Locked Martin'den özel üretim: X-59 | NASA’nın 'sessiz süpersonik' uçağı
NASA’nın Lockheed Martin’le geliştirdiği X-59, “sonik patlama” yerine “kapı çarpması kadar hafif” sesle uçmak üzere tasarlandı. İlk test uçuşu Kaliforniya çölü üzerinde başarıyla tamamlandı. 518 milyon dolarlık projede amaç, süpersonik ticari uçuşların gürültü kısıtlamalarını aşmak
ABD Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA) tarafından geliştirilen X-59 adlı deneysel jet, ses hızını büyük gürültü patlaması olmadan aşmak üzere tasarlanmış ilk süpersonik “sessiz” uçak olarak Güney Kaliforniya çölü üzerinde ilk test uçuşunu gerçekleştirdi. Bu adım, gelecekte daha hızlı ticari hava yolculuğunun önünü açabilecek önemli bir dönüm noktası olarak değerlendiriliyor.
NASA için havacılık devi Lockheed Martin tarafından inşa edilen ince ve zarif tasarımlı uçak, Palmdale kentindeki şirketin Skunk Works tesisinde bulunan Plant 42 pistinden, gün doğumundan yaklaşık bir saat sonra havalandı. Palmdale, Los Angeles’ın yaklaşık 100 kilometre kuzeyinde yer alıyor.
'Sonic boom' yerine 'kapı çarpması' kadar sessiz bir ses
Reuters'ın haberine göre uçak, pistin doğusundaki araziler üzerinde dik bir tırmanış gerçekleştirdikten sonra kuzeye yönelerek Edwards Hava Üssü’ne doğru ilerledi. Yaklaşık bir saatlik uçuşun ardından üsse güvenli bir iniş yaptı. Uçuş boyunca NASA’ya ait bir takip uçağı da X-59’a eşlik etti.
X-59’un gövde tasarımı, ses duvarı aşıldığında ortaya çıkan “sonik patlama” etkisini ciddi ölçüde azaltmak için özel olarak geliştirildi. Normalde patlama benzeri bir gürültüyle duyulan bu ses, X-59’da kapı çarpması kadar hafif bir “sonik tık” seviyesine indiriliyor.
Lockheed Martin’e göre, bu düşük desibelli uçuş teknolojisi, süpersonik ticari uçuşların önündeki en büyük engellerden biri olan gürültü kısıtlamalarını aşmayı hedefliyor. Halihazırda ses hızını aşan uçuşlar, karasal yerleşim alanlarının üzerinde yasaklanmış durumda.
NASA’dan 518 milyon dolarlık yatırım
Projeyi kavramsal aşamadan gökyüzüne taşımanın maliyeti yüksek oldu. NASA, 2018 yılından bu yana Lockheed Martin’e 518 milyon dolardan fazla ödeme yaptı.
Yaklaşık 30 metre uzunluğundaki tek motorlu jet, ilk uçuşunda beklendiği gibi ses altı hızlarda seyretti. Şirketin verilerine göre X-59, 370 km/s hıza ve 3.660 metre irtifaya ulaştı.
Yaklaşık 200 havacılık çalışanı ve aileleri, uçağın kalkışını yakınlardaki otoyoldan güvenli mesafeden izledi.
'Önemli bir dönüm noktası'
Lockheed Martin sözcüsü Candis Roussel, Reuters’a gönderdiği kısa açıklamada, 'X-59 bu sabah ilk uçuşunu başarıyla tamamladı. Bu, havacılık açısından önemli bir kilometre taşı' dedi.
Öte yandan uçağın tek kişilik kokpitinde bulunan NASA test pilotu Nils Larson, X-59’un ilk uçuşunu gerçekleştiren isim oldu.