Pandemide onlar da 160 kayıp verdi

Covid günlerinde hayatımızı kolaylaştıran 982 bin moto kurye, kelle koltukta 6 gün, günde 10 saat ter döküyor. Asgari ücret artı paket başına 1 TL alıyor, üstünü bahşişle tamamlamaya çalışıyorlar ILGAZ GÖKIRMAKLI Covid yüzünden insanlar evlerine kapanınca online alışveriş ve paket servisleri patladı. Sektörün büyüklüğü 5 milyar doları geçti, moto kurye sayısı 1 milyona dayandı. Türkiye’deki 982 bin moto kurye, karantina günlerinde hayatlarımızı kolaylaştırdı. Bu süreçte 160 moto kurye, trafik kazalarında hayatlarını kaybetti. Sağlık çalışanlarından sonra pandeminin yükünü en çok omuzlayan grup olan kuryelere, neler yaşadıklarını sorduk. Bir yandan trafikte yarattıkları tehlikeler nedeniyle eleştirilen, öte yandan 10 dakika gecikseler işleri tehklikeye giren kuryeler dertli. “Keyfimizden öyle kullanmıyoruz, mecburuz” diyerek; uygulanan baskıları, iş kaybetme korkularını, karşılaştıkları zorlukları anlattılar… Osman Özkan (35) İki dakika geciksek patrona şikayet gidiyor İnternetten alışveriş çok arttı, iş yükümüz iki katına çıktı. Herkes zorda, 10 kuruşun hesabı yapılıyor. Bahşiş filan kalmadı. İki dakika geciksek patronu arayıp şikayet eden var. Bir, iki, üç şikayet olunca patron da kapıyı gösteriyor. Zaten işsizlik tavan yaptı. Bir çocuğum var, onun rızkı için çalışıyorum. Ali İhsan (32) Ödemeler online oldu bahşiş veren kalmadı Adanalıyım, ailemi orada bırakıp çalışmak için buraya geldim, 3 ve 9 yaşlarında iki çocuğum var. Adana buradan çok daha beter, orada hiç iş yok. Günde ortalama 40 sipariş götürüyorum. İnsanlar çok sabırsız. Ödemeler online oldu, bahşiş almayı bırak, insanlar artık yüzümüze bile bakmıyor. Çok şikâyetçiyiz bundan. Murad Seyid (26) Ayda elime yaklaşık 4 bin lira geçiyor Türkmenistan’dan çalışmak için buraya geldim, aslen aşçıyım, ama kuryelik yapıyorum. Sinirli müşteriler ve trafik magandaları bizi zorluyor. Kazancım 4 bin lira ve haftanın 6 günü, günde 11 saat çalışıyorum. Günde bazen 60 kadar sipariş bırakıyorum, normal günde bu rakam 40 oluyor. Ali Arslanhan (33) Kelle koltuktayız 6 kez kaza yaptım Şanlıurfa’da işyerim vardı, iflas edince buraya geldim. Kuryelik düşünmüyordum ama işsiz kalınca mecbur kaldık. Aylık 4 bin lira civarında kazanıyorum, başka bir iş bulursam giderim. Kelle koltukta çalışıyoruz, 6 defa kaza yaptım, birinde ayak parmaklarım kırıldı. Ahmet Karagöz (45) ‘Size trafik mi olurmuş!’ diyorlar 25 yıl kuryelik yaptım şimdi organizasyonu sağlıyorum. İstanbul’un yoğun trafiğinde tecrübesiz gençleri eğitmeden kurye yapıyorlar. İnsanlar çok gergin. Teslimat gecikince hemen arıyorlar. Trafik yoğundu deyince, ‘Motora trafik mi olurmuş?’ cevabını alıyoruz. Kelle koltukta para kazanmaya çalışıyoruz. Bülent Öztürk (41) Trafikte bizi yok sayıyorlar İnsanlar istiyorlar ki parmak şıklattıkları an her istedikleri önlerine gelsin. Mecburen hız yapıyoruz. Ama trafikte diğer araçların sürücüleri bizi yok sayıyorlar. Daha bugün kaza attattım. Virüs de bir diğer tehlike. Çok fazla insanla temas halinde oluyoruz. Kimi maske takıyor, kiminin umurunda değil. Savaş Tuncer (44) Asgari ücret artı sipariş başına bir lira alıyoruz Esnaftım, iflas ettim. Motor ehliyetim vardı bu şekilde iş buldum. Çok risk atlattım ama Allah’a şükür kazam yok. Bu işin en zor kısmı insanlarla uğraşmak. Asgari ücret alıyoruz, onun üstüne sipariş başına 1 lira. Yusuf Uçar (Ortaköy’de restoran işletiyor) Kuryeler masrafını çıkaramıyor Pandemi yüzünden işlerimiz çok geriledi ve hatta son bir buçuk aydır kazandığımız kuryenin ne sigortasına ne maaşına yetiyor, cebimizden karşılıyoruz. Kurye 15-20 liralık siparişler için beş altı yere gidiyor anca, o da onun yevmiyesi oluyor. Bize bir şey kalmıyor. Moto kuryenin saati 12 TL’den hesaplanıyor Asgari ücret üzerinden çalışan bir kuryenin yakıt, yemek, maaş, SGK primi ve vergi dahil maliyeti 5 bin lirayı geçiyor. Sektörde saati 12 lira üzerinden hesaplanan bir servis elemanı 3 paket teslim ettiğinde maaşını, 4 paket teslim ettiğinde tüm masraflarını çıkarıyor ve işletmeye para kazandırmaya başlıyor. Bu hesaplamalara göre bir kurye 15 dakika içinde sipariş teslim edip gelmeli. Maliyeti etkileyen diğer faktör ise sipariş bedeli. Bu bedel 70 lirayı geçtiğinde kuryenin maliyeti de düşmeye başlıyor. Bir başka ifadeyle sipariş tutarı ne kadar yüksek olursa kuryenin maliyeti de o kadar düşüyor. Bir kurye ne kadar çok sipariş teslim ederse o kadar değerli oluyor.