Cinsiyet ayrımcılığı gerekçesiyle TİHEK'e başvurdu: 'Damsız girilmez'e para cezası

Kurumun kararına göre, Antalya'da yaşayan H.Ö, şubat ayında internet üzerinden bilet alarak konsere gitmek istedi. Konser için mekana gittiğinde tek erkek olması sebebiyle içeri alınmayan H.Ö'ye, "tek kadın olsaydın mekana alırdık" denildi. Sebebini sorduğunda "mekandaki kadın/erkek sayısı dengesinin gözetilmesi" nedeniyle söz konusu uygulamanın yapıldığı cevabını aldı.

Bileti aldığı internet sitesine e-posta göndererek bilet ücretinin iadesini talep eden H.Ö'ye, "etkinlik kurallarında kadın/erkek dengesinin gözetileceğine ilişkin bir madde bulunduğu" belirtilerek, iade yapılmadı. Cinsiyet temelinde ayrımcılık yasağı ihlaline uğradığını ileri süren H.Ö, TİHEK'e başvurdu.

Başvuru kapsamında görüş istenen bilet satıcısı firma, sadece aracılık ettiklerini, organizasyonda herhangi bir sorumlulukları bulunmadığını savundu. Konserin düzenleneceği mekan ise görüşünde, etkinlikte kadın/erkek sayısının dengelenmesi adına söz konusu uygulamanın yapıldığı, bilet almak isteyenlere bu şartların sunulduğu ve kabul edenlere bilet satıldığı bilgisini verdi.

Ayrımcılık yasağı ihlali

Görüşte, "damsız girilmez" uygulamasının kadınların eğlence mekanlarında rahatsız edilmemesi, güvenliklerinin sağlanması adına yapıldığı belirtilerek, sektörde faaliyet gösteren benzer işletmelerde de olduğu, başvurucunun ücret iadesi talebinin de sonradan karşılandığı ifade edildi. Başvuruyu inceleyen TİHEK, ayrımcılık yasağı ihlali yapıldığına hükmederek, bileti satışı yapan internet sitesi ile konserin düzenlendiği mekana ayrı ayrı 141 bin 934 lira idari para cezası verilmesine karar verdi.

Kararın gerekçesinden

TİHEK'in kararında, Anayasa'nın 10. maddesinde herkesin kanun önünde eşit olduğunun hüküm altına alındığı belirtilerek, devlet organları ve idare makamları dahil bütün işlemlerde kanun önünde eşitlik ilkesine uygun hareket etmenin zorunlu olduğu bildirildi.

6701 sayılı Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Kanunu'nda da her türlü ayrımcılığın yasaklandığına işaret edilen kararda, "6701 sayılı kanunun 3. maddesinde sayılan ayrımcılık temellerinden birini de cinsiyet oluşturmaktadır. Bir kişinin hukuken tanınmış hak ve hürriyetlerden karşılaştırılabilir durumdakilere kıyasla eşit şekilde yararlanmasını cinsiyeti nedeniyle engelleyen veya zorlaştıran her türlü farklı muamele cinsiyet temelinde doğrudan ayrımcılık oluşturmaktadır." değerlendirmesine yer verildi.

Farklı muamelenin ayrımcılık teşkil etmemesi için nesnel ve makul bir nedenle haklılaştırılması gerektiği vurgulanan kararda, "Erkeklerin kadınları rahatsız edeceğine dair düşüncenin toplumsal ön yargılardan ileri gelmekte ve bunun gibi ön yargılar toplumdaki eşitsizliği derinleştirmektedir." denildi.

Ön yargılardan ve varsayımlardan hareketle tek erkek katılımcıların etkinliğe alınmamasının meşru olmadığı belirtilen kararda, "Bu amaç meşru sayılsa dahi somut olaydaki etkinliğe katılan kadın ve erkek sayıları ile ihtimal dâhilinde olduğu ileri sürülen tatsız olayların yaşanması halinde söz konusu olaylara müdahale edebilmek adına güvenlik tedbirlerinin artırılması gibi alternatif ve ölçülü tedbirlerin değerlendirilmediği göz önüne alındığında uygulamanın ölçülü olmadığı açıktır." tespitine yer verildi. Somut olayda, başvurucuya cinsiyet temelinde ayrımcılık yapıldığı belirtilen kararda, ihlali gerçekleştiren muhataplara üst sınırdan idari para cezasının uygulanmasına karar verildiği kaydedildi.