Sıcaklık artışını 1,5 dereceyle sınırlandırmak için son tarih 2025

Birleşmiş Milletler (BM) bünyesinde Hükümetler Arasındaki İklim Değişikliği Paneli'nin (IPCC) Üçüncü Çalışma Grubu, İklim Değişikliği 2022: İklim Değişikliğinin Azaltılması başlıklı raporu, 195 üye ülke tarafından bugün onaylandı.

Rapora göre, 2010-2019 arasında yıllık ortalama küresel sera gazı emisyonları insanlık tarihinin en yüksek seviyesine ulaşırken, emisyonların artış hızı son yıllarda yavaşladı. İklim politikaları sayesinde enerji verimliliği, yenilenebilir kaynakların kapasitesindeki büyüme ve ormansızlaşma oranında azalmalar yaşandı. Rüzgar ve güneş enerjisi maliyetlerinde, 2010'dan beri yüzde 85'i bulan düşüşler görüldü.

Yaşanan olumlu gelişmelere rağmen, küresel sıcaklık artışını 1,5 dereceyle sınırlandırmak için sera gazı emisyonlarının 2025'e kadar pik seviyeye ulaşması ve sonrasında hızla düşüşe geçmesine ihtiyaç duyuluyor.

Altyapı, enerji, ulaşım, demir-çelik, binalar ve sanayi başta olmak üzere tüm sektörlerde, küresel emisyonların 2030'a kadar yüzde 43 azaltılması için fırsatlar bulunuyor.

Rapora göre, küresel emisyonlarda keskin düşüş olmadan, sıcaklık artışının 1,5 dereceyle sınırlandırılması mümkün değil.

Dünya iklim değişikliğiyle mücadelede dönüm noktasında

Emisyonların 2030'a kadar neredeyse yarı yarıya azaltılması ve enerji sektöründe büyük çaplı bir dönüşüm yaşanması gerekiyor. Aynı dönemde, metan emisyonlarının en az üçte bir oranında düşmesi bekleniyor.

Rapora göre, emisyonların yarı yarıya azaltılmasıyla bile küresel sıcaklık artışının 1,5 dereceyi aşması kaçınılmaz ama artışın yüzyıl sonuna kadar bu seviyeye düşebileceği öngörülüyor.

IPCC Başkanı Hoesung Lee, rapordaki değerlendirmesinde, dünyanın iklim değişikliği açısından bir dönüm noktasında olduğunu belirterek, "Şimdi alacağımız kararlar, yaşanabilir bir geleceği güvence altına alacak. Küresel ısınmayı sınırlandırmak için bilgi birikimimiz ve yollarımız var. Birçok ülkedeki politikalar, iklim aksiyonu ve piyasadaki gelişmeler cesaret verici. Eğer bu adımları hızlandırarak adil ve geniş çapta uygulayabilirsek, emisyonları keskin şekilde düşürebilir ve inovasyonu teşvik edebiliriz" ifadelerini kullandı. 

Yenilenebilir enerjiye geçiş üç kat hızlanmalı

BM Genel Sekreteri Antonio Guterres de dünyanın hali hazırda bir iklim felaketine doğru ilerlediğine işaret ederek, "1,5 derece sınırının iki katından fazla küresel sıcaklık artışına doğru gidiyoruz. Fosil yakıtlara yapılan yeni yatırımlar etik değil ve ekonomik bir çılgınlık. Yenilenebilir enerjiye dönüşümün üç katına çıkmalı. Bu da yatırımları fosil yakıtlardan yenilenebilir kaynaklara kaydırmayı gerektiriyor" ifadelerini kullandı.

Raporun "küresel bir türbülans" zamanında yayımlandığını belirten Guterres, şunları kaydetti:

"Dünyada eşitsizlikler görülmemiş seviyede. Salgından toparlanma, skandal şekilde eşitsiz. Enflasyon yükseliyor. Ukrayna'daki savaş gıda ve enerji fiyatlarında rekorlara yol açıyor. Bu ortamda, fosil yakıt üretimine yatırımları artırmak, durumu sadece daha kötü hale getirecek. Ülkelerin bugün vereceği kararlar 1,5 derece hedefini ya mümkün kılacak ya da tersi. Yenilenebilir enerjiye geçiş, sorunlu olan küresel enerji portföyünü onaracak ve bugün iklim değişikliğinin etkilerinden muzdarip milyonlarca insana umut olacak."