Sokak isimlerinde bile kadına ayrımcılık var
2021’de İstanbul’da 300 sokağa yeni ad verildi, bunlardan sadece 10’u bir kadına ait. Yine de gelişme var sayılır çünkü 2020’de bu rakam sıfırdı
Türkiye’de birçok sokak belirli insanların ismini taşıyor ama kadın-erkek eşitsizliği burada da göze çarpıyor. İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin verilerine göre 2019 yılında kentte 234 bulvar, cadde, meydan ve sokak isimlendirilmiş. Bunlardan sadece birine bir kadının ismi verimiş. 2020’de yeni sokak ismi 669’a çıkmış ama hiçbiri bir kadının adına değil. Geçen yıl ise rakamlarda küçük bir ümit ışığı görülüyor. 300 sokaktan 10’una bir kadının adı verilmiş.
İz bırakan kadınlar
Bu 10 kadın arasında Covid-19 sebebiyle ölen hemşire Serap Yağcı, ünlü patolog Prof. Dr. Feriha Öz, Şırnak’ta imha etmeye çalıştığı patlayıcının infilak etmesi sonucu yaşamını yitiren Esma Akgül Çevik, Kurtuluş Savaşı sırasında milis güçlerin arasına erkek kılığında katılan Gazi Halime Çavuş da yer alıyor. Öz’ün ismi Başakşehir’de bir caddeye verilirken, Çevik’in ismi ise Tuzla’da bir sokağa verildi.
Yetkililer sokaklarda daha çok kadın ismi görmek için daha çok talep gelmesi gerektiğini söylüyor. Sokaklara yeni bir isim verilebilmesi için ilçe belediyelerine başvurmak gerekli. Bu talepler değerlendirilirken kullanılan keskin kriterler yok ancak söz konusu kişinin o civarda oturanlar için ne ifade ettiği, bunun için imza toplanıp toplanmadığı gibi detaylar göz önünde bulunduruluyor. Onaylanan talepler İBB’ye taşınıyor, son karar ve onay mercii ise valilik.
En yüksek oran Londra’da
Sokak tabelalarına erkek isimlerinin hakim olduğu tek yer Türkiye değil. Le Figaro tarafından yapılan bir araştırmaya göre 2020’lerin başında Paris’te ismi sokaklara verilen belirli insanlar arasında kadınların oranı yüzde 6’ydı. Aynı yıl Belçika Ekonomi ve Bilimsel Araştırmalar Bakanı Barbara Trachte Brüksel sokaklarında bir şahsın ismini taşıyan tabelaların oranının yüzde 40 olduğunu, bunların yüzde 93.8’inin erkek, yüzde 6.1’inin kadın, bir tabeladaki ismin de trans bireye ait olduğunu belirtti.
Fransız dergisi L’Express’ göre Lyon’da kadın ismi taşıyan sokaklar yüzde 1.1’ken, Marsilya’da 0,6. Euronews’a göre İtalya’da yüzde 4 ile 12 arasında değişiyor. Londra’da ise bu oran birçok şehre göre daha yüksek olsa da bir şahıs ismi taşıyan sokak ve cadde isimlerinin yine de sadece yüzde 27.5’i kadın.