Yılın en iyi kurgu ve kurgu dışı kitapları
Bir yıl boyunca yüzlerce kitap okuyup, düzenli olarak bir araya gelerek kitapların artılarını ve eksilerini tartışan -pardon, konuşan- The New York Times kitap editörleri, 2025 yılının en iyi 10 kitabını seçti
The New York Times
Bizi I. Dünya Savaşı’nın savaş alanlarından çağdaş İsveç dans kulüplerine, Avustralya’nın kırsalındaki bir manastırın salonlarına, Nazi film stüdyolarından göçmenlerin bir bağ kurma arayışında oldukları New York sanat galerilerine götüren romanlarda, kurgu seçimlerimiz zamanın ruhuna uygun ve zamansız konular hakkında, canlılık ve stil sahibi kapsamlı hikayeler sunuyor. Kurgu dışı kitaplarda, konut krizi ve tarihi bir siyahi kilise hakkında sürükleyici gazetecilik anlatımlarının yanı sıra, yanlış anlaşılmış bir ressamın ilgi çekici biyografisi, gergin bir anne-kız anısı ve denizcilik macerası kadar evlilik üzerine bir meditasyon niteliğinde olan büyüleyici bir gemi enkazı hikayesi seçtik.
Angel Down (Melek Düştü), Daniel Kraus
Kağıt üzerinde, Angel Down başarılı olamayacak bir kitap gibi görünüyor: Birinci Dünya Savaşı’nı konu alan, 285 sayfalık tek bir cümle ile anlatılan, bilinç akışı tarzında yazılmış bir roman. Kitabın konusu, askerlikten kaçan bir adamın savaş alanında bir melek bulması. Yine de Kraus, tüm bu unsurları bir araya getirerek, cesur bir üslupla yazılmış, unutulmaz sahnelerle dolu ve acil bir mesaj içeren, muzaffer ve unutulmaz bir kitap yaratıyor.
The Director, Daniel Kehlmann
Kehlmann’ın muhteşem romanının merkezinde yer alan 20. yüzyıl Avusturyalı film yapımcısı G.W. Pabst olmak ne kadar sinir bozucu olmalı. Nazi yönetimi altındaki Avrupa’da sıkışıp kalmış bir yönetmen olan Pabst, bir zamanlar savunduğu tüm yaratıcı ilkelerden ödün vererek Reich için propaganda ve zararsız saçmalıklar yapmak zorunda kalır. Yine de Kehlmann’ın, keskin mizahı ve unutulmaz tarihi cameo’larla renklendirilmiş karmaşık portresi, parçalanmakta olan bir dünyada ilginç bir dürüstlük sınavı sunuyor. Zamanlama daha iyi olamazdı.
The Loneliness of Sonia and Sunny (Sonia ve Sunny’nin Yalnızlığı), Kiran Desai
19. yüzyılın en zengin kurgu eserleri gibi, bu yaklaşık 700 sayfalık aile destanı eleştirmenimiz Alexandra Jacobs’u hayran bıraktı. Hindistan’dan gelen göçmenler olan başkahramanlar arasında, yükümlülükler ve kendini ifade etme arasında sıkışıp kalmış, geçici bir aşk hikayesi romanın ana teması. 1990’ların sonlarından 11 Eylül’den hemen sonrasına kadar, farklı ülkeler ve nesiller arasında gidip gelen Desai, entrikacı mirasçılar, herkesin imrendiği tarifler, kayıp bir muska ve cehennemden gelen sanat canavarı gibi unsurları hikayesine dahil ediyor.
The Sisters (Kız Kardeşler), Jonas Hassen Khemiri
Bu canlı romanın anlatıcısı Jonas “Mikkola kardeşlerde beni yalnız hissettirmeyen bir şey vardı” diyor. Yer yer anlatıcı, yazarın adına konuşuyor gibi hissediyorsunuz. Bir çırpıda okunan bir kitap olmasa da The Sisters çevik üslup, edebi sihirbazlık numaraları sayesinde yine de akıcı sayılır: Hassen Khemiri, hikayeyi giderek kısalan zaman dilimlerinde anlatıyor. Okurun başlardaki meraklı bekleyişi, ani bir finalle ödüllendiriliyor.
Stone Yard Devotional (Taş Bahçesi Adanmışlığı), Charlotte Wood
Avustralya’nın Yeni Güney Galler eyaletinin ücra ovalarında, yalnızlık ve inzivaya ihtiyaç duyan bir kadın bir manastıra gelir. Bu ilginç bir seçimdir: Kadın, Sidney’deki dolu dolu hayatını geride bırakmıştır ve Katolik Kilisesi’nin “vahşiliğinden” nefret eden bir ateisttir. Yine de iş ve tefekkürün rahatlatıcı ritmine kapılarak huzur bulur. Wood, dikkatimizin sahip olduğumuz en kutsal armağanlardan biri olduğunu gösterir.
A Marriage at Sea (Denizde Bir Evlilik), Sophie Elmhirst
1972 yılında, genç bir evli çift olan Maurice ve Maralyn Bailey, İngiltere’deki hayatlarını bırakıp tekneleri Auralyn ile Yeni Zelanda’ya yelken açmaya karar verdiler. Ancak dokuz ay sonra, Auralyn bir balina tarafından parçalandı ve Bailey çifti, Pasifik’te 118 gün boyunca derme çatma bir salda mahsur kaldı. Bu öykü, dikkat çekici olmakla birlikte, herkese yalnızlık, karakter ve ortaklık hakkında temel sorular sordurtacak.
Mother Emanuel, Kevin Sack
2015 yılında, ırk savaşı çıkarmaya niyetli bir beyaz, Charleston’daki Emanuel A.M.E. Kilisesi’nde İncil dersine katılan dokuz kişiyi vurarak öldürdüğünde, Güney’in en eski Afro-Amerikan Episkopal cemaatinin kalbine bir darbe indirdi. The New York Times için katliamın ardından yaşananları haberleştirmekle görevlendirilen Sack, bu hikayenin geniş kapsamlı sembolik bir önemi olduğunu anladı. 10 yıl süren çalışmanın sonucunda ortaya çıkan kitabı, zamanında yapılan bir araştırma ve habercilik başarısı.
Mother Mary Comes to Me (Anne Mary Bana Geliyor), Arundhati Roy
Bu acımasız ama karanlık bir mizahla yazılmış anı kitabında, ödüllü romancı, onu bir yazar ve aktivist olarak şekillendiren, astımlı, imkansız, ilham verici kadını anlatıyor -ve onu ömür boyu duygusal olarak yaralayan kadını. Ancak Roy kendini çok kolay affetmiyor. Kapalı bir Hint topluluğundan kozmopolit Delhi’ye, oradan da küresel sahneye kaçan Roy, tıpkı annesi gibi, otoriter, sabırsız ve unutulmaz biridir.
There Is No Place for Us (Bizim İçin Yer Yok), Brian Goldstone
Antropologluktan gazeteciliğe geçen Goldstone, olağanüstü bir hassasiyet, azim ve zarafetle, “çalışan evsizler”e şoke edici bir ışık tutuyor. Evleri araba, bir akrabanın kanepesi veya uzun süreli konaklama otellerindeki sefil odalar olan beş Atlanta ailesini takip eden kitabı, artan kiralar, düşük ücretler ve yanlış kentsel politikalar nedeniyle maaşlarıyla bile zar zor hayatta kalan bir nüfusa samimi bir insanlık boyutu kazandırıyor.
Wild Thing (Vahşi Şey), Sue Prideaux
Sanat tarihinin kayıtlarında, kötü çocuk sanatçılar sayısızdır ve 19. yüzyıl Fransız ressam Gauguin, genellikle listenin en üst sıralarında yer alır -reşit olmayan Tahiti kızlarını baştan çıkaran ve Güney denizlerinde frengi salgını yayan bir sömürgeci olarak kınanır. Prideaux’nun büyüleyici biyografisi, Polinezyalı komşularının çıkarları için sömürge yetkililerine karşı savaşmış, hatta onların kızlarından birkaçını çocuk gelin olarak evine almış, özgün ve çelişkili bir adamın kurnazca esprili portresini çiziyor.
© 2025 The New York Times Company