Ataması iptal edildi: İdare mahkemesinden 'norm fazlası öğretmen' kararı

Proje okullardaki atamalar sırasında 'norm fazlası' olduğu gerekçesiyle başka okula gönderilen bir öğretmen söz konusu işleme karşı dava açtı. Muğla İdare Mahkemesi, Milli Eğitim Bakanlığı'nın atama işlemini hukuka aykırı bularak iptal etti Proje okullarında yapılan yer değişikliklerinde pek çok öğretmen istemedikleri okullara atanmış veya norm fazlası statüsüne alınmış, Y.T. de okulunda kalmak istemesine rağmen norm fazlası ilan edilince dava açmıştı.

Muğla İdare Mahkemesi, "proje okul" olan Yatağan Gazi Anadolu Lisesi’nde görev yapan fizik öğretmeni Y.T’nin atamasını, hizmet puanı ve objektif kriterlerin uygulanmaması nedeniyle iptal etti. Kararda, proje okullarına yapılan öğretmen atamalarında somut ve objektif kriterlerin ortaya konulmadığı, hizmet puanı üstünlüğünün dikkate alınmadığı ve kariyer-liyakat ilkelerine uyulmadığı vurgulandı. Mahkeme ayrıca, bakanlığın takdir yetkisinin sınırsız olmadığını, bu yetkinin kamu yararı ve hizmet gerekleri gözetilerek objektif şekilde kullanılması gerektiğini ifade etti. MEB’in hizmet puanını temel kriter olarak kabul etmesine rağmen somut olayda bunu uygulamadığını kaydeden mahkeme, atama işleminin hem hukuka hem de mevzuata aykırı olduğu sonucuna hükmetti.

Eğitim İş Sendikası'nın avukatı Didem Alaca, karara ilişkin ANKA Haber Ajansı'na şunları söyledi:

"Türkiye'de 2014'ten itibaren proje okul uygulamasına geçildi ve bu proje okullarındaki öğretmenlerimizin atamaları ayrı bir atama usulüne tabiydi. Son olarak 8 Nisan 2025 tarihinde proje okullarındaki binlerce öğretmenin görev yeri bir gecede değiştirildi. Bu öğretmenlerin bir çoğu norm fazlası konumuna düştü. Öğretmenlerin çoğu tercih yerinde olmayan okullara atandılar. Hukuka aykırı bir şekilde olan bu atamalar öğretmenlerimizi mağdur etti. Biz Eğitim-İş Sendikası olarak mağdur üye öğretmenlerimizin yanında olmak adına onlar için davalarımızı yasal süresi içinde hemen açtık. Muğla mahkemeleri bu konuda gerçekten güzel bir emsal teşkil edecek karara imza attı.

"Emsal teşkil edecek nitelikte kararlar sınırlı sayıda"

Açtığımız davaları kazandık. Türkiye'de bu konuda emsal teşkil edecek nitelikte kararlar sınırlı sayıda. Muğla da bu illerimizden biri. Davalarımızla ilgili yürütmeyi durdurmadan ayrı olarak, esastan kabul kararlarımız da var. Bu davaların kazanılması sadece bizim sendika üyemizi ilgilendiren, etkileyen bir dava değil. Binlerce öğretmeni, öğrenciyi ve aileyi doğrudan etkileyen bir karardı.

Muğla mahkemelerinin vermiş olduğu kararı incelediğimizde, görüyoruz ki kararda liyakat esaslarına uygun atamaların yapılmadığı, hizmet puanı üstünlüğüne uygun atamaların yapılmadığı, öğretmenlerin niteliklerine uygun ve tercihleri doğrultusunda atamaların yapılmadığı, en önemlisi bakanlığın atama keyfiyetinin sınırlı olacağına özellikle vurgu yapılmış. Sadece davacı öğretmeni değil, binlerce öğretmeni etkileyecek emsal karar verildi. Bizim bu konudaki hukuk mücadelemiz devam edecek."

Proje okullarda resen atamalar

Milli Eğitim Bakanlığı 2015 yılında ‘özel proje okul uygulaması’na başladı ve İstanbul Erkek, Kabataş, Kadıköy Anadolu gibi Türkiye’nin en başarı okulları bu kapsama alındı. Uygulama başladığında sayısı 150 olan ‘özel program ve proje uygulayan eğitim kurumları’nın sayısı 2024’e geldiğinde 2300’ü buldu. Bu kurumlarda 4 yılını tamamlayan öğretmen ve yöneticiler bakanlığa başvuruda bulunarak ya okulda devam etme ya da başka okula geçme talebinde bulunuyordu. Uygulamaya rağmen bazı öğretmenler taleplerinin dışında tayin ediliyor ve bu da tepkilere neden oluyordu. Ancak bu yıl yapılan uygulamada geçen yıllara göre çok daha fazla öğretmenin ve yöneticinin tayin edilmeyi bırakın norm fazlası statüsüne getirildiği iddia edildi.

Norm fazlası statüsü ne anlama geliyor?

'Norm fazlası öğretmen' terimi, eğitim sisteminde belirli bir okulda veya eğitim kurumunda öğretmen kadrosunun fazla olması durumunda kullanılan bir ifade. Her okulun ihtiyaç duyduğu öğretmen sayısı, öğrenci sayısına ve ders ihtiyacına göre belirleniyor ve buna 'norm kadro' deniyor. Eğer bir okulda norm kadroya göre fazla sayıda öğretmen bulunursa, bu öğretmenler 'norm fazlası' olarak adlandırılıyor. Norm fazlası öğretmenler, genellikle başka okullara atanabilir ya da geçici görevlerde çalıştırılabilir.

Bakan Tekin ne demişti?

Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin, proje okullarda çalışan öğretmenlerin herhangi bir mağduriyet yaşamamaları açısından görev süreleri bittikten sonra yer değiştirme takvimini erken başlattıklarını savunmuştu. Tekin şunları söylemişti: "Bizim şu anda ilan etmemizin sebebi bu okullarda çalışan arkadaşlarımızın değişik sebeplerle, okul yöneticilerinin gerek projenin niteliği açısından, gerekse de okulda çalıştıkları süre itibarıyla okul müdürlerimizin, idarecilerimizin veyahut da norm fazlası duruma düşmeleri sebebiyle çalışmayacak arkadaşlarımızın, okullardaki görev süresi uzatılmayacak arkadaşlarımızın bir mağduriyet yaşamaması için süreci erken başlattık. Yani o arkadaşlarımız, diğer öğretmenlerimizin yer değişikliği süreci başlamadan önce boş olan okullarımıza yer değişikliği talebinde bulunsunlar, yer değişikliği yapsınlar diye onlara pozitif ayrımcılık yaptık.

Şimdi ezbere, cehalet dolu ifadelerle yüzbinlerce rakamla ifade edilen, söylenen saçma sapan cümleler var. Ahlakiliği, doğruluğu tutarsız... Böyle saçmalık olmaz. Nereden öğrendiniz yani 180-200 bin rakamından bahsediyorlar. Söylüyorum 38 bin arkadaşımızın görev süresi doldu ve bu 38 bin arkadaşımızın yüzde 80'inin görev süresi uzatıldı. Geriye kalan yaklaşık 6 bine yakın arkadaşımızın da görev süreleri uzatılmadı."