Uyandığınızda yorgun hissediyorsanız dikkat: Gerçekten ne kadar uykuya ihtiyacınız var?
Muhtemelen bu yazıyı okuyorsanız dün gece 'biraz' uyumuşsunuzdur. Peki kendinizi dinlenmiş hissediyor musunuz? Uzmanlar bunun dikkate alınması gereken önemli bir soru olduğunu söylüyor
Çoğumuz hayatımızın üçte birini uyuyarak geçiriyoruz, ancak gecede sekiz saatten daha fazla ya da daha az uykuya ihtiyacınız olabilir. İhtiyaç duyulan saat sayısı yaşamınız boyunca değişir; bebekler ve çocuklar daha fazla uykuya ihtiyaç duyarken, 65 yaş ve üzeri kişiler yedi ila dokuz saatten biraz daha az uyuyarak işlevlerini yerine getirebilirler.
Ne kadar uyunduğundan çok uyku kalitesi önemli
AP'nin haberine göre uyku, sağlığımız için ne kadar kritik olsa da hala bir gizem. Stanford Üniversitesi'nde uyku uzmanı olan Dr. Rafael Pelayo, “Nedenleri tam olarak açık değil, ancak hepimizin yaptığı önemli bir şey” dedi ve şöyle devam etti: “Uyuduğunuzda olağanüstü bir şey oluyor. Bu, sahip olduğumuz en doğal öz bakım biçimidir”
Johns Hopkins'te davranışsal uyku tıbbı klinisyeni olan Molly Atwood, nüfusun çoğunun yedi ila dokuz saat arasında uyuduğunu ve bu kategorinin sağlık sorunlarıyla en düşük ilişkiye sahip olduğunu söyledi.
Günde 6 saatten az uyuyanlar ya da 9 saatten fazla uyuyanlar...
Atwood, insanlar altı saatten az uyuduklarında ya da ortalama dokuz saatten fazla uyuduklarında, sağlık sorunları riskinin arttığını, ancak herkesin farklı olduğunu söyledi.
Pelayo, ne kadar uykuya ihtiyacınız olduğunu anlamaya çalışırken, uykunun kalitesi hakkında düşünmenin önemli olduğunu söyledi: “Gerçekten yapmak istediğiniz şey, yenilenmiş hissederek uyanmaktır - mesele budur”
Pelayo, “Eğer birisi bana saatlerce uyuduğunu ama yorgun uyandığını söylüyorsa, bir şeyler yanlış demektir. En sevdiğiniz restorandan aç hissederek ayrılmamalısınız” dedi.
Ne kadar uykuya ihtiyacımız olduğu değişiyor
İhtiyacımız olan uyku miktarı hayatımız boyunca değişir. Yeni doğanlar en çok 14 ila 17 saat arasında bir süreye ihtiyaç duyarlar.
Atwood, “Kesinlikle bebekken ve çocukken, çok hızlı büyüdüğümüz için, çok daha fazla uykuya ihtiyacımız var” ifadelerini kullandı.
Ulusal Uyku Vakfı, 26 ila 64 yaş arasındaki yetişkinlerin çoğunun yedi ila dokuz saat arasında uyumasını öneriyor. 65 yaş ve üzeri kişiler biraz daha az, 16-25 yaş arası genç yetişkinler ise biraz daha fazla uyuyabilir.
İnsanlar kabaca her 90 dakikada bir uyku evrelerinden geçerler. Atwood, gecenin ilk bölümünde döngünün daha çok yavaş dalga uykusu ya da derin uyku olduğunu ve bunun vücudun onarılması ve yenilenmesi için gerekli olduğunu söyledi. Bu aynı zamanda “büyüme hormonunun” salgılandığı zamandır.
Gecenin ilerleyen saatlerinde ise uyku döngüsünün daha büyük bir kısmı hızlı göz hareketi uykusu ya da rüya uykusu olarak adlandırılan, öğrenme ve hafıza konsolidasyonu ya da kısa süreli hafızanın uzun süreli hafızaya dönüştüğü süreç için önemli olan uykuda geçer.
Atwood, çocukların daha fazla “derin uyku” uyuduğunu ve gecenin yaklaşık %50'sinin bu alanda geçtiğini söyledi. Atwood, ergenlik döneminde bu oranın düştüğünü, çünkü vücudumuzun aynı tür onarım ve restorasyona ihtiyaç duymadığını söyledi.
Ergenlik döneminde ilginç bir şey daha oluyor: Uykuda cinsiyete dayalı farklılıklar ortaya çıkmaya başlıyor.
Kadınlar erkeklerden daha mı fazla uykuya ihtiyaç duyar?
Atwood, araştırmaların kadınların daha fazla uykuya ihtiyaç duyduğunu göstermediğini, ancak kadınların ortalama olarak erkeklerden biraz daha fazla uyuduğunu söyledi.
Bu, genç yaşlarda başlıyor. Pelayo, aynı uyku ihtiyaçlarına sahip olmalarına rağmen, genç kızların genç erkeklerden daha az uyuduğunu söyledi. Ayrıca, genç kızlar uykusuzluktan daha sık şikayet etme eğiliminde.
UC Berkeley'de uyku üzerine çalışan bir klinik psikolog ve profesör olan Allison Harvey, kadınlar ilk kez anne olduklarında, genellikle gece boyunca yeni doğan bebeklerle daha sık ilgilenirler, bu da daha az uyku anlamına gelir, dedi.
Hormonlar da hamilelik ve menopoz dönemlerinde kadınların uyku miktarını ve kalitesini etkileyebilir.
Uyku konusunda uzmanlaşmış Mayo Clinic nöroloğu Dr. Mithri Junna, “Özellikle menopozla birlikte, kadınların gece uyanma sayısı ve süresinde artışla birlikte uykularında bozulma gelişebilir” dedi.
Atwood, kadınların adet döngülerinden hemen önce de daha fazla uykuya ihtiyaç duyabileceklerini söyledi ve şöyle devam etti:
“Vücudunuzun size daha fazla uykuya ihtiyacınız olduğunu söylediği zamanlar kesinlikle vardır. Dinlemek önemli”
Uyumak için ne zaman yardım alınmalı?
Kendinizi huysuz, sinirli ve dikkatsiz hissettiğinizde yeterince uyumadığınızı anlarsınız. Uzun vadede, bu küçük semptomlar ciddi sorunlara, hatta ölümcül sorunlara dönüşebilir.
Atwood, “Yeterince uyumuyorsanız ya da tedavi edilmemiş uykusuzluk veya uyku apneniz varsa, depresyon riskiniz artar. Yüksek tansiyon, kalp krizi ve felç riski gibi kardiyovasküler sorun riskiniz artar. Bağışıklık sisteminiz tehlikeye girer. Alzheimer için daha büyük risk altındasınız” şeklinde konuştu.
Her gece önerilen miktarda uyuyor ancak yine de yorgun hissederek uyanıyorsanız, ilk iş olarak hekiminize gitmeyi düşünebilirsiniz.