Üniversiteye girmediler ama Amerika'nın en zenginleri listesine girdiler
ABD'li milyarderlerin çoğunun üniversite diploması var ancak Forbes kendi kendini yetiştirmiş ve servetlerini sadece lise diplomasıyla inşa eden zenginleri yazdı
Jimmy John Liautaud ilk Jimmy John's sandviç dükkanını ocak 1983'te, liseden mezun olduktan sadece birkaç ay sonra açtı. Gazi olan babası ona askere gitmesini ya da liseden sonra bir iş kurma seçeneklerini sundu. O da bu seçenekleri göz önüne alarak liseden sonra iş kurmaya karar verdi.
Eğitimdeki başarısızlık onu engellemedi
Liautaud, o zaman henüz teşhis edilmemiş disleksisi nedeniyle lise derslerinde zor zamanlar yaşadı. Illinois, Cary'de büyürken gerçekten bir sokak çocuğu olduğunu ve bunun ona hiyerarşi, onur ve dürüst olmanın verimliliği hakkında çok şey öğrettiğini söylüyor. Liautaud, ‘Sokakta dürüst olmalısınız’ sözünü benimsediğini ve bu sözü başarılı bir işadamı olmak için de uyguladığını söyledi. Jimmy, "Saat üçte geleceğim dediğinizde, saat üçte gelmelisiniz, bir şey yapacağınızı söylediğinizde, onu yapmalısınız" dedi.
Liautaud'un bu çizgide kurduğu ve ilerlettiği işi zamanla büyüdü. 2016 yılında Jimmy John's'un yüzde 65 hissesini özel sermaye şirketi Roark Capital'e satarak şirkete 3 milyar dolar değer biçti. Kalan Jimmy John's hissesini ise 2019 yılında Roark Capital'in bir kolu olan Inspire Brands'e açıklanmayan bir meblağ karşılığında sattı. Liautaud şu anda tahmini 1,7 milyar dolar değerinde servete sahip. Mark Zuckerberg ya da Bill Gates gibi kayıt yaptırıp okulu bırakanlar hariç yaklaşık 700 Amerikalı milyarder arasında liseden mezun olup üniversiteye hiç gitmemiş 24 kişiden biri.
Bekar anneden zengin anneye
Amerika'nın kendi kendini yetiştirmiş en zengin iş kadını olan Diane Hendricks, hamile kaldıktan sonra 17 yaşında okulu bırakmak zorunda kaldı. Yeni ve bekar bir anne olarak bir Playboy Kulübü'nde garsonluk yaptı. Daha sonra 1982'de çatı malzemeleri dağıtan şirketi ABC Supply'ı kurmadan önce emlakçılık yaptı. Diane, üniversiteye gitmemenin onu daha girişimci yaptığını söylüyor ve "Kendi öğrenme fırsatlarımı yarattım. Rol modeller buldum, hata yaparak öğrendim" dedi ve bir kariyer peşinde koşmanın, bir diploma peşinde koşmaktan çok daha önemli olduğundan bahsetti.
Diana'nın yedi çocuğundan ikisi de kendisi gibi üniversite okumayı tercih etmemiş. Hendricks, "İki oğlum da doğrudan iş hayatına atıldı ailemiz, üniversite diploması gerektirip gerektirmediğine bakılmaksızın, her işin bir değeri olduğuna inanıyor" dedi.
Pazarlama devlerini yardım almadan kurdular
Son yıllarda ülkenin en zenginleri arasına giren bir başka önemli lise mezunu da MailChimp'ten Dan Kurzius. Kurzius, kurucu ortak Ben Chestnut ile web tasarımı işine girmeden önce yarı zamanlı DJ'lik yapıyor, kaykay yarışlarına katılıyor ve emlak sektöründe çalışıyordu. Hem kendisi hem de Chestnut küçük işletmelerin karşılaştığı zorluklara tanık oldu ve Mailchimp'i yatırımcılardan hiç para almadan kurdular. Eylül 2021'de finansal yazılım devi Intuit, Mailchimp'i 12 milyar dolar nakit ve hisse senedi karşılığında satın aldığını duyurdu.
ABD’nin en zengin lise mezunu
ABD'de üniversiteye gitmeden servet sahibi olan en zengin kişi petrol kralı Harold Hamm'dır. 13 çocuğun en küçüğü olan Hamm, Oklahoma'da bir çiftlikte büyümüş, çocukken pamuk toplamış ve gençliğinde bir benzin istasyonunda çalışmış. Sonunda petrol sahalarına su taşımak için kendi kamyonculuk şirketini kurdu ve 1971'de, Hamm 25 yaşındayken ilk kuyusunu açmak için kredi alarak petrol sondaj kariyerini başlattı. Hala petrol üreticisi Continental Resources'ın Yönetim Kurulu Başkanı ve CEO'su olan Hamm, 21.1 milyar dolar servete sahip ve kısa süre önce açıklanan Forbes 400 en zengin Amerikalılar listesinde 28. sırada yer alıyor. Sadece lise mezunu olan iki düzine milyarderin yanı sıra, hiç diploma almamış üç milyarder daha var. Bunlar eski kuaför ve OGX saç bakım ürünlerinin kurucusu Todd Christopher, kablolu TV öncüsü Alan Gerry ve Dole Foods'tan David Murdock.
Yüzde 29'u lise mezunu
Bu milyarderlerin biriktirdiği servet ortalamanın üzerinde olsa da eğitim durumları pek çok Amerikalınınkine benziyor. Amerikalıların yaklaşık yüzde 28'i en yüksek eğitim seviyesi olarak lise diplomasına sahipken, yaklaşık yüzde 9'u liseden hiç mezun olmadı. ABD Nüfus Sayım Bürosu'nun 2022 verilerine göre Amerikalıların beşte üçünden fazlası bir lisans derecesini tamamlamadı. Liautaud "Üniversite kesinlikle hayatta bir rol oynuyor ama bence her şey bir role sahip ama bunun büyük bir şey olduğunu düşünmüyorum. Bence insanları başarılı kılan binlerce küçük şey var" dedi.
İşte listede yer alan 10 zengin:
Jimmy John Liautaud
Net kazanç: 1.7 miliyar dolar
Kazanç kaynağı: Sandwich chain
Dan Kurzius
Net kazanç: 4 milyar dolar
Kazanç kaynağı: Email marketing
Harold Hamm
Net kazanç: 21.1 milyar dolar
Kazanç kaynağı: Oil & gas
David Green
Net kazanç: 13.2 milyar dolar
Kazanç Kaynağı: Hobby Lobby stores
Diane Hendricks
Net kazanç: 11.5 milyar dolar
Kazanç kaynağı: Building supplies
Christy Walton
Net kazanç: 9.7 milyar dolar
Kazanç kaynağı: Walmart
Don Vultaggio
Net kazanç: 6.6 milyar dolar
Kazanç kaynağı: Arizona Beverages
Dennis Washington
Net kazanç: 6.3 milyar dolar
Kazanç kaynağı: Construction, mining
Archie Aldis Emmerson
Net kazanç: 5.5 milyar dolar
Kazanç kaynağı: Timberland, lumber mills