Edebiyatçılar depreme dair en çarpıcı kareleri yazdı

Türkiye’nin ödüllü edebiyatçılarından Şebnem İşigüzel, dünyanın boğazını düğümleyen bu fotoğrafı Oksijen içinsöze döktü... Güzel günlerde tutar gibi tut elimi baba. Bırakma. Çünkü bizi bu mezar evlere mahkum edenlerin üzerine yürüyeceğiz daha. Ölüm öfke mi, çaresizlik mi veriyor insana? Bu beton yıkıntıyı kaldırmaya gücün yetmiyor ama hak aramaya yetmeli. Hepimiz çaresizlikle tutuyoruz bu eli. Bu yük kalkmadan bırakmak yok. Meğer bizi diri diri mezarımıza gömmüş birileri. Biraz daha para, rüşvet, görevi kötüye kullanma, ne ararsanız var. Başka tarafa bak, o tarafa bakma baba. Herkes görüyor acını. Üzgünsün, kahroldun. Taşa döndün acıdan. Üşümüyorsun çünkü çaresizlik bir büyük yangın. Çaresizlik yaktı kül etti seni. Üşüdüğünü düşünenlerin verdiği yardım ceketi. Güzel günlerde tutar gibi tut elimi baba. Öldüğüme inanmıyorsun, inanma. Bırak yaşayayım kimsenin ihmallerle ölmeyeceği günlerde. Hayaller olsun ve mevsim fark etmez, eve dönelim seninle, el ele. Çaresizlik ve ölüm olmadan. Fotoğraf: Adem Altam /AFP Getty ImagesTuna Kiremitçi Bu bir fotoğraf değil. Ūzerinde yirmi dört yıl çalışılmış bir tablo. Anlattığı şeyse şark insanının makus talihi. Genç kadın yere bakıyor çünkü bakılacak başka yer yok. Adam bize bakıyor çünkü bakılacak başka kusur yok. Bu tablo inşaat ve siyasetin ölümsüz eseri. Fotoğraf: Getty ImagesNedim Gürsel Bütün bu olup bitenlerin karşısında çaresiz insanoğlu. Fotoğrafta enkaza bakan adam gibi. Yüzündeki ifadeyi merak ettim doğrusu ama yüzü bize değil felakete dönük. Yine de ne hissettiğini tahmin edebiliyorum. Tam bir kıyamet söz konusu! Evet kıyamet! Yer yerinden oynadı. Bir dağların yürümediği kaldı, yıldızların yeryüzüne dökülmediği bir de. Ne olacak peki? Yaralar sarıldıkça acılar unutulmasa da küllenecek. Ve köle, muzaffer Roma İmparatoru’nun kulağına hep aynı sözleri fısıldayacak: “Memento Mori”. “Öleceğini anımsa!” Fotoğraf: Getty ImagesAyfer Tunç Bir gün sabaha karşı yeryüzünde bir yer gümbürder, toprak yarılır ve acı var gücüyle hayatı ele geçirir. Keder çelikten iplikleriyle havada bir ağ dokur, insanlığın üstüne iner. Uzaktakilerin yedikleri her lokma, içtikleri her yudum ağırlarına gider, yaşamak suçmuş gibi gelir. Bir çocuk hiçliğin ortasında böylesine gülümserken suç kadar ağırdır gerçekten yaşamak. Ama o çocuğun gülümseyişi acının çelik iplikleriyle örülmüş ağı böyle parçalar, içimizi umutla doldurur. Yarın var deriz, umut var, bu çocuk böyle güzel gülümseyebiliyorsa insanlık acıları yenecektir. Ey çocuk! Biz sana bu çağı, bu zamanı, bu acıları reva gören yetişkinler, seni ve dünyanı koruyamadık, sana iyi bir gelecek hazırlayamadık, senin ve gibi yüz binlercesinin öksüz yetim kalmasına göz yumduk. Suçluyuz. Sen yine de gülümse ama bizi affetme, hak etmiyoruz.Aslı Perker İşin en acısı ne oldu biliyor musunuz? Bu yıkıntı fotoğraflarına bakıp oradaki hayatı şimdi anlamaya çalışmak. İsmini bildiğimiz şehirlerde insanlar nasıl giyinir, nasıl yaşarlarmış, isimleri Mişel miymiş, Sevil miymiş, ne yer ne içerlermiş; artık olmayan şehirlerin fotoğraflarına bakıp anladık. Görüntüleri tek tek büyütüp tek tek çarşaflara bakmak, enkazlardan çıkarılanları seyrederken kim atletiyle yatmış, kim çorabıyla yatmış incelemek, hangisinin evinde gece kombi yanıyordu hangisi soğukta yatıyordu anlamaya çalışmak normal mi? Değil, hiçbiri normal değil. Ama zaten hiçbir şey normal değil. İşin doğrusu, bittik biz. Milletçe bu fotoğrafa ne zaman ağlamadan bakabileceğiz bilmiyorum. Umarım bir gün ve umarım hiçbir zaman.İsmail Güzelsoy Adına “yuvam” dediğim yer beni yutunca ilk hissettiğim şey buruk bir şaşkınlıktı. Yuvam aç bir canavara dönüştü ve üzerime çullandı. Bir annenin karnındaki bebeğe karşı hissettiği öfkeyi hayal et. Toprağın bile yuvamdan daha güvenli olduğunu düşündüm. Toprağın yuvam olduğunu anladım. Beni unutma ne olur. Yuvasına gömülmüş bir can, annesinin kederine kavuşmuş bir dünya yetimiyim. Beni arada bir de olsa hatırla. Yaşadım ve bir yuvam olsun diye çok çırpındım. Şimdi orada yokum. Orası da yok zaten. Toprak kokuyor hayallerim şimdi. Beni unutma ne olur! Ayaklarım üşüyor. Fotoğraf: Adana, Can Erok /AFP via Getty ImagesBuket Uzuner Hepimizin içini yakan, özellikle biz kadınların hemen annelik bağı kurup, acısının ateşiyle kalbimizi tutuşturan bu depremzede kadının yıkıntılar arasında tek başına yaşadığı sessiz isyanına bakınca onun şöyle dediğini duyuyorum: “Ah bu coğrafya bizim kaderimizdir! Bizim yurt kurduğumuz güzel Anadolu maalesef deprem kuşağındadır. Bu sebepten depremlerde ölen hep biziz!” O bunları derken şimdi üzüntüden unutmuş olmalı, halbuki enkazın altında kurtarılmayı bekleyen jeolog kardeşi ona sık sık şöyle demiştir: “Ablam, canım Ablam, coğrafya kader falan değildir. Bak, bizim buralara göçmeden önceki, eski komşumuz Japonlar’ın yurdu Anadolu’dan çok daha tehlikeli bir coğrafyadadır. Biliyor musun ki, Japonya yanardağ üzerine kurulmuş, Pasifik Deprem Kuşağı’ndadır? Yeryüzündeki depremlerin neredeyse yüzde 80’i orada meydana gelir ama onlar bizim gibi depremlerde biner biner ölmez Ablam. Geçen yıl 7.3 büyüklüğündeki depremde sadece 4 kişi hayatını kaybetti. Çünkü Japonlar inşaat dahil hiçbir malzemeden çalıp, canlarını çürük binalara emanet etmezler. Elbette insan tabiatı tamamen kontrol edemez Ablam ama Allah insana akıl ve vicdan vermiş! Eğer bir gün ben de depremde ölürsem, sakın unutma biz de akıl ve vicdanı Japonlar gibi kullanmayı öğrenince hayat ve adalet bizim de kaderimiz olcaktır, canım Ablam!"