Bilirkişi raporu: 137 kişinin yaşamını yitirdiği 2 apartman ruhsatsız ve projesiz inşa edildi

Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı'nın kentte depremde yıkılan binalardaki kusurların tespitine ilişkin başlattığı soruşturma, Deprem Soruşturma Bürosu'nda görevli bir cumhuriyet başsavcı vekili ve üç savcı tarafından sürdürülüyor.

Fırat Üniversitesi (FÜ) Mühendislik Fakültesi İnşaat Bölümü'nce oluşturulan bilirkişi heyetinin hazırladığı raporun yanı sıra savcılığın kapsamlı bir rapor için talebi üzerine İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi Rektörlüğü'nce görevlendirilerek kente gelen 6 kişilik bilirkişi heyeti, Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat'taki depremlerde çökmesi sonucu 99 kişinin hayatını kaybettiği Hisami Apartmanı ve 38 kişinin yaşamını yitirdiği Dündar Apartmanı'nda incelemelerini tamamladı. Deprem sonrası alanda yapılan çalışmalar, yapıdan alınan numunelerin laboratuvar sonuçları, söz konusu yapının arşiv kayıtları ile projelerin incelenmesi sonucu hazırlanan kapsamlı rapor, soruşturma dosyalarına eklendi.

Kolonlara denetimsiz şekildemantolama yapıldığı belirlendi

Hisami Apartmanı ile ilgili hazırlanan raporda, binanın 1990'lı yıllarda ruhsatsız ve kaçak olarak yapıldığı, 2007'de imar planına alındığı söylendi. Yapının belediye arşiv dosyasının bulunmadığı belirtilen raporda, dolayısıyla yapı ruhsatı, ruhsat ekleri, mimari, statik betonarme ve tesisat projelerinin olmadığı kaydedildi.

Binanın 1975 deprem yönetmeliğinde tanımlanan en düşük beton sınıfı dikkate alındığında dahi beton karot numunelerinin söz konusu sınıfı sağlamadığı, betonarme imalatlarının TS500 ile 1975 deprem yönetmeliğindeki konstrüktif koşullara uygun olarak yapılmadığı aktarılan raporda, binanın yapı kullanım izin belgesinin bulunmadığına dikkati çekildi.

Raporun sonuç kısmında şunlar yer aldı:

"Hisami Apartmanı'nın ruhsatsız ve projesiz inşa edilmesi, malzeme özelliklerindeki yetersizlikler, uygulama ve işçilik hataları, binanın denetimsiz olarak yapılmış olması ve kontrolsüz şekilde kolonlarda mantolama yapılarak taşıyıcı sisteme müdahale yapılması nedeniyle yıkılmış olduğu görüşüne varılmıştır. Binanın projesiz, ruhsatsız ve denetimsiz yapılması nedeniyle inşaata izin veren arsa sahibi ve inşaatı yapan bina müteahhidi ile bina müteahhidinin işi bıraktıktan sonra işi tamamlayanların, binanın bazı kolanlarına projesiz, ruhsatsız ve denetimsiz bir şekilde mantolama yapılarak taşıyıcı sisteme müdahale edenlerin, binanın projesiz, ruhsatsız ve denetimsiz olarak yapılmasına müsaade ederek gerekli yasal işlemleri yapmayan ilgili belediye ve varsa diğer kurum yetkililerinin sorumlu olduğu görüş ve kanaatlerine ulaşılmıştır."

Dündar Apartmanı 2 kez yangından etkilenmiş

Dündar Apartmanı ile ilgili hazırlanan raporda da binanın 1992-1999 yılları arasında kaçak olarak yapıldığı 2010'da imar planına alındığı belirtildi. Yapının belediye arşiv dosyasının bulunmadığına yer verilen raporda, dolayısıyla yapı ruhsatı, ruhsat ekleri, mimari, statik betonarme ve tesisat projelerinin olmadığı aktarıldı.

Binanın 1975 deprem yönetmeliğinde tanımlanan en düşük beton sınıfı dikkate alındığında dahi beton karot numunelerinin söz konusu sınıfı sağlamadığı, betonarme imalatlarının TS500 ile 1975 deprem yönetmeliğindeki konstrüktif koşullara uygun olarak yapılmadığı, zemin katında kolon kesmeye yönelik bulguya rastlanılmadığı ifade edilen raporda, binanın yapı kullanım izin belgesinin bulunmadığı kaydedildi. Raporda, binada 2013 ve 2014'te 2 kez yangın çıktığı, binanın yangından etkilenip etkilenmediği araştırılmadan kullanılmaya devam edildiğinin belirlendiği vurgulandı.

Raporun sonuç kısmında, "Dündar Apartmanı'nın ruhsatsız, projesiz ve kaçak olarak inşa edilmesi, malzeme özelliklerindeki yetersizlikler, uygulama ve işçilik hataları, binanın denetimsiz olarak yapılmış olması nedeniyle yıkılmış olduğu görüşüne varılmıştır. Binanın projesiz, ruhsatsız ve denetimsiz yapılması nedeniyle inşaata izin veren arsa sahibi ve inşaatı yapan bina müteahhidinin, binanın projesiz, ruhsatsız ve denetimsiz olarak yapılmasına, kullanılmasına müsaade eden ve gerekli yasal işlemleri yapmayan ilgili belediye ve varsa diğer kurum yetkililerinin sorumlu olduğu görüş ve kanaatlerine ulaşılmıştır" değerlendirmesinde bulunuldu.