Zihin okuma gerçek oldu: Yapay zeka artık düşünceleri metne çevirebiliyor

Japonya’da bir araştırmacı, beyin taramaları ve yapay zeka kullanarak insanların zihnindeki görsel imgeleri doğru ve detaylı cümlelere dönüştüren bir yöntem geliştirdi.

NTT İletişim Bilimleri Laboratuvarları’ndan Tomoyasu Horikawa, Science Advances dergisinde yayımlanan çalışmasında, “mind-captioning” adı verilen teknikle, insanların zihnindeki nesneleri, yerleri, eylemleri ve olayları tarif eden metinler oluşturabildiğini açıkladı.

CNN International'ın haberine göre araştırmada, 22-37 yaşları arasındaki altı katılımcının beyin aktiviteleri, sessiz videolar izlerken tarandı. AI, bu videoların açıklamalarını sayısal dizilere dönüştürdü ve Horikawa, taramalardan elde edilen verileri bu dizilerle eşleştiren ayrı “dekoder” modelleri geliştirdi. Dekoderler, katılımcılar yeni videolar izlerken veya hatırlarken beyin aktivitelerini çözümleyerek metin üretmeyi başardı.

Teknoloji, dil ile ilgili beyin bölgelerinde hasar olan kişiler için de kullanılabiliyor; bu da afazi veya ALS gibi konuşma yetisini etkileyen hastalıklarda potansiyel yardım sağlıyor. Uzmanlar, yöntemin ayrıca sözel iletişim zorluğu yaşayan otistik bireyler için de önemli bir adım olabileceğini belirtiyor.

Zihinsel gizlilik tartışmaları

Ancak bilim insanları ve etik uzmanları, teknolojinin zihinsel mahremiyet açısından ciddi kaygılar doğurduğunu vurguluyor. Yöntemin gelecekte bebeklerin, hayvanların veya rüyaların düşüncelerini çözmede kullanılabilme olasılığı, “zihinsel gizlilik” konusunda ciddi etik tartışmalara yol açıyor.

Horikawa, yöntemin büyük veri toplama gerektirdiğini ve pratik kullanım için halen sınırlı doğruluk sağladığını belirtiyor. Ayrıca, araştırmada kullanılan videolar sıradan sahneler içerdiğinden, daha beklenmedik zihinsel imgelerin çözülüp çözülemeyeceği hala bilinmiyor.

Uzmanlar, nöroveri kullanımında katılımcı onayının şart olduğunu, cihaz bazlı işlemlerle kontrol mekanizmalarının oluşturulması gerektiğini ve AI odaklı hukuki çerçevenin önemini vurguluyor.