Trump yönetiminden 28 maddelik Ukrayna planı

ABD ve Rus yetkililerinin Axios’a verdiği bilgiye göre, Trump yönetimi Ukrayna’daki savaşı sona erdirmek amacıyla Rusya ile gizli bir şekilde yeni bir plan üzerinde çalışıyor.

Yetkililer, planın 28 maddeden oluştuğunu ve dört ana başlık altında toplandığını belirtiyor: Ukrayna’da barış, güvenlik garantileri, Avrupa güvenliği ve ABD’nin Rusya ile Ukrayna ile gelecekteki ilişkileri.

Axios'un haberine göre planın doğu Ukrayna’daki tartışmalı konulara, özellikle Rus güçlerinin ilerleme kaydettiği ancak Kremlin’in talep ettiği toprakların hala çok daha azını kontrol ettiği bölgelere nasıl yaklaşacağı ise belirsizliğini koruyor. Plan, Washington'ın başarılı olarak gördüğü 20 maddelik Gazze'de ateşkes planından ilham alıyor.

Trump kanadı Ruslarla görüşüyor

Planın hazırlanmasında Trump’ın özel elçisi Steve Witkoff öncülük ediyor. Witkoff, planı Rusya’nın egemen servet fonunu yöneten ve Ukrayna diplomasi sürecinde aktif olan Kirill Dmitriev ile kapsamlı şekilde görüştü.

Dmitriev, 24-26 Ekim tarihlerinde Miami’de Witkoff ve Trump ekibi üyeleriyle üç gün süren görüşmeler gerçekleştirdiğini Axios’a aktardı. Rus yetkili, önceki çabalardan farklı olarak “Rusya’nın görüşlerinin gerçekten duyulduğunu hissettiklerini” belirterek planın başarı şansına dair iyimser olduğunu ifade etti.

Kiev tarafında durumlar nasıl?

Ancak Witkoff, planı Zelenski’nin ulusal güvenlik danışmanı Rustem Umerov ile bu hafta başında Miami’de görüştü. Ukraynalı bir yetkili, “Amerikalıların bir şeyler üzerinde çalıştığını biliyoruz. Başkan, ölümleri durdurup savaşı bitirmek için bir anlaşma yapmanın zamanı geldiğini açıkça belirtti. Trump, esneklik gösterilirse bu anlamsız savaşı sona erdirme şansı olduğuna inanıyor” dedi.

İçerik tam olarak ne?

Dmitriev, planın temelinin Trump ve Putin’in Ağustos ayında Alaska’da üzerinde anlaştığı prensiplere dayandığını söyledi. Plan, Ukrayna krizini çözmenin yanı sıra ABD-Rusya ilişkilerini nasıl restore edileceğini ve Rusya’nın güvenlik endişelerini ele almayı amaçlıyor.

Dmitriev, “Bu aslında çok daha geniş bir çerçeve. Amacımız sadece Ukrayna değil, Avrupa’da kalıcı güvenliği nasıl sağlayacağımızı göstermek” değerlendirmesinde bulundu.

Planın yazılı hale getirilmesi ve Trump ile Putin’in bir sonraki görüşmesine kadar hazır olması hedefleniyor. Budapeşte’de yapılması planlanan zirve ise şimdilik beklemeye alındı.

Gazze'ye benzer bir plan mı?

Rus yetkili, bu çabanın İngiltere öncülüğünde hazırlanan Gazze tarzı bir Ukrayna barış planıyla tamamen alakasız olduğunu belirtti. Dmitriev, bu planın Rusya’nın pozisyonlarını dikkate almadığı için başarı şansının olmadığını söyledi.

ABD tarafı, planın Ukraynalılara ve Avrupalılara “faydalarını” açıklama sürecinde. Dmitriev, “Tüm bunlar sahada Rusya’nın elde ettiği ek başarılar arka planında gerçekleşiyor. Moskova’nın pazarlık gücü artıyor” ifadelerini kullandı.

Avrupa ve Ukrayna’ya bilgilendirme

Bir ABD yetkilisi, Beyaz Saray’ın yeni plan hakkında Avrupalı yetkilileri bilgilendirmeye başladığını, bunun Ukraynalıları da kapsadığını doğruladı.

Yetkili, planın ilgili tarafların geri bildirimlerine göre uyarlanacağını belirterek, “Bu plan için zamanlama şu anda uygun. Ancak her iki tarafın da pratik ve gerçekçi olması gerekiyor” ifadelerini kullandı.

Zelenski Türkiye'de

Ukrayna Devlet Başkanı Zelenski savaşı sona erdirme müzakerelerini canlandırmak için Türkiye'de Cumhurbaşkanı Erdoğan ile temaslarda bulunacak. Erdoğan ve Zelenski'nin esir takası hakkında konuşacağı belirtiliyor. 

Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, yaptığı açıklamada, Rus temsilcilerin 19 Kasım’da Türkiye’de yapılacak Ukrayna görüşmelerine katılmayacağını belirtti. Peskov, “Hayır, yarın Türkiye’de Rus temsilciler olmayacak. Şu anda bu temaslar, Rus katılımı olmadan gerçekleşiyor” değerlendirmesinde bulundu.