Bağımlıların sayısı giderek artıyor: Yasadışı bahis siteleri nasıl mağdur ediyor?

Türkiye’de yasadışı bahis ve kumar alışkanlığı her geçen gün artıyor. Ünlü isimler ve sosyal medya fenomenleri, sanal bahis sitelerinin reklamlarını yaparak kullanıcıları zararlı platformlara çekiyor. Bazı influencer’ların kumar oynarken çektikleri özendirici videolar da mevcut. Yasadışı siteler bununla da kalmayıp, ele geçirdikleri telefon numaralarına kumar reklamları göndererek daha fazla kişiye erişiyor. Reklamları gören kullanıcılar platforma üye olduklarında yükledikleri paraların tamamını kaybediyorlar. Sanal bahis sitelerine üye olunduğuna kişisel bilgiler de çalınıyor.

2016-2023 yılları arasında Milli Piyango İdaresi tarafından erişimi engellenen 168 bin site bulunmasına rağmen, bu siteler farklı isimlerle yeniden faaliyet göstermeye devam ediyor. Dolandırılan binlerce kişi şikayetvar.com’a yazdıkları şikayetlerde "Ben yandım, siz de yanmayın" diyerek kullanıcıları uyarıyor.

Kullanıcılar kumar batağına nasıl sürükleniyor?

Mali Suçları Araştırma Kurulu'nun (MASAK) 2017 raporu, Türkiye'de 18-50 yaş grubunda 5 milyon kişinin yılda 50 milyar TL'lik yasadışı bahis oynadığını ortaya çıkarmıştı. Bu sayının şimdi çok daha fazla olduğu düşünülüyor. Ekşisözlük ve Twitter gibi platformlar, reşit olmayanların bile sanal kumar oynadığını söyleyen ve gerekli önlemlerin alınması için çağrı yapanların paylaşımlarıyla dolu. Bir Ekşisözlük yazarı kendisine gelen mesajları paylaşarak bahis batağının nasıl küçük yaşlara indiğini gözler önüne serdi. Mesajlarda 16-17 yaşındaki gençlerin sıfırı tükettiği, üniversite yurdunda neredeyse herkesin bahis oynadığı yazılıydı. Ebeveynlerinin kişisel verilerini ve banka hesaplarını kullanan çocuklar nedeniyle aile ay sonunda yüklü bir fatura ile karşılaşıyor. Yetişkinler ise ya tüm birikimini ya da kredi çekip parasını kumara yatırıyor. Öyle ki evliliği bitenler, evini, arabasını ve işini kaybedenler bile var.

Nasıl dolandırıyorlar?

Kullanıcılar bahis platformuna üye olduklarında daha oyuna başlamadan çok daha fazla para yatırmaları konusunda uyarı alıyorlar. İstenilen miktarı yatıranlar sonrasında kazandıkları paralarını geri çekmek istediklerinde iade alamıyorlar. Bu sorun için canlı desteğe bağlanmaya çalışan kullanıcılardan paralarını çekebilmek için daha fazla para yatırmaları isteniyor ya da platform tarafından engelleniyorlar.

Örneğin şikayetvar.com’a yazan bir mağdur, Instagram’dan bulduğu bir bahis sitesine bin liralık oyun oynadığını karşılığında 138 bin lira kazandığını söylüyor. Ancak bahis sitesi bu parayı hesaba yatırmak için kullanıcıdan 8 bin lira istiyor. Ardından makbuz ve dekont adı altında daha fazla para talep ediliyor. Kullanıcı bu parayı vermeyeceğini beyan edince de akrabalarına kadar birçok kişinin bilgilerini ellerinde bulundurduklarını söyleyerek kullanıcıyı ailesine haber vermekle ve dava açmakla tehdit ediyorlar.

Oyunlara müdahale ediyorlar, kişisel verileri çalıyorlar

Bazı kullanıcılar hesaplarında bulunan paranın bir anda yok olduğunu söylüyor. Platformun canlı desteğine bağlandıklarında bu kez de başka bir bahis sitesinin şifrelerini ele geçirdiğini ve kullanıcının bakiyesini sıfırladığını söylüyorlar. Ardından hesap güvenliğinden kullanıcının sorumlu olduğunu ekleyerek kişisel bilgilerin çalındığını beyan ediyorlar. Bazı kullanıcılar kişisel verilerinin benzer bahis sitelerinde yer aldığını söylüyor. Bahis sitelerine üye olurken TC kimlik numarası, telefon, e-posta ve banka hesabınıza kadar birçok bilgiyi platforma iletme şartı var. Bu da kişisel verilerin de tehlikede olduğu anlamına geliyor.

Sanal bahislerde zannedildiği gibi ‘şans’ faktörü yok. Kullanıcıların diğer iddiası oyunlara başta kazandırarak sizi kendine çektiği ancak ardından müdahaleyle oyunu kaybettirdiği yönünde. Bir kullanıcının yazdığı şikayet şöyle: “C****** oyunlara müdahale edip kaybetmemi sağlıyor. Bugün 20 tane farklı oyun denedim ve 20 oyunda da bahsimin üzerinde bir TL bile kazanmadım. 235.000 TL zararım var.

‘Tüm bahis reklamları sınırlandırılmalı’

İstanbul Barosu Bilişim Hukuku Komisyonu Sözcüsü Av. Fehmi Ünsal Özmestik, sanal bahis sitelerinin yasak olmasına rağmen varlıklarını nasıl sürdürülebildiklerini şu sözlerle anlattı:

• İnternet ortamına yasadışı bahis sitelerine ilişkin mevzuat kapsamında erişim engelleme kararları verilebiliyor. Fakat internetin doğası gereği bu tür internet sitelerinin yayınları yurt dışındaki sunuculardan yapılıyor ve yurtdışındaki bazı ülkelerde bahis oynamak serbest. Oradaki ülkelerin kanunlarına göre hukuka aykırı değil. Bu sebeple birtakım teknik yöntemlerle Türkiye'den oynamak isteyenler o sitelere bağlanabiliyor. İki farklı yöntem var: Biri teknik yöntemlerle kapalı bir internet sitesine Türkiye'den VPN ile bağlanıp oyun oynamak. Diğeri de yasadışı bahis siteleri kapatıldığı zaman başka bir alan adıyla hayatına devam etmeye çalışıyor. Bu şekilde yasadışı bahis sitelerine birçok insan girebiliyor.
• Türkiye Cumhuriyeti'nin anayasasında devletimiz vatandaşını kumardan ve bu tür online bahis sitelerinden korumakla mükellef ve buna ilişkin tedbirleri almak zorunda. Aslında bahislerle alakalı, sadece yasadışı ve yasal değil, tüm reklamların sınırlandırılması gerekiyor. İnsanların bahis siteleriyle ilgili reklamları görmemesi gerekiyor. Buna ilişkin ülkemizde denetleme doğru işlemiyor. Bu yürütülürse en azından insanların düştüğü kumar ve online bahis batağı engellenebilir.

Bağımlıların sayısı artıyor

Kolay para kazanma hevesiyle başlayan sanal bahis zamanla bağımlılığa dönüşüyor. Psikiyatrist Prof. Dr. Arif Verimli, kumar bağımlığı sorunuyla gelenlerin sayısında sıklık olduğunu söyledi. Muayenehanesine 10 yıl önce kumar bağımlılığı için gelenlerin sayısı haftada 3 iken şimdi haftada 12-15 arasında. Verimli, bağımlılığın psikolojisini Oksijen’e şöyle anlattı:

• Bilgisayar ve cep telefonlarının artması sonrası sosyal medyayla birlikte kumar oynayanların ve kaybedenlerin sayısında ciddi bir artış var. Ruh sağlığı sınıflandırma sisteminde (DSM) patolojik kumar oynama denilen bir bölüm var. Patolojik kumar oynama genellikle dürtü kontrol bozuklukları içinde ele alınıyor. Bu, ciddi biçimde tedavi gerektiren bir rahatsızlıktır.
• Kumar oynama psikolojinde şöyle birtakım gerçekleri örtbas edip gerçek olmayan olasılıkları da büyüteç altında gören bir yaklaşım vardır. Bağımlılığı tetikleyen ilk faktör yavaş yavaş kaybetmeyle başlar. Kaybettikçe de kumar oynamaya geri dönerler. Bunu da kaybettiklerini geri almak için yaparlar. Küçük kazançlar elde ettiklerindeyse bunu daha da artırmak için kumar oynarlar. Ama bir süre sonra bu kazandıkları da geri gider.
• 18 yaş altında kumar bağımlılığının artması sosyal medyanın yaygınlığından kaynaklanıyor. Herkesin bunlara erişimi var. Dolayısıyla denemek istiyorlar.