WSJ'den BRICS tepkisi analizi: Trump'ın dengesiz tutumu ABD doları için geri tepebilir
Ekonomistler ABD'nin seçilmiş başkanı Donald Trump’ın BRICS ülkelerine dolardan uzaklaşmama taahhüdü vermeleri, aksi durumda yüzde 100 tarifelerle karşı karşıya kalacakları uyarısını değerlendirdi
The Wall Street Journal, Donald Trump’ın BRICS uyarısının “hayali bir para birimi krizi” olarak nitelendiği analizde, Trump’ın “ortada bir tehdit yokken” verdiği tepkinin bazı ülkeleri alternatif aramaya itebileceğini aktardı.
Trump, kendine ait sosyal medya platformu Truth Social'dan yaptığı açıklamada orijinal üyeleri Brezilya, Çin, Rusya ve Hindistan olan BRICS ülkelerine şu tepkiyi vermişti: “Bu ülkelerden yeni bir BRICS para birimi yaratmayacaklarına ya da güçlü ABD dolarının yerini alacak başka bir para birimine destek vermeyeceklerine dair taahhütte bulunmalarını istiyoruz. Aksi takdirde yüzde 100 gümrük tarifeleriyle karşı karşıya kalacaklar ve harika ABD ekonomisine satış yapmaya veda etmeyi beklemeliler”
"Trump'ın dengesiz tavrı başlı başına alternatif aramaya itebilir"
Trump’ın tepkisini değerlendiren Council on Foreign Relations’tan üst düzey üye, eski ABD Hazine Bakanlığı yetkilisi Brad Setser, “Ülkeler Trump’ın ortak BRICS para birimine gerçek bir tehdit olarak baktığını gördüklerinde, bazıları Trump’ın bu dengesiz tavrını başlı başına alternatif aramaya sebep olarak yorumlayacaktır” dedi.
WSJ’nin aktardığına göre, doların dünya genelindeki önemi ABD’ye varlık dondurma, para aktarımını kısıtlama ve kişi ve kurumlara ceza uygulama gücü sağlıyor. BRICS gibi alternatif para birimi arayışlarının yaptırımların etki gücünü sarsabileceği için Washington’da endişeye sebep verdiği belirtiliyor.
Yaptırım riski de tetikleyici
Dolar, lider konumunu kaybetmekten oldukça uzak olsa da, ticaret finansmanındaki kullanım oranı son birkaç yılda hafifçe azaldı. Buna karşın Çin yuanı güç kazandı. Bazı merkez bankaları ise rezervlerinin bir kısmını dolardan çıkararak altına ve diğer yabancı para birimlerine yönlendirdi.
ING Bankası’ndan ekonomist Dimitri Dolgin, “Bu durumun ana tetkleyicisi yaptırım riski. Ülkeler doların silah olarak kullanılabileceğini gördü” değerlendirmesinde bulundu.
Analistler, Trump’ın ekonomik savaş mesajı veren tutumunun bu sebeple ülkeleri alternatif arayışına itebileceğini savunuyor.
BRICS'in alternatif para birimi planı
BRICS grubu bu yıl Mısır, Etiyopya, İran ve Birleşik Arap Emirlikleri’ni de alarak genişledi. Türkiye de geçen Eylül ayında BRICS’e üyelik başvurusunda bulunmuştu.
ING verilerine göre, BRICS üyeleri birlikte dünya gayri safi yurt içi hasılasının yaklaşık yüzde 26’sını ve küresel nüfusun yüzde 40’tan fazlasını temsil ediyor. Rusya ve Çin, ABD liderliğindeki dünya düzenini devirmek için çabalarının bir parçası olarak grubun etkisini genişletmek istiyor. Ancak Brezilya ve Hindistan gibi üyeler, ABD açık bir ayrımdan çekiniyor ve Batı ile siyasi ve ekonomik bağlarını sürdürme konusunda istekliliklerini koruyor. Ekonomistler bu nedenle Moskova tarafından yüksek sesle vurgulanan ortak para birimi fikrini hâlâ bir hayalden ibaret görüyor.