Oslo'daki gizli toplantılar ilk kez ortaya çıktı: Trump Nobel yolunda mı?
Nobel Barış Ödülü’nün perde arkası ilk kez açıldı. Oslo’da gizli toplantılara medya girdi, ABD Başkanı Donald Trump ise ödülü almak için aylardır çabalıyor. Trump önceki açıklamalarında sık sık bu ödülün en büyük hayali olduğunu ifade etmişti
Trump geçmiş dönemlerde yaptığı birçok açıklamada savaşları sona erdirdiğini belirtti. 18 Ağustos’ta Ukrayna ve Avrupa liderleriyle zirvede, “Altı savaşı ben bitirdim” dedi. Ertesi gün Fox News’e verdiği röportajda bu sayıyı yedi olarak düzeltti ve “Buna benzer bir şey hiç yapılmadı” iddiasını yineledi.
Chatham House’tan Dr. Samir Puri, Trump’ın iddialarının abartılı olduğunu, ancak bazen doğruluk payı içerdiğini belirtiyor. Uzmanlar, Trump’ın müdahalelerinin genellikle “çatışma yönetimi” olduğunu, kalıcı çözüm sağlamadığını ifade ediyor.
Trump Nobel’e aday gösterildi mi?
Trump, İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu, Kamboçya Başbakanı Hun Manet, bir Ukraynalı politikacı ve ABD, İsveç ve Norveç’ten bazı milletvekilleri tarafından Nobel Barış Ödülü’ne 10’dan fazla kez aday gösterildi.
Netanyahu, Temmuz ayında Trump’ı aday gösterdi ve “Barışı bir ülke, bir bölge üzerinde şekillendiriyor” dedi. Ödül komitesi, aday listesini açıklamıyor; 2025’te toplam 338 aday vardı, 244’ü kişi, 94’ü kuruluşlardan oluşuyor.
Ödülü kazanma ihtimali var mı?
Nina Graeger (Peace Research Institute Oslo), Rusya’nın Ukrayna’daki savaşını veya İsrail’in Gazze’deki çatışmasını durdurma gibi başarılar sağlarsa Trump’ın adaylığının güçlenebileceğini belirtiyor.
Ancak Graeger, Trump’ın ABD’yi Dünya Sağlık Örgütü ve Paris İklim Anlaşması’ndan çektiğini, eski müttefiklere ticaret savaşı başlattığını hatırlatarak, “Barışı gerçekten teşvik eden bir başkan olarak görmek zor” diyor.
Nobel Barış Ödülü nasıl kazanılır?
Ödül için herkes aday gösterilebilir, ancak Nobel Komitesi adayları titizlikle inceler. Başkanlar, devlet yetkilileri, eski Nobel ödüllü kişiler ve üniversite profesörleri aday gösterebilir. Komite, adayları değerlendirdikten sonra Ekim ayında kazananı açıklar.
Sky News'in haberine göre, 2025’te 338 aday vardı; bu sayı bir önceki yıl 286 idi. Ödül, ayrıca uluslararası mahkemeler veya insani yardım kuruluşlarına da verilebiliyor.
ABD Başkanları Nobel Barış Ödülü aldı mı?
Tarihte dört ABD başkanı Nobel Barış Ödülü kazandı: Theodore Roosevelt (1906), Woodrow Wilson (1919), Jimmy Carter (2002) ve Barack Obama (2009). Carter dışında tüm başkanlar görevdeyken ödülü aldı.
Obama, başkanlık görevine başladıktan dokuz ay sonra “uluslararası diplomasi ve işbirliğini güçlendirmedeki olağanüstü çabaları” nedeniyle ödül kazanmıştı. Trump, bu duruma geçmişte itiraz etmiş, Obama’nın ödülü “15 saniye içinde” aldığı eleştirisini yapmıştı.
125 yıldır gizli yürütülen süreç
Öte yandan 1901’den bu yana Nobel Barış Ödülü’nü veren Norveç Nobel Komitesi üyeleri, her yıl karar alma sürecini gizli yürütüyor. Medya, bugüne kadar toplantılara hiç girememişti. Ancak BBC ve Norveç’in ulusal yayıncısı NRK, ödül sahibinin seçileceği toplantıya özel erişim sağladı.
Komite, Oslo’daki Nobel Enstitüsü’nün aynı avizeler ve meşe mobilyalarla donatılmış odasında bir araya geldi. Duvarlarda tüm ödül sahiplerinin fotoğrafları asılı, bu yılki kazanan için boş bir çerçeve ayrılmış durumda.
BBC'nin haberine göre, Trump’ın Gazze için planladığı barış anlaşması gerçekleşirse ve istikrarlı olursa, uzmanlar onun önümüzdeki yıl Nobel Barış Ödülü için güçlü bir aday olabileceğini belirtiyor. Ancak mevcut adaylık dönemi Ocak ayında kapandığı için, bu yılki ödül Trump’a gitmeyecek.