Zuckerberg Augustus mu yoksa Kolomb mu?

Geçtiğimiz günlerde bağlı olduğu şirketin adı Meta’ya dönüşen Facebook’un CEO’su ve kurucusu Mark Zuckerberg’in Roma tarihine tutkusu biliniyor. 2018 yılında New Yorker dergisinde yayınlanan röportajında Roma’nın ilk imparatoru Augustus’a uzun süredir devam eden saplantısını ve kendini ona benzettiğini anlatmıştı. Hatta kızlarından birine August adını verdi. İkili arasındaki benzerlikler inkar edilemez. İkisi de genç yaşlarında büyük güç kazandı, ikisi de dünya fatihi ve ikisi de ölümsüzleşti ki Zuckerberg fiziken de ölümsüzlük arayan milyarderler arasında. Zuckerberg gibi Augustus da karmaşık bir figürdü. Octavius olarak da bilinen imparator savaşlara girdi. Komşu medeniyetleri dize getirdi. Orduları düşmanlarını kendine kattı, köleleştirildi, yağmaladı ve onlara hükmetti.  Rakiplerini acımasızca ortadan kaldırdı. Saltanatı, “Pax Romana” olarak bilinen iki yüzyıllık bir göreli barış dönemini başlattı. (Bu noktada iyi ile kötü arasındaki ayrım çok net değil.) Zuckerberg kendisini bir zamane Augustus’u olarak görse de şimdiden ortaya koyduğu mirasının başka bir karmaşık tarihsel figüre daha yakın olması olası: Kristof Kolomb. Zuckerberg, insanlığın cesur yeni dünyaya giden yolunu çizmeye çalışıyor; Amerika’dan ya da Kolomb’un hayalindeki Asya’dan değil, geleceğin interneti denen metaverse’ten söz ediyoruz. 

Fütüristler, metaverse’ü, insanların içinde yaşadığı ve etkileşime girdiği, gelişen bir dijital paylaşımlı alan olarak tasavvur ediyor. Zuckerberg, gerçekleştirdiği büyük kurumsal marka değişikliğiyle bu alandaki iddiasını ortaya koydu. Augustus bir ölçüde dünya barışını sağlarken, Kolomb yüzyıllarca süren savaşları ve  güç, zenginlik ve toprak için uluslararası rekabeti tetiklemişti. Amerika kıtasının yerli halkları, onun ve ondan sonra gelenlerin elinde acı çekti. 

Meta’nın geleceği

Kolomb’un keşif gezisine sponsor olmayı zamanında reddeden Portekiz’e Web Zirvesi için gittim ve Zuckerberg’in uzun zamandır sırdaşı, Meta’nın da baş ürün sorumlusu olan Chris Cox’un canlı yayınlanan bir röportajını izledim. Insider’ın genel yayın yönetmeni Nicholas Carlson, Lizbon’daki Altice Arena’da dev bir ekranda yayınlanan röportajda Cox’a Facebook’un Myanmar’daki soykırımdaki rolüne dair iddiaları hatırlattı. Carlson, “Meta bunun gibi bir başka korkunç durumun ortaya çıkmasından nasıl kaçınabilir, metaverse planladığınızdan çok daha başarılı olursa ne olur?” diye sordu. Cox’un karşımızdaki devasa sanal büstü “Metaverse hakkında bu tartışmaya açarak yapmaya çalıştığımız şey, biraz da bunu endüstriye yaymak. Bunu tek başımıza inşa etmeyeceğiz” yanıtını verdi.  “Meta veri deposu muhtemelen internetin ortaya çıktığı biçime benzer bir biçimde ortaya çıkacak, yani bir dizi standart ve protokol olacak. Elbette erken deneyimler olacak ve bunların şeffafça yapılması gerekecek. Bence bu iyi bir şey.” Kolomb da nelere yol açacağını bilmiyordu.