bir soru işareti
Lara Jakes / New York Times
Son haftalarda Ukrayna ve Rusya semalarını dolduran insansız hava aracı (drone) saldırıları yalnızca yeni bir savaş çağının gücünü dünyaya göstermekle kalmadı, aynı zamanda Batılı ülkelerin bu çağa ne kadar hazırlıksız olduğunu da gösterdi.
Pazar günü, Ukrayna Rusya’ya gizlice soktuğu yüzlerce drone'u kullanarak oradaki hava üslerine saldırdı; bu saldırı binlerce kilometre mesafedeki 20 stratejik uçağı tahrip etti ya da yok etti. Bu durum, bazı NATO ülkelerinde savunma yetkililerini alarma geçirdi ve bir düşmanın, drone kullanarak büyük bir askeri gücü — ister Rusya, ister Çin, isterse ABD olsun — ciddi şekilde felç edip edemeyeceği sorusunu gündeme taşıdı.
“Bu yalnızca münferit bir olay değil, gelecekteki çatışmaların karakterine dair bir bakış” diyen Cornell Üniversitesi’nde drone savaşı uzmanı James Patton Rogers sözlerini şöyle sürdürdü: “Ukrayna’nın etkileyici saldırısının ardından NATO’nun ilgilenmesi gereken acil konu şu: Kendi hava üsleri, bombardıman uçakları ve kritik altyapılarının ne kadar savunmasız olduğunu belirlemek!”
Ukrayna’nın bombardımanından önce, Rusya neredeyse her gün Ukrayna’daki askeri ve sivil hedeflere uzun menzilli drone saldırılarını artırmıştı. Uzmanlara göre, Rusya, insansız hava araçlarını üretildikleri hızla kullanıma sokabilecek kapasitede. Buna karşılık, ABD ve Avrupa’daki savunma sanayi üretimi üç yılı aşkın süredir bu hıza yetişemiyor.
NATO'nun öğrenmesi gereken çok şey var.
Bu yıl NATO, Polonya'da Ukrayna kuvvetleriyle ortak bir eğitim merkezi açtı ve Rusya'nın işgalinden çıkarılan dersleri paylaşmayı amaçladı. Ukrayna ordusu her ne kadar sınır bölgelerinde toprak tutmakta zorlanıyor olsa da, Rusya hariç Avrupa’daki en büyük ve en çok savaş tecrübesine sahip ordu olma özelliğine sahip.
Aynı zamanda, askeri ittifakın büyük bölümü hâlâ geçmişteki savaşlara odaklı ve enerji altyapıları, finans kurumları ve hükümet veri tabanlarını hedef alan sürekli siber saldırı ve hibrit tehdit akışına karşı koyamıyor.
Ukrayna’nın geniş çaplı drone saldırısının ardından Trump döneminde Pentagon’da üst düzey bir yetkili olan Simone Ledeen, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda "Çin, uçaklarını 3 binden fazla sağlamlaştırılmış sığınakla korurken, ABD hâlâ açık hava pistlerinde uçağa binmeye çalışıyor “ve varsayımlara güveniyor” diye yazdı.
Ledeen “Zamanlaması iyi bir sürü saldırı, biz havalanmadan bizi kör edebilir” dedi.
Kuzey Amerika Hava Savunma Komutanlığı’nın başı Orgeneral Gregory Guillot’un Şubat ayında Kongre üyelerine aktardığına göre, ABD ordusu geçen yıl yaklaşık 100 askeri tesiste 350 drone gözlemi bildirdi.
Bu hafta yayımlanan İngiltere’nin savunma yeteneklerine dair yeni hükümet değerlendirmesi, diğer ittifak üyelerinin de zayıf noktalarının farkında olduğunu ortaya koydu.
İngiltere’nin değerlendirme raporunda, eğer birkaç yıl içinde savaşmak zorunda kalınırsa, İngiltere ve müttefiklerinin daha yeni silahlara ve teknolojilere sahip düşmanlarla karşılaşabileceği belirtildi. Raporda, tek yönlü saldırı drone’ları dahil olmak üzere, hava ve kara drone’larına büyük yatırım yapılması ve stoklanması gerektiği vurgulandı.
“Yeni teknolojiyi silahlı kuvvetlerin eline en hızlı kim verirse, o kazanır” denildi.
Savaşın başından bu yana hem Rusya hem de Ukrayna, kendi drone filolarını kurmak için milyarlarca dolar harcadı.
Ukrayna drone üretimini 5 milyona çıkaracak
Washington’daki Stratejik ve Uluslararası Çalışmalar Merkezi'nde görevli ve daha önce Ukrayna hükümetine danışmanlık yapan Kateryna Bondar "İki yıl önce Ukrayna yaklaşık 800 bin drone üretiyordu. Bu yıl bu sayının 5 milyonu aşması bekleniyor" dedi . Bunlar arasında, 1.800 kilometreye kadar uçabildiği bildirilen “füze drone” olarak bilinen silahlar da bulunuyor.
Geçtiğimiz hafta sonu Rusya’ya yapılan sürpriz saldırıdan hemen önce, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, müttefiklerine drone programını daha fazla finansal destekle büyütmek istediğini söyledi ve “Operasyonlarımız, yatırımın özellikle drone’larda ne kadar etkili olabileceğini gösteriyor” ifadelerini kullandı.
İngiltere bu çağrıya olumlu yanıt verdi ve Çarşamba günü Ukrayna’ya bu yıl 100 bin drone temin etme sözü verdi. Bu sayı başlangıçta planlananın 10 katı.
Savunma uzmanlarına göre, gayri safi yurt içi hasılasının %7’sinden fazlasını savunmaya ayıran Rusya, Mart ayından bu yana her hafta Ukrayna semalarını 1.000’den fazla drone’la doldurarak hava savunmalarını boğmuş durumda. Bunların çoğu, İran yapımı uzun menzilli Shahed saldırı uçağının Rus üretimi olan Geran serisi drone’lar. Bazılarının üretim maliyeti sadece 20 bin dolar.
Fakat Storm Shadow gibi 1 milyon dolarlık uzun menzilli bir füzeye kıyasla çok daha ucuz olsalar da, Geran drone’lar yine de Rusya’ya her gün milyonlarca dolara mal oluyor olabilir.
Rus drone’ları ve silahları konusunda uzman Samuel Bendett “Eğer her gün yüzlercesini fırlatabiliyorlarsa, bu, her gün yüzlercesini de üretmeleri gerektiği anlamına gelir” şeklinde konuştu.
Drone saldırılarındaki artış, Trump’ın bastırdığı ateşkes görüşmeleriyle aynı döneme denk geliyor. Rusya, olası bir anlaşmadan önce Ukrayna’da daha fazla toprak kazanmayı hedefliyor.
Aynı zamanda bu saldırılar, Rusya’nın hâlâ güçlü bir askeri oyuncu olduğunu dünyaya hatırlatmayı amaçlıyor.
Bendett sözlerinin devamında “Avrupa’da, gerçekten, kimse bu tür bir tehditle başa çıkmaya yeterince hazırlıklı değil” dedi.
© 2025 The New York Times Company