Putin'den müzakere mesajı: İstanbul anlaşmaları halen masada

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, İstanbul'da hazırlanan anlaşmaların, Ukrayna ile müzakerelerin sürdürülmesi için temel olabileceğini belirterek, "Rusya, müzakerelerden hiçbir zaman vazgeçmedi ve şimdi de müzakereleri sürdürmeye hazır" dedi. Kremlin Sarayı'ndan yapılan açıklamaya göre, Putin, Kazakistan'ın başkenti Astana'da düzenlenen Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) 24'üncü Devlet Başkanları Zirvesi Genişletilmiş Oturumu'nda konuştu.

ŞİÖ ülkeleri arasında enerji, altyapı, gıda, teknoloji gibi alanlarda işbirliğinin derinleştiğini ifade eden Putin, şu değerlendirmelerde bulundu: "Uluslararası durumun zor olduğu, siyaset ve ekonomi alanlarında köklü dönüşümlerin yaşandığı dönemde, ŞİÖ'nün çeşitli alanlarda çok taraflı işbirliği sürecinde yer almasına ihtiyaç var. Dünya çok kutuplu hale geliyor. Devletler, kendi meşru hak ve çıkarlarını en kararlı şekilde savunmaya hazır. Yeni güç merkezleri ortaya çıkıyor ve bunlardan biri de ŞİÖ."

"Rusya müzakereleri sürdürmeye hazır"

Ukrayna'daki krize değinen Putin, "bu krizin ABD başta olmak üzere Batılı ülkelerin acımasız ve maceracı siyaseti sonucu ortaya çıktığını" belirtti. Putin, "Rusya, (Ukrayna ile) müzakerelerden hiçbir zaman vazgeçmedi ve şimdi de müzakereleri sürdürmeye hazır. Ukrayna tarafı müzakerelerden vazgeçti ve bunu Londra ile Washington'un talimatı üzerine halka açık şekilde yaptı. Bunu Ukrayna yetkilileri açık açık söylüyor" dedi. Rusya ile Ukrayna arasında 2022'de İstanbul'da müzakerelerin yapıldığını anımsatan Putin, "İstanbul'da anlaşmaların hazırlanması sürecinde arabulucu olarak yer alan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a teşekkür ediyorum. Bu anlaşmalar Ukrayna heyetinin başkanı tarafından paraflandı. Demek ki bu anlaşmalar Ukrayna'yı tatmin etti. Bu anlaşmalar hala masada ve müzakerelerin sürdürülmesi için temel olabilir" ifadelerini kullandı. Başkan Putin, ŞİÖ ülkelerinin Ukrayna krizinin barış yoluyla çözümüne dair tekliflerini memnuniyetle karşıladıklarını dile getirdi.

 "Trump'ın söylediklerinde samimi olduğundan şüphem yok"

Putin, zirvenin ardından Rus basın mensuplarının sorularını yanıtladı. Orta ve kısa menzilli füze sistemleri üretimine başlamaya hazırlandıklarını anlatan Putin, "Üretim için ilgili talimatları verdik. Konuşlandırılmalarına gelirsek, eğer Amerikan yapımı sistemler, orta ve kısa menzilli füzeler, (dünyada) bir yerde ortaya çıkarsa, o zaman mütekabiliyet gereği hareket etme hakkımızı saklı tutuyoruz" diye konuştu. Putin, ABD’nin orta ve kısa menzilli füze sistemlerini dünyanın çeşitli noktalarına konuşlandırdığını belirterek, "Bu saldırı sistemlerini üretmeye başlamamız ve sonrasında, gerekirse güvenliğimizi sağlamak için bunları nereye konuşlandıracağımıza karar vermemiz gerekiyor" dedi. ABD'de yapılacak başkanlık seçimlerinde aday olan Donald Trump’ın Ukrayna’daki savaşı bitirmeye yönelik söylemlerde bulunduğunu anımsatan Putin, "Bunu oldukça ciddiye alıyoruz. Olası tekliflerini ve bunu nasıl yapacağını elbette bilmiyorum. Buradaki asıl soru da aslında budur ancak söylediklerinde samimi olduğundan şüphem yok" ifadesini kullandı. Putin, ABD’deki seçimlerin ardından kabinenin kurulmasını beklediklerini, Rusya’nın ABD ile görüşmeye hazır olduğunu söyledi.

Rusya-Türkiye ilişkileri

Putin, "Rusya-Türkiye ilişkilerinde en büyük sorun nedir? Ne veya kim bize sorun yaratıyor?” şeklindeki soruyu yanıtlayarak, "Ne bize sorun yaratıyor iyi biliniyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın siyasi iradesi bu konuda bize yardımcı oluyor. Teknik anlamda ödemelerde sorun var. Türk ortaklarımız bize dün ticaret hacminin 63 milyardan 55 milyar dolara gerilediğini iletti" dedi. Bunun sebebinin taraflarca farklı olduğunu vurgulayan Putin, "Bazı objektif unsurlar var ve bunlar başkalarının bize engel koymasıyla değil yaşanan gelişmelerle ilgili." diye konuştu. Putin, mevcut durumun yerel üretim ve ikili ilişkilerin gelişimiyle ilgili olduğunu belirterek, "Tüm sorunlar çözülebilir" ifadesini kullandı.

"Taliban terörle mücadelede müttefikimiz"

Rusya’nın Taliban’ı ne zaman terör örgütü listesinden çıkaracağına yönelik soruya Putin, "Genel olarak Taliban'ın ülkedeki gücü kontrol ettiğinden yola çıkmalıyız. Bu anlamda Taliban terörle mücadelede bizim kesinlikle müttefikimizdir" yanıtını verdi. Taliban’ın Afganistan’da istikrarlı durum istediğini anlatan Putin, "Taliban'dan defalarca bizimle ve terörle mücadele yolunda çalışmaya hazır olduklarına dair sinyaller aldık." dedi.

"Anlaşma sağlanmadan ateşkes olmaz"

Putin, Ukrayna ile müzakereleri reddetmediklerine işaret ederek, "Sorun şu ki çatışmayı arabulucuların yardımıyla ve yalnızca onlar aracılığıyla sonuçlandırmak bana pek mümkün görünmüyor. Her şeyden önce, bir arabulucunun nihai belgeleri imzalama yetkisine sahip olması pek olası değil" diye konuştu. Konunun arabulucuların yetkinliğiyle ilgili olmadığını dile getiren Putin, "Sorun arabulucuların yetkisi. Arabuluculara son noktayı koyacak ve bu çıkmaza son verecek yetkiyi kim verebilir? Bunun pek olası olmadığını düşünüyorum." dedi. Arabuluculuk konusunu genel olarak memnuniyetle karşıladıklarını vurgulayan Putin, "Örneğin Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın İstanbul’daki müzakere sürecinde yaptığı gibi" ifadesini kullandı. Ukrayna tarafının anlaşma sağlanması yönünde adım atması gerektiğinin altını çizen Putin, "Ancak bu adımların vazgeçilmez ve Rusya için uygun olması gerekiyor. Anlaşma sağlanmadan ateşkesin sağlanması mümkün değil. Ukrayna'nın atacağı adımlardan emin olmadan ateşkes sağlanamaz." şeklinde konuştu.

"Ukrayna'da elit kesim yasa dışı şekilde iktidarda"

Putin, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy’nin görev süresinin sona erdiğine dikkati çekerek, şunları kaydetti: "Ukrayna’daki yönetici 'elit kesim', yasa dışı şekilde iktidarda bulunuyor ve (Ukrayna Devlet Başkanı'nın) yetkilerinin onaylanması için Anayasa Mahkemesine başvuruda bile bulunmuyor. Ukrayna Anayasa Mahkemesinin 2015’te kabul ettiği yasaya göre, başkanın görev süresi 5 yıl ve bu sürenin Anayasa’ya uygun şekilde uzatılması için herhangi bir gerekçe yok."