Sel felaketinin en az 62 can aldığı Kastamonu Bozkurt’ta yaşayan yerel gazeteci Şahin Demir, “İstinat duvarını kamyon geçsin diye yıktılar, rant kazanmak için çayın dibine apartman diktiler” diyor
Şahin Demir (33) Kastamonulu, sel felaketinin merkezi Bozkurt’ta yaşıyor. “Burası sel bölgesidir, daha önce de sel yaşadık ama çizme boyunu geçmezdi. İlk defa bu kadar büyük sel oldu ama suçu sadece doğaya atmak yanlış olur. İnsan eliyle biz bu faciaya davetiye çıkardık” diyor. Bir Bozkurtlu olarak yaşananları ise şöyle aktarıyor…
İnşaatlar 1975’te dere yatağına indi
Bozkurt, 1950’de ilçe oldu. Daha önceleri dere yatağında değil, tepelerde yapılaşma olurdu. Dere yatağının olduğu yer tarlalıktı, ekim yapılırdı. Sonraları bu alanlarda binalar yükselmeye başladı. 1975’te inşaatlar dere yatağına indi. Son yıllarda ise ‘çay manzaralı evler’ prim yapmaya başladı. Eğer ev çay manzaralıysa 300 bin, arkaya bakıyorsa 200 bin TL’ye satıldı. Bu fark yüzünden çay kenarı apartmanlarla doldu. Yıkılan sekiz katlı bina da üç yıl önce yapıldı.
Biri hariç tüm ölümler çayın aynı tarafında
Bozkurt ben bildiğimden beri sel bölgesidir ama çarşıda çizme boyunu geçmezdi. Bugüne kadarki en büyük sel faciası 1988’deydi, çarşıyı yaklaşık 1 metre su basmıştı. Bu seferki gibisi yaşanmadı. Bunun ise birkaç nedeni var. Birincisi Ezine Çayı’nda çarşıya sel baskınını önleyen 5 metrelik istinat duvarı vardı. Bu duvarın bir bölümünü kamyon geçişleri için yıkmışlar. Dolayısıyla oradan akan sel doğrudan çarşıya geldi. Ayrıca Orman Deposu’ndaki ve kereste fabrikasındaki tomruk ile keresteler, sel suları ile gelip Ezine Köprüsü’nü tıkadı. Köprünün yan tarafı, çarşıya bakan kısım baskıya dayanamadı ve patladı. Bu sular taşlarla örülmüş ikinci istinat duvarına dayandı ve burasını da yıkınca bütün sular çarşıya aktı. Zaten en büyük hasar bu bölgede oldu, çayın diğer tarafında bir kişi hayatını kaybederken kalan kayıplarımızın hepsini çayın diğer yakasında verdik.
Çamurda cesetler var, toplam kayıp 200’ü bulur
Herkes eski seller gibi olacağını düşündü bu yüzden evini, dükkanını terk etmedi. Hayatını kaybedenlerin sayısı çok daha fazla olacak. Kimliği tespit edilenler açıklanıyor, birçok kişinin kimliği tespit edilemedi. Bazıları ise hala çamur yığının altında. Olaydan bir hafta sonra çamurdan bir ceset çıkardılar, çürümeye başlamıştı ve kimse kim olduğunu tespit edemedi. İlçemizde kayıpların 200 kişiye ulaşacağı konuşuluyor. Şahin Demir, dükkanından sadece bir fotoğraf kurtarabilmiş, o da 1984’teki sel baskınının karesi.
Bozkurt’taki felaketin 5 nedeni
Prof. Dr. Doğanay Tolunay ve Doç. Dr. Oğuz Kurdoğlu uydu görüntüleri üzerinden Kastamonu Bozkurt’ta yaşanan sel üzerine inceleme gerçekleştirdi. Tolunay ve Kurdoğlu, felakete sebep olan 5 etken saptadı. Dere yatağını bozan HES’ler: Suyun toplanması için yapılan regülatörler, kanallar ve HES, derenin doğal akışını bozdu. Üstelik bölgede 48 saatte, metrekareye 318 kg yağış görüldü. Toplam yıllık yağış ortalamasının 488 kg olduğu düşünülünce bu çok büyük bir miktar. Kum ve çakıllar: Sel suları Ezine Deresi’nin kıyısında bulunan kum ve çakıl ocağındaki malzemeleri de götürerek şiddeti artırdı. Tomruklar: Ormandaki dallar ve dere yatağında depolanmış tomruklar sel suyunun yıkıcı etkisini artırdı. Tomruklar koçbaşı etkisi yarattı. Fore kazık ihmali: Bölge zemini yumuşak yapılı alüvyon. Bina temellerinde fore kazık kullanılmalıydı. Yanlış mühendislik: Selin taşıdığı kütükler menfez aralığı kısa olan köprülerin altında birikti. Gözleri kapanan köprü bir suyun akışını engelledi. Yıkılmasıyla şiddet arttı.