Sütlü çikolata mı bitter mi? Hangi tür çikolata diyabet riskini artırır?

Yeni ve büyük bir çalışma, düzenli olarak çikolata yiyen kişilerin Tip 2 diyabet geliştirme olasılığının daha düşük olduğu bulundu. Ancak bulgular önemli bir uyarıyla birlikte geldi. Hastalığa yakalanma riskini azaltan sadece bitter çikolataydı, sütlü çikolata değil. Bunun nedeni tam olarak açık değil. Ancak araştırmacılar, bitter çikolatanın sütlü çikolatadan daha fazla metabolik fayda sağladığına inanıyor çünkü daha az şeker içeriyor. Ayrıca bazı çalışmalarda iltihaplanmayı azalttığı ve insülin duyarlılığını artırdığı gösterilen yüksek seviyelerde bitki bileşikleri içeriyor.

Daha önce yapılan birçok çalışma çikolata yemenin sağlık üzerindeki etkilerini incelemiş olsa da, BMJ'de yayınlanan yeni çalışma, özellikle bitter ve sütlü çikolatayı karşılaştıran az sayıdaki çalışmadan biriydi. Aynı zamanda bugüne kadar konuyla ilgili yapılan en büyük çalışmalardan biriydi.

Çalışmadaki faktörler

• Araştırmacılar, Amerika Birleşik Devletleri'nde 30 yılı aşkın bir süre boyunca takip edilen yaklaşık 192.000 erkek ve kadına ait verileri analiz etti. Katılımcılar, diyetleri, sağlıkları, kiloları, fiziksel aktiviteleri ve diğer yaşam tarzı alışkanlıklarıyla ilgili soruları düzenli olarak yanıtlayan hemşireler, doktorlar ve sağlık profesyonellerinden oluşan üç farklı kohortun parçasıydı.
• Yaş, egzersiz seviyeleri ve diğer faktörler dikkate alındıktan sonra, araştırmacılar haftada en az beş ons bitter çikolata yiyen kişilerin (beş porsiyona eşdeğer) nadiren veya hiç bitter çikolata yemeyen kişilere kıyasla Tip 2 diyabet geliştirme riskinin yüzde 21 daha düşük olduğunu buldular. Bir kişinin haftada tükettiği her 30 gram bitter çikolata için diyabete yakalanma riski yüzde üç oranında düştü. Araştırmacılar bu durumun özellikle erkekler ve 70 yaşından genç insanlar için geçerli olduğunu tespit etti, ancak bunun nedeni tam olarak açık değil.
• Sütlü çikolatanın metabolik sağlık açısından belirgin bir faydası görülmedi. Aslında, insanlar çalışma boyunca sütlü çikolata alımlarını artırdıklarında (özellikle obez iseler) kilo alma olasılıkları da arttı.

Sütlü çikolata vs. bitter çikolata

Hem bitter hem de sütlü çikolata yüksek miktarda yağ ve çoğu durumda şeker içerir. Ancak sütlü çikolatada çok daha fazla ilave şeker bulunma eğilimindedir. Bitter çikolata çok daha fazla kakao içerir. Sonuç olarak, polifenol adı verilen faydalı bitki bileşiklerinin (özellikle de flavonoidler olarak bilinen bir tür) birkaç katı konsantrasyona sahiptir. Doğal olarak oluşan bu maddeler antioksidan görevi görür ve meyve, sebze, çay ve kahve de dahil olmak üzere birçok bitkisel gıdada bulunur. Bir dizi çalışma, flavonoidlerin vücudumuzun insüline tepki verme ve şekeri parçalama şeklini iyileştirerek ve pankreastan insülin üreten ve salan beta hücrelerini koruyarak Tip 2 diyabete karşı korunmaya yardımcı olabileceğini gösteriyor.

Birçok çalışma flavonoidlerin kalp hastalığı ve yüksek tansiyon riskini azaltabileceğini de öne sürüyor.
Harvard TH Chan Halk Sağlığı Okulu Beslenme Bölümü'nde doktora öğrencisi olan yeni çalışmanın başyazarı Binkai Liu, "Genel olarak, polifenollerin randomize kontrollü çalışmalarda diyabet biyobelirteçleri için faydalı olduğu gösterilmiştir. Bu çok iyi biliniyor" dedi.

Beyaz çikolata kakao tozu içermez ve sonuç olarak çok az flavonoid veya polifenol içerir veya hiç içermez. Ayrıca tüm çikolata türleri arasında en yüksek şeker içeriğine sahiptir.
Yeni çalışmanın yazarları, bulgularının bitter çikolata ile diyabet riski arasında nedensellik değil, yalnızca bir korelasyon gösterdiği konusunda uyarıda bulunuyor.

Çikolata ve sağlık hakkında bildiklerimiz

En az üç büyük çalışma daha çikolata yemenin Tip 2 diyabet gelişme olasılığının azalmasıyla ilişkili olduğunu ortaya koydu. İki klinik çalışma, iki hafta boyunca her gün bitter çikolata yemeleri için görevlendirilen kişilerin kan basıncı seviyelerini düşürdüğünü, insülin duyarlılıklarını artırdığını ve beyaz çikolata yemeleri için görevlendirilen kişilere kıyasla çeşitli kardiyovasküler ve metabolik sağlık belirteçlerinde daha fazla iyileşmeye yol açtığını buldu.

Büyük bir çalışmada kakao takviyelerinin insanların kardiyovasküler hastalıklardan ölme olasılığını azalttığı ancak Tip 2 diyabet geliştirme riskini azaltmadığı bulundu.

En sağlıklı çikolata nasıl seçilir?

• Çikolatayı sağlıklı tüketmek istiyorsanız şu faktörleri göz önünde bulundurabilirsiniz:
• Sütlü ve beyaz çikolatada bitter çikolataya göre daha az flavonoid ve polifenol bulunur ve çoğu durumda çok daha fazla şeker içerirler.
• Bitter çikolatayı kakao yüzdesine göre tanımlayabilirsiniz. Bitter çikolata en az yüzde 50 kakao içerir. Sütlü çikolata yüzde 50'den az kakao içerir ve beyaz çikolata hiç kakao içermez. (Kakao yağı, süt ve şeker içerir.) Genel olarak, kakao içeriği ne kadar yüksekse, o kadar az şeker içerir. Uzmanlar potansiyel faydalar için kakao içeriği yüzde 70 veya daha yüksek olan bitter çikolata tercih edilmesini öneriyor.
• Uzmanlar, insanların ölçülü bir şekilde bitter çikolata yemelerinin güvenli olduğunu söylüyor. Ancak ağır metaller özellikle gelişmekte olan beyinlere ve sinir sistemlerine zarar verebilir, bu nedenle hamile insanlar ve küçük çocuklar için bitter çikolatayı idareli tüketmesi doğru bir seçenektir.