Natalie Kitroeff, Zolan Kanno-Youngs ve Paulina Villegas / The New York Times
ABD'nin güney sınırından rekor sayıda göçmen geçerken, uluslararası demiryolu köprüleri ve resmi liman girişleri kapatıldı. ABD'li yetkililere göre aralık ayında yardıma ihtiyacı olan Başkan Joe Biden, Meksika'nın başkentine acilen bir heyet göndermesini söyleyen, Meksika Devlet Başkanı Andrés Manuel López Obrador'u aradı. Beyaz Saray bunu yapmak için acele etti. Kısa süre sonra Meksika yaptırımları arttırdı. Amerika Birleşik Devletleri'ne yasadışı sınır geçişleri Ocak ayına kadar düştü.
Gerçekten kontrol ediyor mu?
Göçmenlik konusu ABD başkanlık kampanyasında ön plana çıkarken, Meksika seçimleri etkileme potansiyeli olan bir konuda kilit bir oyuncu olarak ortaya çıktı ve Beyaz Saray López Obrador'un işbirliğini korumak için çok çalıştı. Yönetim diplomasisinin başarılı olduğunu açıkça söylüyor. Ancak kapalı kapılar ardında, bazı üst düzey Biden yönetimi yetkilileri, López Obrador'u, kendi güney sınırını tutarlı bir şekilde kontrol etmek veya kaçakçılar tarafından milyonlarca göçmeni ABD'ye getirmek için kullanılan yolların kontrolü için yeterince çaba göstermediğini söyledikleri, öngörülemeyen bir ortak olarak görmeye başladılar. Bu yetkililerden hiçbiri hassas diplomatik ilişkiler hakkında konuşmak istemedi.
2009-2012 yılları arasında Meksika'da görev yapan eski şef yardımcısı John Feeley "Olması gereken işbirliğini göremiyoruz" dedi. Feeley, Obama yönetimi sırasında iki ülkenin sınırı güvence altına almak için daha fazla ortak devriye ve soruşturma yaptığını söyledi. Feeley, "Şu anda sahip olduğumuz, büyük bir işbirliği olarak lanse edilen ama bence hiçbir şey olmayan işbirliğinin aksine gerçek bir işbirliği olduğunda bunun neye benzediğini biliyorum" ifadelerini kullandı.
Biden ve Trump'ın yaklaşımı farklı
Başkan Donald Trump görevdeyken, López Obrador'u göç konusundaki baskılarını uygulamaya zorlamak için gümrük vergisi tehdidini kullandı. Biden'ın da Meksika'ya aynı derecede ihtiyacı var ancak farklı bir yaklaşım benimseyerek, işbirliğini koruyacağı umuduyla güçlü ve bazen de değişken Meksika lideriyle çatışmadan kaçınmaya odaklandı.
Biden'ın eski üst düzey Latin Amerika danışmanı Juan Gonzalez, López Obrador'un takma adını kullanarak "AMLO elindeki kozları doğru değerlendirdi ve bizim de kendi kozlarımızı kullandığımızı kabul etti" dedi. ABD İç Güvenlik Danışmanı Liz Sherwood-Randall ise Beyaz Saray'ın "Meksika hükümetiyle en üst düzeyde işbirliği içinde" çalıştığını söyledi ve "Başkan Lopez Obrador, Başkan Biden için son derece önemli bir ortak olmuştur" diye ekledi.
Personeli on kat artırdı ama göçmenler de artıyor
ABD Dışişleri Bakanlığı'nın verdiği rakamlara göre Meksika 2022'den bu yana yüzlerce göçmen kontrol noktası ekledi ve uygulama personelini on kat arttırdı. Meksika ayrıca yakın tarihte hiç olmadığı kadar çok göçmeni gözaltına alıyor. Yine de güney sınırına gelenlerin sayısı inatla yüksek kalmaya devam ediyor. Son iki mali yılın her birinde 2 milyondan fazla yasadışı sınır geçişi oldu, bu sayı Trump yönetimindeki en yoğun yıl olan 2019'dakinin iki katı.
ABD federal verilerine göre, bu yılın başındaki durgunluğa rağmen yasadışı geçişler açısından kayıtlara geçen en yüksek Ocak aylarından biriydi. Yakalamalar Şubat ayında yeniden artış gösterdi. Meksika'da yetkililer, ülkelerini de bunaltan olağanüstü bir akın karşısında yapabileceklerinin sınırına ulaştıklarını söylüyor. López Obrador, Beyaz Saray'ı Latin Amerika ülkelerine daha fazla kalkınma yardımı yapmaya ve göçmenlerin ilk etapta ülkeyi terk etmelerine neden olan sorunları ele almaya zorladı.
İnsanları göçe zorlayan nedenler
Pazar günü yayınlanan CBS'in 60 Minutes programına verdiği mülakatta López Obrador, "Temel nedenlerin ele alınmasını ve ciddi bir şekilde incelenmesini istiyoruz" dedi. López Obrador, ABD istediklerini yapmasa bile sınır güvenliğini sağlamaya devam edip etmeyeceği sorulduğunda, "Evet, çünkü ilişkilerimiz çok önemli" dedi. Göç, herhangi bir hükümetin kontrol etmesi zor faktörler nedeniyle arttı: Kalıcı yoksulluk, şiddet, iklim değişikliğinin etkileri ve corona virüs pandemisinin devam eden etkisi, insanları çaresiz bıraktı.
Ancak Meksikalı yetkililer Amerikan politikalarını da suçluyor ve göçmenlerin ABD'ye gelmeye teşvik edildiğini çünkü iltica sisteminin o kadar tıkalı olduğunu, göçmenlerin davaları sonuçlanana kadar yıllarca ülkede kalma şanslarının yüksek olduğunu söylüyor. Son aylarda Tijuana'daki yetkililer otellere ve çeşitli evlere baskınlar düzenledi, resmi geçişlerde güvenliği arttırdı ve göçmenlerin duvardaki bir boşluktan geçtiği kent yakınlarındaki sınırın bir zamanlar ıssız olan bölümü boyunca yeni kontrol noktaları kurdu.
Hiçbiri uzun süre işe yaramadı. Yardım grupları, yetkililerin baskılarının göçmenleri daha fazla tehlikeye attığını, kaçakçıların insanları uçsuz bucaksız çölde daha riskli rotalara götürdüğünü, burada sık sık kaybolduklarını ve susuz kaldıklarını söylüyor. Şubat ayında bir gece, bir kaçakçı 18 kişilik bir grubu sınırdan kilometrelerce uzağa bıraktı ve onlara hemen duvarda bir boşluk bulacaklarını söyledi. Karanlıkta kaybolan grup saatlerce yürüdükten sonra nihayet Kaliforniya'ya geçerek göçmenlerin barınmak için sık sık portatif banyolara sığındıkları derme çatma bir kampa ulaştı.
"Bu bir kedi fare oyunu"
İki yaşındaki Denver Gonzalez hıçkırarak ağlamayı durduramıyordu. Babası minik bedenini bir gönüllünün bağışladığı battaniyelere sararken, çocuk defalarca "Üşüyorum, uyumak istiyorum" diye bağırdı. Meksika Ulusal Göçmenlik Enstitüsü'nün Baja California ofisi başkanı David Pérez Tejada kaçakçıları kastederek "Onlara bir noktada baskı yapıyorsunuz ve başka bir yere gidiyorlar. Bu bir kedi fare oyunu ve bunu kontrol etmek son derece zor" ifadelerini kullandı. Beyaz Saray, Meksika hükümetini sınır dışı işlemlerini arttırmaya, Meksika'ya girişi zorlaştırmak için daha fazla ülkeye vize kısıtlaması uygulamaya ve güney sınırındaki güvenlik güçlerini arttırmaya zorladı.
Yetkililere de para veriyorlar
ABD Dışişleri Bakanlığı'nın verdiği rakamlara göre Meksika hükümeti 2022'den bu yana yüzlerce göçmen kontrol noktası ekledi, göçmenlerin kuzeye gitmek için kullandıkları tren yolları boyunca güvenliği artırdı ve kolluk kuvvetlerinin sayısını on katına çıkardı. Meksika ayrıca yakın tarihte hiç olmadığı kadar çok göçmeni gözaltına alıyor. Yine de ABD'li yetkililer, kısmen kaçakçıların kontrol noktası yetkililerine para ödemesi nedeniyle kamyonlar dolusu göçmenin ülkeden geçmeye devam ettiğini söylüyor.
Biden yönetimi Meksika'nın sınır dışı işlemlerini arttırmasını istiyor. Meksika Dışişleri Bakanlığı geçen hafta Venezuela ile göçmenlerin sınır dışı edilmesi ve iş bulmalarına yardımcı olunması konusunda bir anlaşmaya vardıklarını açıkladı. Beyaz Saray ayrıca Meksika'ya, bazı yetkililerin dekompresyon olarak adlandırdığı ve insanları sınırdan uzaklaştırarak ülkenin derinliklerinde bir yere nakletmeyi içeren uygulamayı daha fazla yapması için baskı yapıyor. Bir insani yardım grubu olan Al Otro Lado yöneticisi Erika Pinheiro, "İnsanlar Meksikalı yetkililer tarafından gözaltına alınıyor ve güneydeki rastgele şehirlere gönderiliyor. Onları kuzeye geri dönmeye, yetkililere rüşvet ödemeye ve tüm bu riskleri yeniden almaya zorlamak insanlık dışıdır" dedi.
©️ 2024 The New York Times Company
