Üniversite hazırlık kursları, özel okul fiyatlarıyla yarışıyor

Yeni yılla birlikte, özel öğretim kursları seviye belirleme ve bursluluk sınavlarını yaparken üniversiteye hazırlanan öğrenciler ve veliler de fiyat araştırmaya başladı. Yükseköğretim Kurumları Sınavı’na (YKS) özel öğretim kurslarının desteğiyle hazırlanmanın maliyeti 30 bin liradan başlayıp 400 bin liraya kadar çıkıyor. Bu, çocuğu özel okula giden bir velinin bir o kadarını da hazırlık kurslarına vermesi anlamına geliyor.

Maliyeti artıran etkenler

Fiyatlar niye bu kadar değişiyor derseniz kurslarda 16-20 kişilik sınıflarda standart eğitimin yanında beş kişilik daha küçük grup dersleri veya bire bir özel dersler, hatta online paketler bile mevcut. Kursun küçük bir şehirde ya da kiraların yüksek olduğu daha büyük bir şehirde olmasına, kurumun kalitesine ve başarısına göre fiyatlar değişiyor. Maliyeti artıran etkenler ise kira, kar marjı ve personel ücretleri olarak öne çıkıyor.

Sınıf maliyeti 1.2 milyon TL

Özel öğretim kurslarında maliyetin sınıf üzerinden hesaplandığını söyleyen, Tüm Özel Öğretim Kurumları Derneği (TÖDER) Başkanı İbrahim Taşel’e göre, 600 saatlik ders programı sunan bir sınıfın, personel, kira ve işletme giderleri dahil maliyeti yaklaşık 1 milyon 200 bin lira. Bu da 20 kişilik bir sınıfta öğrenci başına maliyetin 60 bin lira olduğu anlamına geliyor. Zaten Taşel de “16-20 kişilik standart sınıflarda Türkiye genelinde fiyatlar 30 bin lira ile 80 bin lira arasında” diyor. Yine aynı hesaba göre, 5 kişilik bir sınıfta öğrenci başına maliyet ise 240 bin lira. Taşel, küçük gruplarda fiyatların 300 bin liraya kadar çıkabileceğini söylüyor.

300 liraya bire bir ders de var 5-6 bin liraya da

Diğer taraftan bazı öğrenciler yalnızca zayıf oldukları konularda bire bir dersi veya grup derslerine ek olarak bire bir dersleri de tercih edebiliyor. Kurslarda özel ders fiyatları 300 ila 2 bin lira arasında. Merdiven altı ders veren yerlerde ise çok daha ucuza kurslar da bulunabilirken kulaktan kulağa isim yapmış kişiler 5-6 bin lira, hatta bunun üzerinde ücretler de talep edebiliyor. Tabii, bu kişiler hiçbir vergi de ödemiyor.

Deneme paketleri 5 bin lira

Hiç kursa gitmeyen ancak yine de deneme sınavlarına girerek kaç puan alacağını görmek isteyen öğrencilere ise özel öğretim kursları tarafından deneme paketleri sunuluyor. Taşel, bu paketlerin 5 bin lira civarında olduğunu söylüyor. Bir paket satın alan öğrenci, yıl boyunca yaklaşık 50 sınava girebiliyor.

Online ders 500-1000 lira

Çevrimiçi eğitim platformları ise üniversite sınavına hazırlanan öğrenciler için daha uygun fiyatlı bir başka alternatif olarak tercih ediliyor. Bu platformlarda ders paketleri yaklaşık 40 bin lira. Bunlara ek olarak tek branşlık ders paketleri de satın alınabiliyor. Ücretler 10 bin lira ile 25 bin lira arasında. Bire bir online ders tercih eden öğrenciler ise saat başına 500-1000 liraya online ders alabiliyor.

Yurtdışında üniversite eğitimi için kurslar da var

Diğer taraftan bazı öğrencilerin tercihi ise yurtdışında bir üniversiteye hazırlanmak. Bu öğrenciler ve velileri ise YKS hazırlık kurslarından ziyade yurtdışı eğitim danışmanlığı hizmetlerini araştırıyor. Farklı paket programların sunulduğu danışmanlık firmalarında kimi programlarda yalnızca dil sınavına hazırlık kursu verilirken kimilerinde hem dil eğitimi hem de gidilmek istenen üniversitenin yapacağı sınava yönelik bir hazırlık kursu veriliyor. Bazılarında ise öğrencinin vize başvurusundan gideceği ülkede karşılanmasına ve kalacağı yerin bulunmasına kadar her şeyin planlandığı bir paket sunuluyor.

4 bin euro’dan başlayıp 40 bine kadar çıkıyor

Türk öğrencilerin en çok tercih ettiği ülkelerin başında gelen Almanya’da yurtdışı eğitim danışmanlığı 4 bin euro’dan başlayıp 30-40 bin euro’ya kadar çıkabiliyor. 4 bin euro’ya yalnızca başvuru ve evrakların toplanması dahilken dil eğitimi, ev bulma ve karşılama gibi ek hizmetlerle birlikte fiyat 30-40 bin euro’yu buluyor.

Sadece dil eğitimleri için kur başına ortalama ücret ise 800-1500 euro. Firmalar, Alman üniversitelerin kurslarında kontenjan olması halinde yüzde 30-40 daha ucuza dil eğitimi ayarlayabiliyor. Diğer taraftan Almanya’da B2 ve C1 seviyeleri için kurslara devlet tarafından ödenek verildiğinden pek çok kurum bunlar için ekstra ücret almıyor.

Almanya’ya talep arttı

Almanya’da danışmanlık hizmeti sunan Sümeyye Özer Kökçen, Türk öğrencilerin Almanya’daki üniversitelere başvurularında belirgin bir artış olduğunu söylüyor. “2023 yılında Almanya’da öğrenim gören Türk öğrenci sayısı 18 bin 84’e ulaştı. Bu sayı bir önceki yıl 14 bin 732’ydi. Yani yüzde 22.7’lik bir artış söz konusu. Bu, Türkiye’nin Almanya’da, en çok öğrenci gönderen ülkeler sıralamasında beşinci sıradan üçüncü sıraya yükselmesini sağladı.”

Özer Kökçen, Türk öğrencilerin Almanya’yı tercih etmesindeki artışın ise akademik, sosyal ve ekonomik nedenler olmak üzere üç ana başlıkta ele alınabileceğini söylüyor.

Uluslararası sıralamalarda Türk üniversiteler geride

- Akademik nedenler: Türkiye’de dünya sıralamalarında üst sıralarda yer alan üniversitelerin yok denecek kadar az olması, birçok başarılı öğrenciyi yurtdışına yönlendiriyor. Almanya’daki üniversiteler ise modern laboratuvarlar, geniş araştırma projeleri ve güçlü inovasyon altyapılarıyla ön plana çıkıyor. Mezuniyet sonrası Avrupa iş piyasasında tanınırlık ve uluslararası kariyer avantajı da önemli bir etken.

Schengen avantajı

- Sosyal nedenler: Schengen Bölgesi’nde eğitim gören öğrenciler, Avrupa’yı vizesiz olarak seyahat etme imkanı buluyor. Günümüz koşullarında vize alma zorluğu düşünüldüğünde bu da büyük bir avantaj.

Türkiye’deki vakıf üniversitelerinden daha ekonomik

- Ekonomik nedenler: Almanya’da devlet üniversitelerinin büyük çoğunluğu ücretsiz eğitim veriyor, sadece yaşam maliyetlerini karşılamak yeterli. Türkiye’deki vakıf üniversitelerinin yıllık ücretleriyle karşılaştırıldığında, Almanya’da eğitim almak genellikle daha ekonomik bir seçenek olarak öne çıkıyor. Bununla birlikte Almanya'da öğrenci statüsüyle bulunan kişiler yılda 140 tam gün veya 280 yarım gün çalışma hakkına sahip. Bu da bir öğrencinin giderlerini büyük ölçüde karşılayabilmesine imkan tanıyor.

İtalya’da tıp eğitimine online da hazırlanabilirsiniz

Tabii, yurtdışı eğitiminde de online kurslar yüz yüze olanlara kıyasla daha uygun fiyatlı.
Örneğin bir danışmanlık firmasının İtalya’da tıp, mühendislik, psikoloji, diş hekimliği ve mimarlığa yönelik 2 hafta 60 saatlik online ders ücreti 20 bin TL+KDV, 4 hafta 80 saat sürecek dersler için fiyat ise 30 bin TL+KDV şeklinde (Eğitim KDV’si yüzde 10). Bununla birlikte öğrenciler isterlerse bire bir ders paketi de satın alabiliyor. Eğitim dilinin isteğe göre İngilizce veya İtalyanca olabildiği bu paketler 10 saat olması halinde 12 bin TL+KDV (saati 1200 TL), 20 saat olması halinde de 22 bin TL+KDV (saati 1100 TL). Deneme testleri ise 300 TL+KDV.

Almanya için Türkiye’de üniversite kazanmak yeterli

Almanya’daki üniversitelere başvuruda Türk öğrencilerden, Türkiye’de aynı ya da benzer bir 4 yıllık bölümü kazanma veya 2 yıllık bir ön lisans programından mezun olma şartı aranıyor. Kazanılan üniversitenin puanının bir önemi yok. Yani İstanbul Teknik Üniversitesi ya da Bartın Üniversitesi’nde mühendislik kazanmış olmak fark etmiyor. Sadece YKS yerleştirme sonuç belgesi gerekli. Bu yerleştirme sonucunda kayıt yaptırma zorunluluğu da bulunmuyor. Hatta Türkiye’de bir bölümde birkaç yıl okuduktan sonra başvuru yapmak da mümkün

İtalya’da üniversiteler sınav yapıyor

İngiltere’de ise Türkiye’deki lise diplomasına ek olarak A-Level, IB Diploma gibi uluslararası geçerliliği olan bir belge istenebiliyor. Dil yeterliliği açısından yüksek bir IELTS veya TOEFL skoru şart. Öğrenciler genellikle haftada 20 saate kadar çalışma hakkına sahip. İtalyan üniversiteleri ise genellikle bir giriş sınavı talep ediyor (Bocconi Test veya İtalya’da tıp eğitimi almak isteyen uluslararası öğrencilere yönelik IMAT gibi). Eğitim diline bağlı olarak B2 seviyesinde İtalyanca veya İngilizce aranıyor.

Eğitim diline bağlı olarak B2-C1 seviyesinde bir Almanca veya İngilizce dil belgesi isteniyor. Almanca için TestDaF veya DSH gibi sınavlar; İngilizce için IELTS, TOEFL gibi sınavlar kabul görüyor. Her ne kadar bu sınavlara girmek gerekse de dil belgesi olmadan şartlı kabul almak da mümkün. Öğrenci kabul aldıktan sonra üniversitesinin bulunduğu şehirde ya da istediği başka bir şehirde dil eğitimi alabiliyor. Bazı okullar kendi bünyelerinde dil eğitimi verirken bazıları özel kurslara yönlendiriyor.

Bloke hesap şartı

Diğer gerekli belgeler ise lise diploması, lise transkripti, CV (Özellikle sosyal sorumluluk projeleri, gönüllülük, yaz okulları ve spor gibi etkinliklere katılım büyük önem taşıyor), motivasyon mektubu ve varsa öğrenci belgesi. Bununla birlikte öğrenci vizesi başvurusu sırasında ‘bloke hesap’ adı verilen bir finansal teminat gösterilmesi zorunlu. Almanya’da bu miktar 11 bin 904 euro ve bu hesaptan aylık olarak 1/12 oranında para çekilebiliyor. Öğrenci vizesi başvurularında aranan teminat İtalya’da 6-8 bin euro, İngiltere’de ise 9-12 bin pound arasında değişiyor.