New York Times Trump'ın iddianamesini yazdı: En önemli sorunun cevabı yok

Maggie Haberman ve Alan Feuer / The New York Times

Eski Başkan Donald Trump'ı yüzlerce gizli belgeyi elinde tutmak ve daha sonra hükümetin bunları geri alma çabalarını engellemekle suçlayan 38 maddelik iddianamede ortaya konan tüm ayrıntılı kanıtlara rağmen, bir gizem devam ediyor: Neden onları aldı ve elinde tutmak için bu kadar çok mücadele etti? 

Trump'ın, Florida Palm Beach'teki konutu ve üyelere özel kulübü Mar-a-Lago'da 300'den fazla gizli belge de dahil olmak üzere binlerce başkanlık kaydını bulundurma nedeni, Perşembe günü Miami'de açılan 49 sayfalık iddianamede doğrudan ele alınmadı. İddianamede Trump'ın söz konusu belgelere sahip olmanın ötesinde daha geniş bir amacı olduğu da belirtilmedi.

Trump'ın yargılanması için gerekçe bulmak savcılar için faydalı olsa da kendisine karşı açılan davanın yasal unsurlarını kanıtlamak için gerekli olmayabilir. Bununla birlikte, Trump'ın son derece gizli belgelerden oluşan geniş bir koleksiyonu neden elinde tuttuğu ve daha sonra savcıların söylediğine göre bunları iade etmemek için neden plan yaptığı, Adalet Bakanlığı tarafından yaklaşık 15 ay süren soruşturmadan sonra bile cevaplanmamış bir soru olarak kalmaya devam ediyor.

İddianame bazı ipuçları veriyor

İddianamede, her şeyi koz olarak gören ve düşman olarak algıladıklarından intikam almaya odaklanan Trump'ın, Temmuz 2021'de New Jersey'deki golf kulübü Bedminster'da yapılan bir toplantıda, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Mark Milley'nin eleştirilerini çürütmek için İran'a karşı gizli bir saldırı planını nasıl ortaya attığı anlatılıyor. Toplantıya dair bir ses kaydında Trump'ın kağıtları hışırdattığı ve etrafındakilere söz konusu belgenin Milley ile olan anlaşmazlığında haklı olduğunu kanıtladığını söylediği duyuluyor. 

"Kimsenin kutulara bakmasını istemiyorum"

İddianamede yer alan diğer örneklerde, Trump'ın bir yardımcısı, kutularda yanında taşıdığı materyalleri "Onun evrakları" olarak tanımlıyor. Bu, Trump'ın başkan olduğu dönemde elde ettiği bir ayrıcalıktı ve ülkedeki en yüksek makama sahip olmanın avantajlarını bırakmaya hazır olmadığını ortaya koyuyor.  Benzer bir şekilde, iddianamede Trump'ın Mar-a-Lago'da hala elinde bulunan gizli belgeleri araştırmasına yardımcı olması için tuttuğu bir avukatın tesiste bulunan kayıtları incelemesini engellemeye çalıştığı anlatılıyor. Ayrıca Trump'ın "Kimsenin kutularıma bakmasını istemiyorum" diyerek belgeler üzerinde bir tür kişisel hak ifade ettiği aktarılıyor. İddianameye göre Trump'ın kutular üzerindeki sahibiyet duygusu nedeniyle onları daha uzak bir noktaya taşımaktan endişe duyuyorlardı.

Trump'ın bazı eski yardımcıları ve danışmanları uzun zamandır Trump'ın hassas kayıtları kendisinin olarak görmesini ne şekilde olursa olsun gösteriş yapabileceği ödüller edinmeyi sevdiği için sakladığını iddia ediyor. New York'ta bir playboy olarak gösteriş yapan bir iş adamıyken Trump çekici kadınlarla birlikte görüntülenmeye çalışıyordu. Plaza Otel'i satın aldı ve o zamanki eşi Ivana için bunun bir oyuncak olduğunu belirtti. Basketbol yıldızı Shaquille O'Neal'ın dev spor ayakkabısı gibi, 26. kattaki ofisine gelen ziyaretçilere göstermek için pahalı ıvır zıvırlar topladı.

Görevdeyken de ülkenin sırlarına benzer şekilde davrandı. Trump 2017 yılında Oval Ofis'te Rus büyükelçisi ve dışişleri bakanı ile yaptığı bir toplantıda çok gizli bir istihbaratı paylaştı. İran'ın başarısız bir roket fırlatışının gizli bir fotoğrafını 2019'da Twitter'da paylaştı ve sınıflandırma etiketini kaldırmak isteyen üst düzey yardımcılarına bunun  işin "seksi kısmı" olduğunu söyledi.

Belgeleri iş anlaşmaları için kullandı mı?

Olayla ilgili soruşturmaları sırasında özel danışman Jack Smith için çalışan savcılar sanki bir cinayet sebebi aradıklarını gösteren adımlar attılar. Örneğin, Trump'ın şirketi Trump Organization'ın 2017'de başkanlığının başlamasından itibaren yedi yabancı ülkeyle yaptığı iş anlaşmalarına ilişkin bilgileri mahkeme celbine çıkararak, belgelerden herhangi birinin yurtdışındaki girişimlerine yardımcı olmak için kullanılıp kullanılmadığını belirlemeye çalıştılar. Ancak iddianamede Trump'ın belgeleri iş anlaşmaları için kullandığına dair bir atıfta bulunulmadı.

"Başkan olmadığına inanamıyor"

Geçen yılın sonlarında, savcıların Trump'ın elinde hala gizli belgeler bulunduğuna inandıkları kamuoyuna açıklandığında, Trump'ın dostlarından biri olan New Jersey'nin eski Valisi Chris Christie basit bir açıklama getirdi. Şu anda Cumhuriyetçi önseçimlerde Trump'a karşı başkanlık kampanyası yürüten Christie ABC News'e verdiği demeçte, "Bence bunların, Trump'ın etrafta dolaşıp 'Bakın, bende bu var' dediği bir ödül olma ihtimali çok daha yüksek. Çünkü Başkan olmadığına inanamıyor" ifadelerini kullandı. 

Christie, "Bu belgeleri hala alamadığına inanamıyor ve Mar-a-Lago'daki ya da Bedminster'daki herkese yaz boyunca hala bu ziynetlerin bazılarına sahip olduğunu göstermesi gerekiyor" diye ekledi.  Christie, Trump'ın Mar-a-Lago'daki ofisine Oval Ofis'teki masasnın bir kopyasını koydurmasının nedeninin de bu olduğunu öne sürdü. Christie, "Geri kalan tüm bu şeyler onun hayal kırıklığını ve artık başkan olmadığına dair inançsızlığını yatıştıran şeyler" dedi.

©️ 2023 The New York Times Company