Büyükelçiliğe baskın krizi: Latin Amerika ülkelerinden Ekvador'a tepki, Meksika'ya destek
Ekvador polisinin, Meksika'nın Kito Büyükelçiliği'ne yaptığı baskın iki ülke arasında krize yol açtı. Baskına tepki gösteren Kolombiya, Küba, Venezuela Brezilya, Şili, Bolivya, Honduras, Peru ve Guatemala liderlerinden Meksika'ya destek açıklaması geldi
Latin Amerika ülkeleri, Ekvador polisinin Meksika'nın Kito Büyükelçiliği'ne baskın yapmasını kınayarak, Meksika'ya desteklerini bildirdi. Kolombiya Cumhurbaşkanı Gustavo Petro, sosyal medya hesabındaki açıklamasında, "Viyana Sözleşmesi ve Meksika'nın egemenliği barbarca ihlal edildi. Meksika ile dayanışma içerisindeyiz" ifadelerini kullandı. Amerikalılar Arası İnsan Hakları Sistemi ve Amerikan Devletleri Örgütü'ne acil toplantı çağrısında bulunan Petro, "Kolombiya, evrensel siyasi sığınma hakkına saygı duyuyor. Her türlü desteği vereceğiz" değerlendirmesinde bulundu.
Küba Devlet Başkanı Miguel Diaz-Canel de paylaşımında "Kito'daki büyükelçiliğin kabul edilemez ihlali karşısında Meksika ile dayanışma içerisindeyiz. Uluslararası hukukun önemli bir bileşeni olan Viyana Sözleşmesi'ne herkesin saygı duymasını istiyoruz" ifadelerine yer verdi.
"Eşi benzeri görülmemiş bir barbarlık yaşandı"
Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro, sosyal medya hesabı X'teki paylaşımında şunları kaydetti: "Latin Amerika'da eşi benzeri görülmemiş bir barbarlık yaşandı. Ekvador'un sağcı hükümeti uluslararası hukuku vahşice ihlal etti. Venezuela, bu faşist eylem karşısında sesini en güçlü şekilde duyuruyor. Meksika Devlet Başkanı Andres Manuel Lopez Obrador ile tam ve mutlak dayanışma içerisindeyiz."
Brezilya, Şili, Bolivya, Honduras, Peru ve Guatemala devlet başkanları da sosyal medya hesaplarından Meksika'ya desteklerini açıklayarak, Kito'daki Meksika Büyükelçiliğinin basılmasına tepki gösterdi.
Ekvador'dan Meksika'ya tepki
Öte yandan Ekvador Devlet Başkanlığı'ndan konuya ilişkin yapılan açıklamada, Meksika'nın diplomatik misyona dokunulmazlık ve ayrıcalıkları kötüye kullandığı belirtilerek, Ekvador'un eski Devlet Başkan Yardımcısı Jorge Glas'a siyasi sığınma hakkı verilmesinin geleneksel hukuk anlayışına aykırı olduğu bildirildi. Ekvador'da hiçbir suçun cezasız bırakılamayacağı vurgulanan açıklamada, "Meksika halkına saygı duyduğumuzu yinelemek istiyoruz. Ekvador, egemen bir ülkedir ve kimsenin cezasız kalmasına müsaade etmez. Yolsuzlukla mücadelemize Meksika halkının anlayışla yaklaşacağına inancımız tamdır" ifadelerini kullanıldı.
Ne olmuştu?
Ekvador polisi, Aralık 2022'den bu yana Meksika'nın Kito Büyükelçiliği'nde kalan Ekvador'un eski Devlet Başkan Yardımcısı Glas'ı gözaltına almak için büyükelçiliğe baskın yapmıştı. Meksika'nın Kito Büyükelçiliği Siyasi İşler Sorumlusu Roberto Canseco, gazetecilere yaptığı açıklamada, Ekvador polisinin büyükelçiliğe zorla girdiğini ve personele saldırdığını belirtmişti. Meksika Devlet Başkanı Andres Manuel Lopez Obrador, konuya ilişkin açıklamasında, Ekvador polisinin Meksika Büyükelçiliğine girmesinin ulusal egemenliğin "açık" ihlali anlamına geldiğini söylemişti. Yasal yollara başvurulması için dışişleri bakanına talimat verdiğini kaydeden Obrador, "Bu uluslararası hukukun ve Meksika'nın egemenliğinin açık bir ihlalidir, Ekvador hükümetiyle diplomatik ilişkilerin derhal askıya alınması için talimatımı verdim" demişti.
Süreç
Jorge Glas, hakkında yürütülen rüşvet soruşturması kapsamında 3 Ekim 2017'de tutuklanmıştı. Brezilya inşaat firması Oberdecht'in ülkede altyapı ihaleleri kazanmak için yetkililere milyonlarca dolarlık rüşvet verilmesini organize etmekten suçlu bulunan Glas, 7 Kasım 2018'de sağlık durumu nedeniyle hastaneye kaldırılmıştı. Glas, Aralık 2022'de Meksika'nın Kito Büyükelçiliği'ne sığınmıştı.