NYT yazdı: Starliner Dünya’ya döndü, astronotlara ne olacak?

Kenneth Chang / New York Times

Starliner dünyaya iniş yaptı. Boeing’in sorunlu uzay mekiği sonunda eve dönse de, Haziran ayında onun içinde Uluslararası Uzay İstasyonu’na giden iki NASA astronotu yörüngede kalmaya devam ediyor. NASA yetkilileri, olabildiğince temkinli davranmak adına astronotlar Suni Williams ve Butch Wilmore’u dönüş yolculuğuna dahil etmemeye karar verdi. Astronotlar, şubat ayında başka bir mürettebatla birlikte Dünya’ya dönmeden önce uzay istasyonunda 5 ay daha geçirecek.

Starliner’ın uzay istasyonundan ayrılışı, atmosfere girişi ve inişi, Boeing’in mekiğin astronotlar için güvenli olduğu tezini destekler biçimde sorunsuz geçti. Mekiğin iticilerindeki sorunlar endişe yaratsa da, dönüşü etkilemedi. Üç paraşütle alçalan kapsül, yerel saatle sabah 12.01’de ABD'nin New Mexico eyaletindeki White Sands Uzay Limanı'na iniş yaptı. Kapsülün altındaki hava yastıkları, inişi yumuşatmayı başardı.

Gecenin büyük manevrası başarıyla sonuçlandı

Gezegenin etrafında birkaç tur attıktan sonra, saat 11:17'de Starliner'ın üzerindeki büyük iticiler mekiği yörüngeden çıkarmak için neredeyse bir dakika boyunca ateşlendi. Ardından mekik, servis modülünü attı. Mürettebat kapsülünün altında bulunan bu silindir şeklindeki bileşende sorunlu iticiler bulunuyordu.

NASA’nın iniş için yaptığı canlı yayında bir yorumcu, “Eve uçuş sorunsuz gidiyor” dedi. Mürettebat kapsülü Orta Pasifik üzerinde atmosfere geri girdi, kuzeydoğu yönünde hareket etti, Meksika’nın kuzeybatısında geçerek ineceği limanın bulunduğu Chihuahuan Çölü’ne doğru gitti. Bundan birkaç saat önce, istasyondan ilk ayrıldığında Starliner, uzay mekiğinin mürettebat kapsülü bölümündeki 12 iticiyi test amaçlı ateşlemişti. Biri çalışmadı, ancak her iki taraftaki altı iticiden ikisi gözden çıkarılabilir olduğu için bu durum bir sorun teşkil etmedi. Bu iticiler, servis modülündekilerden ayrı. Uçuş kontrolü ayrıca servis modülündeki 10 iticiyi de ateşledi; bunların tümü beklendiği şekilde çalıştı.

Cuma günü istasyondan ayrılma sorunsuz geçti

Doğu Zaman Dilimi ile akşam 6.04’te Starliner’ı istasyona bağlayan kancalar çıkarıldı, uzay mekiğindeki yaylı sistem onu kenetlendiği bölümden uzağa itti. Bu noktada mekik, Çin’in 260 mil üzerindeydi. Birkaç iticinin yardımıyla Starliner, uzay istasyonunun üstüne doğru çıkarıldı. Mekik istasyondan ayrıldıktan 20 dakika sonra, uzay istasyonundan uçuş kontrolcülerin artık gözünü ekrandan ayırabileceği kadar uzaklaştı. Bu noktada NASA sözcüsü Anne Schneider, “Starliner artık Dünya’ya dönüş yolunda” dedi. Mekik yükseldikçe daha yavaş hareket etmeye başladı ve uzay istasyonu ile arasındaki mesafe daha hızlı açıldı.

Starliner’ın ilk kez yörüngeye insan taşıdığı, Haziran’da başlayan misyon için son adımlar, sorunsuz başlamıştı. Uçuş, NASA sertifikalı uzay mekiğinin yılda bir uzay istasyonuna astronot taşıyıp geri getirmeye başlamasından önceki son sınavı olarak görülüyordu. Görevin başlangıcında mekiğin tahrik sistemi, uzay istasyonuna yaklaştığı sırada birkaç arızalı itici ve helyum sızıntısı da dahil olmak üzere sorunlar yaşadı. Starliner başarıyla istasyonla kenetlenmeyi başarsa da problemin kaynağı hâlâ tam olarak anlaşılamadı. Bu sebeple NASA yetkilileri, Starliner’ın insansız şekilde geri dönmesinin daha güvenli olacağına karar verdi.

Starliner neden astronotsuz geri döndü?

Starliner misyonu NASA astronotları Suni Williams ve Butch Wilmore’u uzay istasyonuna götürmüştü. Mekiğin tahrik sistemindeki problemlerin ne olduğundan emin olunmaması, derinde yatan sorunun ciddi olabileceği konusunda endişeler yarattı. Dönüş yolculuğunda Starliner’ın tahrik sisteminde büyük bir sorun yaşanması uzay aracını yörüngede mahsur bırakabilir, veya atmosfere girişte yanmasına sebep olabilirdi. Boeing yetkilileri, haftalar süren analiz ve saha testlerinin ardından Starliner’ın Williams ve Wilmore’u güvenli şekilde Dünya’ya geri getirebileceğini savundu. Ancak NASA yetkilileri, iki astronotun Starliner’la dönmesi yerine uzay istasyonunda kalmasının daha güvenli olacağına karar verdi. Yıllar önce bu mekiğe Calypso adını veren Williams, Starliner istasyondan ayrılmadan önce Boeing görev kontrol ekibine teşekkür etti.

“Calypso’nun evine dönme zamanı geldi” diyen Williams, “Arkanızdayız, başaracaksınız. Onu Dünya’ya geri getirin. İyi şanslar.” ifadelerini kullandı. Bunun karşılığında uçuş direktörü Chloe Mehring, yıllar boyunca bu göreve hazırlanan astronotlara teşekkür etti ve “Sizinle ileriye attığımız her adımı da, zorlukları da hatırlayacağız. Sahadaki ekipler haftalarca, aylarca ve hatta bir bölümü yıllarca, Calypso’yu geri getirmek için sayısız saat mesai yaptı. Bunu yapmaya hazırız” diye devam etti.

Astronotlara şimdi ne olacak?

İki Starliner astronotu, şimdi tam anlamıyla uzay istasyonu ekibinin bir parçası olacak. NASA, mürettebatın yaptığı her turu ‘keşif seferi’ olarak adlandırıyor. Williams ve Wilmore, artık 72. Keşif Seferi’nin bir ferdi olacak. Bu ay içinde NASA’dan Nick Hague ve Rusya’dan Aleksandr Gorbunov’un SpaceX Crew Dragon kapsülüyle uzay istasyonuna gönderilmesi planlanıyor. Bu iki astronot da 72. Keşif Seferi’nin üyeleri olacak. Williams ve Wilmore’un gelecek yıl Dünya’ya dönebilmesi için normal şartlarda 72. Keşif Seferi’nde görev yapacak olan iki astronot (Zena Cardman and Stephanie Wilson), Crew-9 misyonundan ileri tarihteki bir göreve itildi.

© 2024 The New York Times Company