Pentagon’dan kritik hamle: 1 milyar dolarlık stratejik maden alımı
Pentagon, savunma ve teknoloji üretimi için stratejik öneme sahip madenleri stoklamak amacıyla 1 milyar dolarlık kritik mineral alımı planlıyor. Washington’un bu hamlesi, ABD-Çin rekabetinde kaynak güvenliği alanında yeni bir cephe açıyor
ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon), Çin’in ihracat kısıtlamalarına yanıt olarak savunma ve teknoloji sanayisinde kullanılan stratejik madenleri stoklamaya hazırlanıyor. Financial Times’ın haberine göre Pentagon, 1 milyar dolara kadar kritik mineral satın alacak.
Geçen hafta Çin Ticaret Bakanlığı, nadir toprak elementleri ve savunma sanayiinde kullanılan bazı minerallere yönelik yeni ihracat kontrolleri açıkladı. Bu karar, küresel tedarik zincirlerinde yeni bir gerilim dalgası yarattı.
ABD Başkanı Donald Trump, Pekin’in adımına karşılık olarak 1 Kasım’dan itibaren Çin mallarına %100 ek gümrük vergisi uygulanacağını duyurdu. Trump ayrıca, “kritik öneme sahip yazılımlar” için de ihracat kısıtlamaları getireceklerini açıkladı.
Pentagon stoklarını büyütüyor
Pentagon’a bağlı Savunma Lojistik Ajansı (DLA), ülkedeki stratejik rezervleri güçlendirmek amacıyla harekete geçti. DLA’nın alım planına göre;
- 500 milyon dolar değerinde kobalt,
- 245 milyon dolar değerinde antimon,
- 100 milyon dolar değerinde tantal satın alınacak.
Bu mineraller, özellikle silah sistemleri, uçak motorları, elektronik bileşenler ve bataryalar için hayati öneme sahip.
ABD'nin 'stratejik maden güvenliği' gündemi
ABD Jeoloji Araştırmaları Kurumu’na göre, Çin küresel nadir toprak üretiminin yaklaşık %70’ini kontrol ediyor. Washington yönetimi, bu bağımlılığı ulusal güvenlik açısından “zayıf halka” olarak değerlendiriyor.
DLA, mevcut durumda alaşımlar, nadir toprak elementleri, cevherler ve değerli metallerden oluşan stoklarını ülke genelindeki askerî depolarda tutuyor. Bu stokların 2023 itibarıyla toplam değeri 1,3 milyar dolar olarak açıklanmıştı.
Yeni alım planı, ABD’nin yalnızca savunma sanayisini değil, yarı iletken, batarya ve uzay teknolojisi üretimini de koruma stratejisinin parçası olarak görülüyor.
Jeopolitik rekabetin yeni cephesi
Uzmanlara göre bu adım, ABD ile Çin arasındaki ekonomik ve teknolojik rekabetin “kaynak güvenliği” alanına taşındığını gösteriyor. Washington, Çin’in nadir elementlerdeki hâkimiyetini kırmak isterken; Pekin, ihracat kısıtlamalarını stratejik bir koz olarak kullanıyor.
Pentagon’un maden alım programı, iki ülke arasındaki ticaret savaşının endüstriyel tedarik zincirlerine de yansıyacağının sinyali olarak değerlendiriliyor.