Bloomberg incelemesi: Toplu işten çıkarmalarda sıra finans ve sağlık sektöründe
Geçtiğimiz sene Google, Microsoft, Amazon ve birçok teknoloji devi, 70 binden fazla kişiyi işten çıkardı. Bloomberg'in S&P 500 listesi üzerinde yaptığı analize göre toplu işten çıkarmalar 2023'te de gündemde olacak. Hem de sıra bu sefer sağlık ve finans sektöründe
Yeni bir haftanın başlamasını, başka bir işten çıkarma turu takip etti. Meta Platforms Inc. Kasım ayında işten çıkardığı 11 bin kişiye binlercesini daha ekleme kararı aldı. Bu da akla şu soruyu getirdi: Son aylarda görülen binlerce işten çıkarmadan sonra, sıra hangi sektörde? Bloomberg'in analizine göre sektörlerin kazanç ve hisse senedi performansı, bu sorunun cevabının finans ve sağlık sektörleri olduğunu gösterdi. Uzmanlara göre çalışan başına düşen geliri azalan ve hisse senedi fiyatları düşen şirketlerin personel sayısını azaltması daha olası göründü.
S&P 500'de her bir çalışan tarafından üretilen ortalama gelir miktarı, salgın öncesi seviyelere, yani 2019'a göre düşüş gösteren 105 şirket var. Bu durum, bir şirketin ne kadar verimli yönetildiğine dair oldukça iyi bir gösterge olarak alınabilir. Yani bir şirkette satışların düştüğü ya da yönetimin işi büyütebileceğinden daha hızlı bir şekilde yeni personel işe aldığı anlamı bu verilerden çıkartılabilir.
S&P 500 borsa endeksi, Standard & Poor's tarafından yapılan ve 500 büyük Amerikan şirketini kapsayan bir listedir. Amerikan hisse senedi piyasasının yaklaşık yüzde 75'ini kapsar.
Bahsedilen 105 şirketin hisselerinin 60 kadarı geçtiğimiz yıl genel piyasadan daha iyi performans gösterdi. Bu durum, dümeni doğru rotaya kırmak veya karlılığı artırmak için bu şirketlerdeki yöneticiler üzerinde daha az baskı olduğu sonucuna varılmasına yol açabilir. Ancak, uzmanlara göre bu durumun açıklaması her zaman bu kadar basit değil. Meta, daha önceki işten çıkarmalar nedeniyle S&P 500'den daha iyi performans gösterdi, ancak CEO'su Mark Zuckerberg ise daha fazla toplu işten çıkarma yapmaktan çekinmiyor. Sosyal medya devinin 2019'dan 2022'ye kadar çalışan başına gelirindeki yüzde 14'lük düşüş, endeksteki şirketler arasındaki en aşırı düşüşlerden biri oldu.
Bu şirketler elendiğinde geriye hem piyasanın geri kalanından daha düşük performans gösteren hem de çalışan başına satışları azalan 45 hisse senedi kalıyor. Uzmanların asıl gözüne çarpan şey ise bu 45 şirket arasında en popüler iki kategorinin 12 finans, 10 sağlık şirketi olması. Büyük isimler arasında, her ikisi de yüz binlerce kişiyi istihdam eden bankacılık sektöründen Bank of America ve Citigroup'un yanı sıra Minneapolis merkezli tıbbi cihaz üreticisi Medtronic de yer aldı. Listedeki bu iki sektörden şirketlerin sayısı sadece endeksteki büyük varlıklarının bir sonucu değil, aslında S&P 500'de taşıdıkları ağırlığa kıyasla aşırı temsil ediliyorlar.
S&P 500'de halihazırda büyük personel azalttığını duyurmuş olan bir başka teknoloji devi Amazon.com Inc. de yer alıyor. Ancak işten çıkartılan 18 bin kişi, şirketin 2022 sonunda istihdam ettiği 1 milyon 500 bin kişinin sadece yüzde 1,2'sine denk geldi. Hisse senetleri beklenen kazançlara kıyasla hala tarihi düşük seviyelerde işlem görürken, kurucu Jeff Bezos'un yardımcıları daha fazla kesinti yapmak için alan olduğuna her an karar verebilirler.
Şirketlerin personel azaltmaya gitmeden önce satış ve kâr artışını teşvik etmek için kullanabilecekleri başka kaldıraçlar da var. Yine de yönetici ekipler mevcut personel seviyelerini korumaktan memnun olsalar bile, hedef peşindeki aktivist yatırımcılar şişirilmiş işgücünü mevcut yönetimin titizlik eksikliğine kanıt olarak gösterirse bu, Amerika'nın işgücü için kötü haberlerin henüz bitmediği anlamına gelebilir.