Yapay zeka ile 114 yıllık tarih

Nazlı Berivan Ak

114 yıllık geçmişine birçok kırılma anını, ülkede olan bitene paralel dönüm noktalarını, başarı ve yenilikleri sığdıran Fenerbahçe Spor Kulübü, “tarihin sanatı” sloganıyla ilgi çekici bir çalışmaya imza attı. Sanatçı Burak Karavit 1912 yılındaki ilk şampiyonluktan 3 Mayıs 1918 tarihinde Anafartalar Kahramanı Ordu Kumandanı Mustafa Kemal’in kulüp binasına ziyaretine, 1932 yılındaki Kuşdili yangınından 103 gollü şampiyonluğa, 2011 yılında milyonlarca Fenerbahçe taraftarının dönemin Başkanı Aziz Yıldırım’ın önderliğinde kulüpleriyle birlikte ortaya koydukları direnişe ve 2014 yılındaki Adalete Fener Yak’a kadar yaşanan yüzlerce tarihi anı tek bir eserde buluşturdu. 228 cm eninde, 116 cm yüksekliğindeki eserin 1907 adet kopyası üretildi ve her bir eserin içerisine farklı şifrelendirilmiş kodlar gizlenerek, alıcısına özel hale getirildi. Eserin alıcılarına bu koda ait sertifika ve orijinallik belgesi de teslim edilecek.

Fenerbahçe tarihinin dönüm noktalarını tek bir eserde birleştirme fikrine dayanan Vakt-i Fener’in kronolojik hikayesi, Karavit tarafından saat mekanizması yönünde işleyen bir sistem ile tek bir kanvas üzerinde oluşturuldu. Bu sisteme göre saat 12.00 pozisyonunda Fenerbahçe Spor Kulübü’nün doğuşu ile başlayıp tarihe geçen hikayelerle devam eden eser, Fenerbahçe Spor Kulübü Başkanı Ali Koç ile yine aynı noktada birleşiyor. Fenerbahçe Spor Kulübü Başkanı Ali Koç, eserle ilgili şunları kaydetti: “Vakt-i Fener, 1907’de Kadıköy’e dikilen fidanın, dallarını dünyaya açan asırlık bir çınar oluşunu görsel bir hikaye ile anlatıyor. Mutluluklarımız, şampiyonluklarımız, sayılarımız, gollerimiz, hüzünlerimiz, heyecanlarımız, kayıplarımız, ilklerimiz, aşklarımız ile hayat içerisinde Fenerbahçe ile oluşturduğumuz anılardır. Bizim görevimiz ise bu anlamlı tarihi gençlerimiz ile paylaşmak.”

Koç yeni gelir alanları yaratma noktasında önemli çalışmalar yaptıklarını, kültür sanat alanında da böylesi bir eserin maddi manevi önemli bir çalışma olduğunu ifade etti. Sınırlı sayıda üretilen eserin şimdiden 200 adedi satılmış durumda. Tablonun detaylarından ilham alan yan ürünler de yine üretime ve satışa açılacak, hazırlıklar devam ediyor.

Logoda 6 bin 600 görsel

Konsept üzerine çalışan Karavit, yapımı bir yıl süren eser için Fenerbahçe Spor Kulübü arşivinden bir milyon 676 bin fotoğraf ve 400 bine yakın yardımcı görsel aldığını, arasından seçtiği 880 adet fotoğraf ile eserin iki boyutlu kısmını oluşturduğunu ifade ediyor. Sanatçının eserin kalbi olarak adlandırdığı orta bölümü ise 3D Lenticular tekniği ile tasarlandı. Eserin ortasında yer alan bu üç boyutlu alan soldan sağa işleyen (Akan Görüntülü / Flip Animation) bir kinetiğe sahip. Bu tasarıma göre 6600 adet görselle kolaj tekniği ile oluşturulan Fenerbahçe logosu 5 aşamalı geçiş yaparak Atatürk portresine dönüşüyor.

Projenin fikir liderlerinden USA Fenerbahçe Derneği Başkanı Fatih Akarsu projeyle ilgili “Hayata geçirdiğimiz bu proje ile 114 yıllık tarihi unutulmaz bir sanat eserine dönüştürdük. Bu anlamlı proje ile aslında çok önemli bir tarihe de ışık tutuyoruz. Projemizin tüm derneklerimiz için de ufuk açıcı bir örnek olacağını düşünüyoruz” dedi. Bu arada projenin ilk tohumları da Amerika’da, Karavit ile Akarsu’nun bir araya geldiği bir buluşmada atılıyor. Muhammed Ali Müzesi için “Visual Biography of Muhammed Ali” çalışmasına devam ederken Vakt-i Fener fikri doğuyor ve sanatçı bu işe odaklanıyor.

Sadece 1907 adet eser satışta

Burak Karavit’in Fenerbahçe arşivinden kullanmış olduğu görsellerin yüzde 65’i siyah-beyaz ve karta baskıdan oluşuyor. 114 yılın her anında hayatın renkli olduğuna dikkat çeken sanatçı, siyah-beyaz fotoğrafları airbrush tekniği kullanarak doğal ve orijinal görüntüleriyle tek tek renklendirdiğini ifade ediyor. En yenisi 65 senelik, en eskisi 115 senelik olan bu karta baskı görsellerin büyük bir kısmı zaman aşımından tahribata uğramıştı. Sanatçı eserindeki birbirinden bağımsız bu hikayeleri oluşturmadan evvel eldeki hasar görmüş bütün görsellerin dijital restorasyonunu gerçekleştirdiğinin altını çiziyor.

Fenerbahçe Spor Kulübü, USA Fenerbahçe Derneği ve Sanatçı Burak Karavit ortak projesi olarak hayata geçen ve kulübün tarihine ayna tutan esere sahip olmak isteyenler www.vaktifener.com adresinden ulaşabilecek. Toplamda 1907 adet üretilen eserin ilk kopyası Fenerbahçe müzesinde. Proje için üretilen özel videolara da yine siteden ulaşılabiliyor.