İç, iade et, geri al | Lizbon, yeniden kullanılabilir bardak sistemini hayata geçirdi: Avrupa'da bir ilk
Avrupa'da bir ilk olan uygulamayla Lizbon, her gece 25 bin plastik bardağın çöpe gitmesini önlemeyi hedefliyor. Tüketiciler, içeceklerini 0,60 euro depozito karşılığında yeniden kullanılabilir bardaklarla alıyor, içtikten sonra bardaklarını iade ederek paralarını geri alıyor
Portekiz’in başkenti Lizbon, Avrupa’da şehir genelinde yeniden kullanılabilir bardak sistemine geçen ilk başkent oldu. Özellikle yaz aylarında turist akınına uğrayan ve gece hayatının oldukça canlı olduğu şehirde her gece yaklaşık 25 bin tek kullanımlık bardak tüketiliyor. Ancak artık bu bardaklar sokakları kirletmeyecek.
Yeni uygulama, içeceklerin 0,60 euro depozito karşılığında yeniden kullanılabilir bardaklarla verilmesini ve içildikten sonra bu bardakların şehirdeki özel toplama makinelerine iade edilerek paranın geri alınmasını kapsıyor. Üstelik tüketicilerden herhangi bir kayıt ya da kişisel bilgi istenmiyor; temassız banka kartı ya da mobil ödeme ile işlem kolayca tamamlanıyor.
Ekim 2025 itibarıyla, sistem tamamen hayata geçirildiğinde, Lizbon’un merkezi eğlence bölgelerinde 17 farklı iade noktası olacak. Tüm işletmelerde ise “Lizbon Bardağı” adı verilen standart bardak kullanılacak. Bardaklar, özel olarak kurulmuş lojistik ağ sayesinde toplanıyor, temizleniyor ve yeniden dağıtılıyor. Sistemin tüm teknik altyapısını, Norveç merkezli çevreci teknoloji şirketi TOMRA sağlıyor.
Lizbon Belediyesi bu adımı, 2024 yılında alınan ve tek kullanımlık plastik bardakları yasaklayan kararın ardından attı. Belediye yetkilileri, uygulamanın yalnızca çevresel fayda sağlamakla kalmayıp, sürdürülebilir tüketim alışkanlıklarını teşvik ettiğini belirtiyor. Belediye Çevre ve Atık Yönetimi Sorumlusu Rui Cordeiro, "Amacımız sadece plastik atıkları azaltmak değil, aynı zamanda Lizbon’da bir yeniden kullanım kültürü oluşturmak," diyerek diğer Avrupa kentlerine de ilham olmayı hedeflediklerini söyledi.
Sistemin başarısında kafe, bar ve gece kulüpleri gibi mekanların desteği büyük. Portekiz’in en büyük otel ve restoran birliği olan AHRESP, işletmelere teknik destek sağlıyor ve yeni düzene geçişte rehberlik ediyor. AHRESP Başkanı Carlos Moura, “Bu, HoReCa sektörü için yalnızca bir çevre politikası değil; aynı zamanda tüketiciyle birlikte sürdürülebilir bir alışkanlık inşa etme fırsatı” dedi.
Uygulamanın tanıtımı, Lizbon Moda ve Tasarım Müzesi’nde düzenlenen "Lisbon to Reuse" zirvesinde yapıldı. Etkinlikte yerel yönetim temsilcileri, çevre örgütleri ve teknoloji uzmanları sistemin nasıl çalıştığını birebir deneyimledi.
