Yüz yüze eğitimin başlamasıyla kiralık ev sorunu Türkiye gündeminde ilk sıraya yerleşti. Fahiş kira artışları haliyle en fazla üniversite öğrencilerini vurdu. Ev demeye şahit gerektiren dört duvarların arasına istenen akıl dışı rakamlar ise öğrencileri hepten çaresiz bıraktı
Yusuf Akcakaya
yusuf@gazeteoksijen.com Türkiye’de emlak fiyatları pandemi öncesine göre ortalama yüzde 40 arttı. Bu rakam 57 üniversitenin bulunduğu İstanbul’da yüzde 60’a ulaştı, hatta bazı ilçelerde iki katına çıktı. Ev bulmak giderek zorlaşırken, en çok etkilenenlerin başında üniversite öğrencileri yer aldı. Okula ya da ulaşım noktalarına yakın olması bir yana dursun, içine girilebilecek ev bulmakta dahi zorlanan öğrenciler, 4 bin liraya varan fiyatlar karşısında ise çaresiz. İşte ‘öğrenciye kiralık’ ibaresiyle ilana çıkan evlerden bazıları:
Stüdyo bahçe katı
Sarıyer’deki bir ilanda “stüdyo bahçe katı” denilerek 30 metrekarelik ev 850 TL’den kiraya çıkarılmış. ‘Stüdyo’ derken neyin kastedilmeye çalışıldığı belli olmuyor. Evin mutfağı ve banyosu iç karartıyor. Bahçe ise daha çok yıkılmak üzere olan bir alanı andırıyor. Kartal, çatı katı, 850 TL, kadın öğrenciye, 1+1, 70 metrekare
Fiyat iyi ama...
Kadıköy Dumlupınar’daki 1+1 kiralık dairenin fiyatı 940 lira. 2 bin liralık bütçeye sahip bir öğrenci için çözüm olabilir ama fotoğraflara bakıldığında pek de yaşamaya uygun görünmüyor. Zemin katta olduğu için nem ve rutubetin etkisi hemen dikkat çekiyor. Evin sobayla ısınacak olması da başka bir sorun.
Bodrum kat 3 bin lira
Avcılar, İstanbul Üniversitesi’nde okuyanların en fazla tercih ettiği ilçelerden. Dolayısıyla kiralar görece yüksek. Özellikle bodrum katlar öğrencilerin barınma alanlarını oluşturuyor. İşte onlardan biri bu 2+1 ev; kirası 3 bin lira... Üst katlara çıkıldıkça fiyat artıyor.
Oda kiralanıyor
Ev kiraları öğrencilerin boyunu aşınca, yeni bir kira türü belirdi. Bu yöntemde aileler evlerinde kullanmadıkları bir odayı kiraya veriyor. Fiyata elektrik, su dahil. Ama eve giriş çıkış saatlerine uymak şart. Şişli’deki bir ev sahibinin bu odaya uygun gördüğü kira ayda 1500 lira. Beykoz, Fatih'te, 3+1, 1.000 TL
Çatlamış duvarlar
Beykoz Fatih’te 3+1 bahçeli binanın aylık kirası 1000 lira. Ama fotoğraflara baktığınızda barınmaya pek müsait olmadığı anlaşılıyor. Çatlamış duvarlar, sıvası bile olmayan dış cephe ‘ilk depremde yıkılabilirim’ mesajı veriyor.
Kız öğrenciye özel!
Bir de öğrenci seçenler var. Örneğin Kartal’daki bu çatı katı ilandaki ifadeye göre sadece ‘bayan öğrenciye’ kiralık. 1+1 ve aylık 850 lira. Duvarların ahşap olması dikkat çekiyor ancak giriş kapısının olduğu alan güveni yok ediyor. Şimdi de öğrenciler ne diyor, ona bakalım: Yunus Emre Karaca (21 - Marmara Üniversitesi Uluslararası İlişkiler 2’nci sınıf): Kadıköy Rasimpaşa’da 3+1, kirası 1.900 TL olan bir evde üç arkadaşımla birlikte kalıyorum. Kot 1’de, rutubetli, ışık almayan bir ev burası. Daha önce babamdan aldığım destekle geçinebiliyordum ancak pandemiden dolayı işleri batınca bana para gönderememeye başladı. Ben de yarı zamanlı işler yapmaya başladım. Ancak haftada en fazla 3-4 gün iş bulabiliyorum; bu yüzden kiramı, faturalarımı ödeyemiyorum. Devrim Çağlar Çapar (19 - Marmara Üniversitesi İş Sağlığı Güvenliği 2’nci sınıf): Bana annem bakıyor. O da iki hafta öncesine kadar bir bankada çay servisi yapıp asgari ücret kazanıyordu. Ancak şimdi işsiz. Onun kirası 1.200 TL, benim Kadıköy’de 5 arkadaşımla kaldığım evin kirası 2 bin 900. Yani annem ve benim sadece aylık kira giderimiz 1.600 TL’den fazla. Eğer iş bulamazsa ikinci bir planımız yok, ne yapacağımızı bilmiyoruz. Ben de iş arıyorum ama yaşım küçük olduğu için kabul edilmiyorum. Hasan Emre Altunkalbur (23 - Marmara Üniversitesi Yönetim Bilişimi 3’üncü sınıf): Bu sene İzmir’den İstanbul’a yatay geçiş yaptım. Yurtlara başvurdum ama çıkmadı. Kampüsüm Göztepe’de olduğu için orada ev aradım. Bütçem 1.000-1.500 TL arasındaydı ama bulamadım. Bir insanın oturabileceği en ucuz ev 3 bin liradan başlıyordu. Daha ucuz evlerde duş klozetin üstündeydi, rutubet vardı. Hayvanım olsa oraya koymazdım, tam olarak hücre tipi yerler. Okulum başlayacak ama ne yapacağımı bilmiyorum. Umarım o hücre evlerden birinde yaşamak zorunda kalmam. Kemal Yılmaz (23 - Kocaeli Üniversitesi 1’inci sınıf): Ailem Kars’ta yaşıyor. Annem ev hanımı, babam kepçe operatörü, asgari ücretin biraz üstünde kazanıyor. 7 kardeşiz. Ailemin durumu yetersiz olduğu için çalışıp hayatımı kazanmak zorundayım. Kocaeli’ye ev bakmaya gittim, arkadaşlarımla birlikte aradık durduk ancak bulamadık. Kişi başı 1000 TL kira vermemiz gerekiyordu. Fiyatları görünce böyle bir ihtimalin mümkün olmadığını anladık.
Barınma sorunu nereden çıktı?
Ev kiraları yüzde 50’den fazla arttı.
Özel yurt fiyatlarındaki artış yüzde 20’nin üzerinde.
Pandemi yüzünden birçok ailede işsizlik var, gelirler düştü.
Enflasyon alım gücünü azalttı, okumanın maliyeti arttı.