İlk kez 'ateşkes' ifadesi kullanıldı: ABD Gazze tasarısını veto etti, yeni tasarı sundu

ABD, bir kez daha Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nde (BMGK) Gazze'de acil insani ateşkes talep edilen karar tasarısını veto etti. BMGK'de Cezayir'in sunduğu Gazze'de acilen ateşkes talep edilen, sivillere yönelik her türlü saldırıyı kınayan ve zorla yerinden edilmeye karşı çıkan karar tasarısı oylamaya sunuldu. 15 üyeli BMGK'de ABD'nin veto ettiği karar tasarısı için İngiltere 'çekimser' oy kullanırken, 13 ülke 'evet' oyu verdi.

ABD'nin BM Daimi Temsilcisi Linda Thomas-Greenfield, oylama öncesinde yaptığı açıklamada, ABD'nin İsrail, Hamas, Mısır ve Katar'la esirlerin serbest bırakılması için müzakereler yürüttüğünü anımsatarak, bu alanda anlaşma sağlanması halinde çatışmalara da 6 haftalık ara verileceğini bildirdi. Greenfield, diplomasinin zaman aldığını ve sahadaki gerçeklerin göz ardı edilmemesi gerektiğini belirterek, Cezayir'in karar tasarısının yürütülen müzakereleri olumsuz etkileyeceğini dile getirdi. ABD'nin yeni karar tasarısı sunduğunu bildiren Greenfield, "Doğru zamanda, doğru şekilde hareket edelim" dedi.

"Sorumluluk BM Güvenlik Konseyi'nin Batılı ülkelerinde"

Cezayir'in BM Daimi Temsilcisi Amar Bendjama, oylama öncesinde yaptığı açıklamada, "Karar tasarısına karşı çıkmak Filistin halkının maruz bırakıldığı vahşi şiddet ve toplu cezalandırmayı desteklemek anlamına gelir." ifadesini kullandı. Her Filistinlinin ölüm ve soykırımın hedefinde olduğuna dikkati çeken Bendjama, "Konsey ateşkes çağrısı yapmadan önce daha kaç masum canın kurban edilmesi gerek?" sorusunu yöneltti. Rusya'nın BM Daimi Temsilcisi Vassily Nebenzia ise ülkesinin 16 Ekim 2023'te ateşkes çağrısı yaptığını ancak kabul edilmediğini anımsatarak, "Eylemsizliğin maliyeti 28 binden fazla can kaybı. Bunun toplu sorumluluğu, BM Güvenlik Konseyi'nin Batılı ülkelerindedir" diye konuştu.

Cezayir'in karar tasarısı

Cezayir tarafından sunulan karar tasarısında, Gazze'de acilen insani ateşkes sağlanması talep ediliyordu. Sivillere yönelik her türlü saldırının kınandığı tasarıda, aynı zamanda Filistin halkının zorla yerinden edilmesine karşı çıkılıyordu. Karar tasarısında, tüm taraflara uluslararası insancıl hukuka uyma çağrısı yapılırken, Gazze'nin tüm bölgelerine engelsiz insani yardım gerçekleşmesi talep ediliyordu. Tüm esirlerin serbest bırakılması talep edilen karar tasarısında, Uluslararası Adalet Divanı'nın İsrail'e yönelik 26 Ocak'ta aldığı ihtiyati tedbir kararlarına da atıfta bulunuluyordu.

ABD'den yeni tasarı girişimi

AA'nın ulaştığı ABD tasarısında, "mevcut koşullarda Refah'a yönelik kara saldırısının, sivillere büyük zarar vereceği ve yerlerinden edilmelerine yol açacağı" konusunda uyarı yapılıyor.

Bunun çok ciddi bölgesel ve güvenlik sorunlarına yol açacağı uyarısına yer verilen karar tasarısında, "Mevcut koşullarda bu saldırı gerçekleşmemeli" ifadesi kullanılıyor. ABD'nin tasarısında ilk kez 'ateşkes' ifadesi kullanılarak, "Gazze'de tüm esirlerin serbest bırakılması halinde uygulanabilecek en kısa sürede geçici bir ateşkese destek veriyoruz" mesajı veriliyor.

ABD daha önce de ateşkes çağrılarını veto etti

ABD daha önce 16, 18 ve 25 Ekim 2023 ile 8 Aralık 2023'te BMGK'de Gazze'ye ilişkin sunulan karar tasarılarını veto etmişti. ABD, BM Genel Kurulu'nda 13 Aralık 2023'te 153 ülkenin 'evet' oyu kullandığı Gazze'de acilen insani ateşkes talebinde bulunulan karar tasarısı için de 'hayır' oyu kullanan 10 ülkeden biri olmuştu.