Elektriğe yapılan zam bütçeleri altüst etti. Özellikle esnafın faturası neredeyse iki kat kabardı. İşletmeler artan maliyeti düşürmenin formülünü arıyor. Kimisi ucuz dağıtım şirketi bakıyor, kimisi kış mevsiminde ısıtıcılarını kapatıyor, kimisi ise personelini tam zamanlıdan yarı zamanlıya çeviriyor
Yusuf Akcakaya
yusuf@gazeteoksijen.com Yeni yılın ilk zammı elektriğe geldi ve yüzde 126 çıkan yeni tarifeli faturalar tüketiciye ulaştıkça feryat da artmaya başladı. Özellikle esnaf yeni faturaları vitrinlerine asarak tepkisini dile getirdi. Elektrikten canı yanan işletmeler kendilerince çözüm yöntemleri aramaya başladı. Kimi işletme masada oturma ve harcama limiti getirdi, kimisi ise işletme ise kış ayı olmasına rağmen elektrikli ısıtıcılarını kapattı. Peki kimi yerlerde kirayı dahi geçen elektrik ödemeleri sonucunda işletmeciler başka hangi önlemleri alıyor, bu giderlere bir çözüm bulabiliyorlar mı? Pastanelerden restoranlara, internet kafelerden kuru temizlemecilere kadar, en çok elektrik yakan işletmelere gidip can yakan faturaların yansımasını sorduk.
“İçerisi sıcak olsa fatura 40 bin gelirdi’’
Ömer Sarıhan - Bond Coffee işletmecisi Elektrik faturası geçen ay 12 bin iken Ocak’ta 30 bin geldi. Müşteri masadan kalktığı anda ısıtıcının fişini çekiyoruz, ona rağmen 30’u gördük. İçerisi eskisi gibi sıcak olsa 30 değil 40’ı çok rahat buluruz. Elektriği daha ucuza veren şebekeler var mı diye araştırıyoruz şimdi. 3-4 aydır para kazanma derdini bıraktık, artık dükkan dolu olsa da umutsuzuz, para kazanamıyoruz. Kafemiz dönsün yeter. Focaccia Mecidiyeköy
“Covid’den beter’’
Engin Arde - Focaccia Mecidiyeköy işletme müdürü 1.200 metrekare alanda, 600 kişilik kapasitemiz var. Aralık faturası 34 bin 980, tedbirlerimize rağmen ocak faturası 62 bin 150. Doğal gaz da 22 binden 39 bin geldi. Yarı zamanlı ve tam zamanlı olmak üzere 40 personelimiz var, bunların aylık maliyeti de 200 bin. Covid döneminde bile bir sürü şey yaşamıştık ama bu kadar değildi.Çözüm için bir aydır çalışma yapıyoruz fakat bu gidişle başaramayacağız. En son seçim olarak personel azaltacağız. Yavuz Keleş
“Toplam 500 bin lira’’
Yavuz Keleş - Yeny E-spor kafe işletmecisi E-spor kafelerde daha yüksek performanslı bilgisayarlar bulunur, benim de İstanbul’da 13 tane e-spor kafem var. Hepsinin elektrik tüketim bedeli 500 bin TL. En düşük gelene 10 binken bu ay 25 bin yazılmış. Müşterilerim ailesinden harçlık alanlar olduğu için fiyatlara zam da yapamam. Serhan Cizrelioğulları
“Gelecek ay için 40 bin lira ayırdım’’
Serhan Cizrelioğulları - Irish Pub işletmecisi 270 kişi kapasiteli, dört katlı bir işletmeyiz. En son gelen faturama baktım 34 bin gelmiş. Bu sadece on güne zam yansımış hali, geçen ay 20 bin lira ödemiştik. Gelecek ay için ise 40 bin lira ayırdım, umarım onu geçmez. Bu tutarı azaltmak için çalışanlara az ışık yakmalarını söylüyorum, mesela öğlen 12’den önce kapalı tutuyoruz. Üst katlarımız daha az kullanıldığından oradaki buzdolaplarını çalıştırmıyoruz. Ercan Koyun
“Müşteri olsa da ısıtıcılar kapalı’’
Ercan Koyun - Doğaya Dönüş Bistro işletmecisi Faturamız 6 binden 16 bine çıktı. Bu zammı müşteriye nasıl yansıtalım? Bazı yerler minimum harcama, bir masada oturma süre sınırı gibi şeyler getiriyorlar. Bu da müşteriye saygısızlık, onlar olmasa biz de yokuz zaten. Faturayı düşürmek için sadece birkaç şey yapabiliyoruz. Mutfak havalandırması gece 2’ye kadar açıktı, şimdi akşam 5’te kapatıyoruz. Gereksiz aydınlatmaların hepsi kapalı, müşteriler gelmeye başladığında ışıkları açıyoruz. Müşteriler otursa da dışardaki masaların ısıtıcıları kapalı, bunu üzülerek söylüyoruz ve onlar da durumu anlayışla karşılıyor, herkes her şeyin farkında… Fatih Kaşıkçı
“Kira yerine elektrik faturası ödüyoruz’’
Fatih Kaşıkçı - Tatbak işletmecisi Burası 1962’den bu yana açık bir işletme. Sağ olsun babamız zamanında iş yerinin mülkünü almış, biz de kendimizi avantajlı hissediyorduk. Ama artık elektrik faturası kiranın yerini aldı, normalde 8-9 bin TL gelen fatura bu ay 32 bin TL geldi.Hadi tek gider kalemi bu olsa neyse… Aralık ile Ocak arasında, faturalar haricindeki gider kalemlerimiz 200 bin lira arttı.
Yarı zamanlı çalışmaya geçildi
Gökhan Bakırcı - Nameless barın sahibi Faturam 4 bin 100 TL’den 8 bin 900 TL’ye yükseldi. Çalışanları yarı zamanlı çalışma sistemine geçirmek durumunda kaldım. Bunun haricinde yapılacak bir şey olduğunu sanmıyorum. Yalnızca benim mekanıma 170 kalem mal giriyor. Bu mekanın batması yalnızca beni etkilemeyecek. Burada istihdam edilen insanlardan toptancısına, kağıtçısına değin herkesin etkilenmesine yol açacak.
“İp asarak mı çamaşır kurutayım?’’
Vahap Kayhan - Kuru temizlemeci Kiram 5,5 bin, bu ay gelen elektrik faturası 32 bin 500. Bu rakam bir ay önce 16 bindi. Üstelik bu ay işler de düşüktü, normal olsa 40’ı rahat geçerdi. 3 çamaşır makinesi, 3 kurutma makinesi ve ütü kullanımından geldi bu fatura. Kafe olsa ısıtıcıları kapat, müşteriler soğukta otursun diyebilirsin belki ama ben ne yapayım, karşıdan karşıya ip asıp mı kurutayım çamaşırları?
“Bu gidişata bir son verilmeli’’
Hasan Yozgatlı - Tiend Züccaciye işletmecisi Yetkililerin bu gidişata son vermesini istiyoruz. 8 binden 18 bine çıktı faturamız, bu nedir? İşlerimiz yüzde 40 düşmüşken bu gideri karşılamamız çok zor. Yabancı müşteriler olmasa zaten kepenkleri kapatmıştık, vallahi billahi yerli müşterimiz yüzde 20 sadece. Girin içeri bakın, mağazayı dolaşın, yalan mı söylüyorum anlarsınız.