Asgari ücrette son viraj: Senaryolar neler?

Doğrudan 7 milyondan fazla çalışanı, dolaylı olarak ise toplumun tamamını ilgilendiren yeni asgari ücretin belirlenmesine yönelik süreç devam ediyor. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın ev sahipliğinde ilk toplantısını 10 Aralık'ta, ikinci toplantısını 16 Aralık'ta, üçüncü toplantısını ise 19 Aralık'ta yapan Asgari Ücret Tespit Komisyonu, dördüncü toplantısını bu hafta gerçekleştirecek.

Salı veya Çarşamba günü yapılacak son toplantıda, Komisyonun yeni asgari ücret rakamını belirlemesi bekleniyor. Türk-İş mevcutta net 17 bin 2 lira olarak uygulanan asgari ücrete, önce yüzde 45 oranında enflasyon zammı uygulanması, ardından ortaya çıkacak rakama yüzde 20 refah payı eklenmesi talebinde bulunmuştu.

Türk-İş Başkanı Ergün Atalay, bu talebin karşılanmaması durumunda masada yeni ücrete imza atmayacaklarını söylemişti. Asgari ücret masasında olmayan sendika konfederasyonlarından biri olan DİSK, asgari ücret maratonu öncesinde taleplerini açıklamıştı.

Konfederasyon, asgari ücretin en az yoksulluk sınırının yarısı civarında olması gerektiğini belirtmişti. Türk-İş'in verilerine göre Kasım'da yoksulluk sınırı 66 bin 976 TL oldu. Dolayısıyla DİSK'in talebi yaklaşık 33 bin 500 TL seviyesine işaret etti.

İşçi kesiminden talepler gelirken, masada işverenleri temsil eden TİSK'ten herhangi bir açıklama gelmedi. TİSK'in Türk-İş'in talebine sıcak bakmadığı belirtildi.

Masada olmayan işveren örgütlerinden en net talep MÜSİAD cephesinden gelmişti.

Asgari ücrette olası senaryolar şöyle sıralandı:

1- Yüzde 17,5 ve yüzde 21: 19 bin 977 ile 20 bin 572 TL

Asgari ücret tartışmalarında konuşulan konulardan biri artışın hedef enflasyona göre yapılması.

Orta Vadeli Program'a göre 2025 için enflasyon beklentisi yüzde 17,5 seviyesinde. OVP'de yer alan hedef enflasyona göre zam yapılması durumunda asgari ücret 2025 için 19 bin 977 seviyesine çıkacak.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) ise son enflasyon raporunda 2025 için enflasyon beklentisini yüzde 14'ten yüzde 21 seviyesine çıkarmıştı. TCMB'nin enflasyon beklentisi dikkate alınırsa asgari ücret yüzde 21 artışla 20 bin 572 TL'ye çıkacak.

Son enflasyon raporu sunumunda TCMB Başkanı Fatih Karahan, asgari ücret konusunda karar verici merci olmadıklarını vurgularken, enflasyona etkileri bağlamında da bu konuda değerlendirmeler olmuştu.

2- Yüzde 25: 21 bin 253 TL

TCMB'nin son enflasyon raporunda 2025 için enflasyon tahmininin üst bandı yüzde 26 olarak belirlendi.

Bununla birlikte yabancı kurumlardan gelen bazı yorumlar ve yetkili isimlerden gelen açıklamalar asgari ücrette ikinci senaryo olarak yüzde 25 seviyesinin öne çıkmasına neden oldu.

Ekim ayının sonunda TCMB Başkanı Fatih Karahan’ın Washington’da yatırımcılarla gerçekleştirdiği görüşmelerde 2025 para politikasını şekillendirirken asgari ücret artışı boyutunu da değerlendirmeye alacakları mesajını verdiği belirtilmişti.

Bloomberg'e konuşan ve Karahan'ın yatırımcılarla toplantısından edinilen bilgilere atıfta bulunan kaynaklara göre yetkililer yüzde 25 civarı asgari ücret artışının 2025 enflasyon görünümüyle uyumlu olacağı mesajını vermişti.

3- Yüzde 30: 22 bin 103 TL

Asgari ücrete ilişkin görüş bildiren yabancı kurumlardan bir bölümü de yüzde 30’lık tahmin belirtti.

Bu oranda bir zam yapılması durumunda asgari ücret 22 bin 103 lira olacak.

4- Yüzde 35: 22 bin 953 TL

Asgari ücrette yüzde 35'lik artış senaryosu da farklı düzeylerde dile getiriliyor.

Bu senaryoda gerçekleşen enflasyona daha yakın bir asgari ücret tahmini öne çıkıyor. Söz konusu senaryo siyaset sahnesinde de dile getirilen senaryolar arasında yer alıyor.

Eğer pazarlıklar böyle başlar ve başladığı yüzde 35 ile biterse asgari ücret 22 bin 953 lira olarak uygulanacak.

5- Yüzde 44: 24 bin 483 TL

Son senaryo ise gerçekleşen enflasyona göre bir artış yapılacağı yönünde. TCMB'nin son enflasyon raporunda 2024 yıl sonu için enflasyon tahmini yüzde 38'den yüzde 44'e çıkarıldı.

Kamuoyunda asgari ücretlilerin refah kaybı yaşamaması için gerçekleşen enflasyona göre zam senaryosu da öne çıkmıştı. Ankara'da siyaset arenasında olduğu gibi, bazı akademisyenler de gerçekleşen enflasyona işaret etmişti.

Eğer bu veri baz alınırsa, asgari ücret 24 bin 843 lira olacak.