Dünya devlerinin petrol savaşı büyüyor: Suudi Arabistan ve Rusya'dan fiyatları tırmandıracak hamle

Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve Rusya'nın başını çektiği müttefiklerini bir araya getiren OPEC+, Çin'in zayıflayan talebi ve ABD'nin artan arzı nedeniyle geçen yılın Kasım ayından bu yana fiyatları yükseltmek için arz kesintisi yapıyor ancak şu ana kadar fiyatları varil başına 70-80 dolar aralığından çok fazla uzaklaştıramadı.

Petrol üretim kesintisini bir ay daha uzattı

Suudi Arabistan, günlük bir milyon varillik (bpd) gönüllü petrol üretim kesintisini Ağustos ayını da kapsayacak şekilde bir ay daha uzatacağını açıkladı ve kesintinin bu ayın ötesine de uzatılabileceğini sözlerine ekledi.

Suudi Arabistan'dan gelen bu açıklamadan kısa bir süre sonra Rusya Başbakan Yardımcısı Aleksandr Novak, Moskova'nın Ağustos ayında petrol ihracatını günlük 500 bin varil azaltacağını söyledi. Bu kesintiler küresel arzın yüzde 1,5'ine tekabül ediyor ve OPEC+ tarafından taahhüt edilen toplam kesinti miktarını 5,16 milyon varile çıkarıyor.

Cezayir ve Lübnan da destek verdi

Bu açıklamaların ardından Cezayir enerji bakanlığı, Suudi Arabistan ve Rusya'nın petrol piyasalarını dengeleme ve istikrara kavuşturma çabalarını desteklemek için 1-31 Ağustos tarihleri arasında petrol üretimini 20 bin varil daha azaltacağını açıkladı. Gönüllü kesintinin, Nisan ayında kararlaştırılan 48 bin varillik kesintinin üzerine ekleneceği belirtildi.

Libya Petrol Bakanı Mohamed Oun ülkesinin Suudi Arabistan'ın kararını memnuniyetle karşıladığını ve bunun küresel üreticiler, tüketiciler ve küresel ekonomi arasındaki piyasa dengesi üzerinde olumlu etkisi olacağını söyledi.

3,66 milyon varillik dev petrol kesintisi

Dünyadaki ham petrolün yaklaşık yüzde 40'ını pompalayan OPEC+, geçen yıl kabul edilen 2 milyon varil ve Nisan ayında kabul edilen ve Aralık 2024'e kadar uzatılan 1,66 milyon varillik gönüllü kesintiler de dâhil olmak üzere, küresel talebin yüzde 3,6'sına tekabül eden 3,66 milyon varillik kesintiyi halihazırda uygulamaya koymuş durumda.

Kesintiler fiyatlara yansıdı

Brent ham petrol vadeli işlemleri akşam saatlerinde varil başına 75,84 dolara yükselirken ABD'nin West Texas Intermediate (WTI) ham petrolü de 39 sent artışla 71,03 doları gördü. Cuma günkü seansta Brent yüzde 0,8 ve WTI yüzde 1,1 yükselme kaydetmişti.

OPEC'in fiili lideri Suudi Arabistan, bu ayın başlarında, OPEC+'nın 2024 yılına kadar arzı sınırlama anlaşmasına ek olarak, Temmuz ayında üretimde derin bir kesintiye gitme sözü vermiş ve grup düşen petrol fiyatlarını yükseltmeye çalışmıştı.

Ağustos'ta 9 milyon varil üretim planı

Suudi devlet haber ajansı SPA'nın Enerji Bakanlığı'ndan resmi bir kaynaktan aktardığına göre ülkenin 2023 Ağustos ayı üretimi günde yaklaşık 9 milyon varil olacak.

SPA'dan bir kaynak, "Bu ilave gönüllü kesinti, OPEC+ ülkelerinin petrol piyasalarının istikrar ve dengesini desteklemek amacıyla gösterdikleri ihtiyati çabaları pekiştirmek için yapılıyor" dedi.

Suudi Arabistan'dan sonra dünyanın en büyük ikinci petrol ihracatçısı olan Rusya, Mart ayından yılsonuna kadar üretimini günlük 500 bin varil (bpd) azaltarak 9.5 milyon bpd'ye düşürmeyi taahhüt etmişti.

Petrol fiyatları bir aşağı bir yukarı

Petrol fiyatlarındaki dalgalanma uzun bir süredir devam ediyor. Fed'in faiz artırımlarını sürdüreceğini duyurması ile birlikte Avrupa Merkez Bankası'ndan gelen faiz artırımı mesajları petrol fiyatlarına aşağı yönlü baskı uygularken Suudi Arabistan ve Rusya'nın başını çektiği petrol üreticileri de üretimi kısarak fiyatları yükseltmeye ve gelirlerini artırmaya çalışıyor. 

Türkiye'de benzine zam

Petrol fiyatlarındaki bu dalgalanma Türkiye'yi de etkiliyor. Kurun yükselmesine ek olarak petrol fiyatlarının küresel çapta yükselmesiyle bugünden itibaren geçerli olmak üzere benzine 2 lira 11 kuruş zam yapıldı. Pompaya yansıyacak zamla birlikte benzinin litresi İstanbul’da 26 lira 19 kuruş, Ankara’da 26 lira 64 kuruş ve İzmir’de ise 26 lira 66 kuruş olarak belirlendi.