Yusuf Akcakaya
yusuf@gazeteoksijen.com Türkiye’de bilgisayar mühendisliğinde okumak için üniversite sınavlarında yüksek puan almanız gerekiyor. Hele hedefiniz Boğaziçi, İTÜ ve ODTÜ olursa bu daha da zorlaşıyor. Örneğin 2021’de üniversite sınavına giren 2 milyon 416 bin 974 öğrenci arasında başarı sıralaması olarak 1.822’nci dahi gelseydiniz, bu üç bölümden hiçbirine giremeyecektiniz. Bu sıralamaya denk gelen başarı dilimi ise tam olarak 10 binde 75! Peki ileride Türkiye’nin geleceğine yön verecek bu gençlerin gelecek planları ne? İşte bu sorunun cevabını öğrenmek Oksijen bir internet anketi hazırladı. Ankette, bu üç üniversitenin bilgisayar mühendisliği son sınıfında okuyan gençlere 5 soru yönelttik:
- Eğitim almak ya da çalışmak için yurt dışına gitmek istiyor musunuz?
- Bunun için kesin karar verdiniz mi veya bir başvuruda bulundunuz mu?
- Başvuruda bulunup kabul edildiğiniz bir program var mı?
- Yurt dışına gittikten sonra hayatınızı orada mı sürdürmek istiyorsunuz?
- Yurt dışında yaşamak istiyorsanız bu kararı ne zaman verdiniz?
Ankete toplam 165 öğrenci katıldı, bütün sorulara cevap verdi. Çıkan sonuçlara göre öğrencilerin 152’si, yani yüzde 92’si eğitim veya çalışma amaçlı yurt dışına çıkmak istiyor. 130’u ise bir daha Türkiye’ye dönme planı yapmıyor, gitmek istediğini söyleyenleri baz alırsak bu öğrencilerin oranı yüzde 86’ya denk geliyor. Henüz başvuru döneminin ilk safhalarında olmamıza rağmen, 22’si çeşitli okullara kabul edilmiş.
Peki öğrenciler bu karara ne zaman vardılar? Neredeyse üçte biri son üç yıl içinde vardığını söylüyor. Konuyu biraz daha detaylandırırsak yüzde 25’i son bir yılda, yüzde 46’sı son 1-3 yıl arasında kesin kararını vermiş. Neden bu kararı aldıklarını, neden dönmek istemediklerini, gelecek planlarının detaylarını ise kendileri açıklıyor…
Rektör krizi yüzünden dönmekten vazgeçtim
Sadri Gökberk Yılmaz (22) - Boğaziçi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü 4. sınıf öğrencisi Eğitim için mi çalışmak için mi henüz karar veremedim ama emin olduğum şey, yurt dışına çıkmak istediğim. Üniversiteye başlamadan önce de aklımda hep bir süre yurt dışında, Avrupa ve Kuzey ülkelerinde yaşamak vardı ama sonunda Türkiye’ye dönerim diyordum. Ancak geçen yıldan beri rektör ataması nedeniyle yaşadıklarımız fikrimi kesinleştirdi, artık geri dönüşü olmadan gitmeyi düşünüyorum. Gitmek istediğim yer ise Berlin, zaten Almanya mühendisliğin gelişmişliği ile tanınan bir yer.
Değerimin altında bir iş yapacağım belli
Sevde Sarıkaya (22) - Boğaziçi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü 4. sınıf öğrencisi Son sınıf öğrencisiyim ama derslerim online olduğu için şu an Danimarka’da bir üniversitede stajyer olarak çalışıyorum. Altı aydır buradayım ve şubata kadar kalacağım ama sonrasında da yurt dışında yaşamak istiyorum.
Hep yapılan bir espri vardır, Avrupa’da parti dediğinizde insanlar siyasi parti anlamaz, eğlence akıllarına gelir. Bunun gerçek olduğunu gördüm. Ve kesinlikle çok daha rahat hissediyorum kendimi, kaygılarımı tetikleyecek şeyler görmüyorum burada. Ülkemde kalırsam değerimin altında iş yapacağımı bildiğimden yurt dışına göçmeye karar verdim.
Burada bir ay bile kafam rahat geçmedi
Yiğit Emre Yılmaz (22) - İTÜ Bilgisayar Mühendisliği Bölümü 4. sınıf öğrencisi İlerde oyun sektöründe çalışmak istiyorum, bu alandaki en gelişmiş teknolojiler ve oyunlar yurt dışında olduğu için gitmek istiyorum. Aklımda oradaki bu bilgiyi alıp gelip Türkiye’de uygulamak ve büyük bütçeleri buraya çekmek vardı. Ancak iki senedir bu fikirden uzaklaştım çünkü artık burada bir şeyleri düzeltebileceğimden emin değilim.
Burada bir ayım bile rahat geçmedi, her ay sonunun nasıl geleceğini hesapladım. Bu kaygıyı delicesine yaşamak istemiyorum. Benim geliştireceğim oyun ve projeleri düşünmem lazım ama şu an üretkenliğim çok zarar görüyor.
Bu tatlı bir karar değil istemeden yapacağım
Tuğba Tümer (22) - ODTÜ Bilgisayar Mühendisliği Bölümü 4. sınıf öğrencisi - Bölüm 3’üncüsü Eğitimim için yurt dışına çıkmak istiyorum, içimden geçen yer ise İsviçre. Orada yapay zeka alanında uzmanlaşmak istiyorum, zaten yakın olduğum arkadaş grubumun bir kısmı da aynı yere gitmeyi planlıyor. Her ne kadar üniversiteye başladığım günden itibaren yurt dışı deneyimim olsun istesem de son iki yılda bu karar neredeyse dönüşü olmaksızın gitmeye evrildi.
İnsanların anlaması gereken şey, bu kararı almanın tatlı bir şey olmadığı. Kurulu düzenimi, hayatımı değiştirmek, sevdiklerimden uzaklaşmak istemiyorum ama istemeden de olsa bunu yapacağım.
Sıradan bir şirket de olsa kabul ederim
Berkay Demirören (22) - ODTÜ Bilgisayar Mühendisliği Bölümü 4. sınıf öğrencisi Çalışmak için yurt dışına gideceğim çünkü Türkiye’de kalarak beklentilerimin hayal kırıklığına dönüşmesini istemiyorum. En basitinden araba almak için yıllarca borç ödemek istemiyorum. Ayrıca üniversiteye başlarken ilerde bir ODTÜ mezunu olarak kırmızı et yemenin hesabını yapmayı ummazdım.
Öğrenciliğimin ilk yıllarında Türkiye’de savunma sanayiinde çalışmayı istiyordum.
Ancak iki senedir yurt dışında bir hayat kurmayı istiyorum. Ülkeme faydamın dokunmasının bir anlamı olmayacağını düşünmeye başladım maalesef.
Geçen hafta dokuz farklı başvuru yaptım. Öncelikli hedefim Almanya veya Hollanda’ya giderek yazılım alanında uzmanlaşmak. Google veya Microsoft’ta çalışmak istiyorum ama sıradan bir şirket olursa da kabul ederim açıkçası, çok önemli değil. En az beş-altı yıl kalıp sonra Türkiye’nin durumuna bakacağım.
1.5 yıldır doktora için başvuran öğrenci yok
Prof. Dr. Tuna Tuğcu (Boğaziçi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü) Öğrencilerimiz gidiyor çünkü gitme şansları var. Tabii ki onlara bu kararlarından dolayı kızmıyoruz. Önceden yurt dışı deneyimi olsun diye giderlerdi. Artık uzun vadeli planlarla, dönmemek üzere burayı terk ediyorlar. Bu yüzde üniversitedeki projelerimizde çalışacak yüksek lisans ve doktora öğrencisi bulamamaya başladık. Burası Türkiye’nin en yüksek puanla öğrenci kabul eden bilgisayar mühendisliği bölümü olmasına rağmen 1,5 yıldır doktora başvurusu almadım. Bu yüzden bir projemi kapatmak zorunda kalacağım.
Referans mektubu yazmaktan yorulmuş bir haldeyiz. 12 Eylül dönemi ile kıyas kabul edilemeyecek derecede ülkeden yoğun bir kaçış var. Geçen yıl sadece Münih Teknik Üniversitesi’ne giden öğrencilerimizin sayısı 30’dan fazla. Artık yüksek katma değer teknoloji üreten şirketler yetişmiş eleman bulamıyor, gelip bize öğrenciniz var mı diye soruyorlar. Ama biz zaten kendi projelerimizde çalıştıracak öğrenci bulamıyoruz ki! Öğrencilerime size yüksek maaşlı işler bulabilirim dediğimde ‘Hocam sorun para değil ki’ cevabını alıyorum, ülkenin kötü gidişatını sebep gösteriyorlar.
Bölümümüze düşen bütçe toplamda yıllık 8.800 TL. Bu miktarı öğrenci başına böldüğümüzde bir ayda bir öğrenciye 88 kuruş düşüyor, 88 kuruş! Yeterli bütçemiz olsa bilişim altyapısını güçlendirir, öğrencileri gelişmeleri için konferanslara gönderirdik mesela. Bu koşullarda ne yapabiliriz?