Yıkımın merkezinden çarpıcı hikayeler

Yağmacı değil, kronik hastalara ilaç taşıyor Orta yaşlı bir kadının henüz yıkılmamış bir eczaneden kucak dolusu ilaç topladığını gördüm. Önce yağmacı olduğunu düşündüm ama sonra ‘ilaçtan nasıl bir rant sağlanabilir ki’ düşüncesiyle yanına gittim. Bana, ‘Günlük ilaç kullanma zorunluluğu olan kişiler perişan oldu. Ben de bildiğim ilaçları topladım ve çadır bölgesine götüreceğim. İhtiyacı olan alır’ dedi.Moloz yığınlarının arasından uzanan el Maraş depreminin sembol görüntülerinden biri haline gelen ve baba Mesut Hançer ile kızı Irmak’ın yürekleri dağlayan hikayesini dünyaya tanıtan fotoğrafın altındaki imza, AFP’den Adem Altan. Fotoğrafı ilk sayfalarına “Enkazın ortasında bir babanın acısı” ve “Kurtarma ekipleri zamanla yarışıyor” başlıklarıyla taşıyan The Guardian ve The Wall Street Journal, Maraş depremini manşetten girdi. Adem Altan fotoğrafın arkasındaki hikayeyi anlatıyor: Kahramanmaraş’ta bina yıkıntıları arasında dolaşırken gördüm Mesut Hançer’i. Moloz yığınlarının arasından uzanan bir eli sımsıkı tutuyordu. O ana şahitlik edince refleks olarak fotoğraf makinemle fotoğraflarını çekmeye başladım. Beni fark ettiğinde ‘Çek, çocuğumun fotoğraflarını çek’ diye seslendi. Tuttuğu eli bırakıp bana enkazın altında yatan kızı Irmak’ı işaret etti. Sonra kızının bıraktığı elini tekrar kavradı. Ben de bir süre boyunca fotoğraf çekmeye devam ettim. Ancak bir noktadan sonra gözlerimin dolduğunu, görüşümün bulanıklaştığını fark ettim. Çok acı bir manzaraydı. Fotoğraf: Adem Altan / Getty ImagesBilinçsiz gönüllüler zarar veriyor İş makineleri bölgedeki gönüllü vatandaşlar tarafından kullanılıyor. Bu kişilerin ne kurtarma bilgisi ne de becerisi var. Şahit olduğum bir olayda bir aile, yakınlarının mahsur kaldığı enkazdan ses geldiğini duyup enkazın başına gitti. Bir kişi yaşıyordu. Yardım için gelen iş makinesi çalışırken, birden ailenin çığlığı duyuldu. İş makinesinin yanına gittiğimde enkaz altında can veren beş kişinin vücut bütünlüğünün bozulduğunu gördüm. Çünkü iş makinesi yanlış müdahale etmişti. Bu kötü olaya rağmen çalışma devam etti ancak yine de enkaz altında sesi duyulan kişi kurtarılamadı.“Geri geleceğiz’ deyip beni çıkarmadan gittiler” Zifiri karanlıkta yıkıntıların arasında usul usul yürüyorum. Etrafta çıt yok. Birden bir inleme sesi duyuyorum: “Aaaaah!” İrkiliyorum. Fenerimi sesin geldiği yöne çevirdiğimde gördüğüm manzara gerçek üstü. Gençten bir adam, çöküntünün içinde kalmış, ayağı sıkışmış ama son derece sakin, öylece bekliyor. Panik içinde “Buralarda bir grup asker olmalı, bekle, bulup hemen buraya çağırayım” diyorum, “Askerler daha önce geldiler, ama ‘Geri geleceğiz’ deyip beni çıkarmadan gittiler” diyor. Adı Uğur Buse, 47 yaşında. 28 saattir enkazda ve ayaklarını hissetmiyor. Eşinin hemen altında enkazda sıkıştığını, 6-7 saat öncesine kadar onu duyduğunu ama “Dayanamayacağım artık” dedikten sonra sesin kesildiğini anlatıyor. Yüzüne asılı kalmış şaşkınlık ifadesine inat, aklı o kadar başında ki, teşhisi bile koymuş, “Çıkardığı seslerden anladım, bir yerde okumuştum, beyin kanamasından öldü” diyor ve ekliyor: “9 ve 13 yaşında iki kız çocuğum var enkaz altında.”Yakınlardaki bir çöküntüde bir anne ve çocuklarını çıkarmaya çalışan yedi kişilik bir askeri birlikle bağlantıya geçip geride yardım bekleyen bir adam gördüğümü anlatıyorum. TSK ekiplerinden iki er, “Biz onu gördük ama hayatta kalabilir diyerek bıraktık, çünkü burada bizden başka ekip yok ve hayati riski olan başka insanlar var” diyor. Israrım üzerine 5-6 kişi benimle gelmeyi kabul ediyor. Uğur’u kemere bağlayarak çekip çıkarıyor, ardından ambulansa yükleyip götürüyorlar. Uğur Buse sonunda yaralı olarak kurtuluyor ancak çocuklarından henüz bir haber yok.“Kırıklarım var ama İlk yardım bile yapılmadı” Fatma Okutucu (60): “Enkaz altında bir buçuk gün kaldım. Bağırdım, çağırdım ama sesimi bir türlü duyuramadım. Sonra öğlene doğru komşularım beni enkazdan çıkardı. Beton parçaları düştü üzerime, vücudumda kırıklar var. İlk yardım da yapılmadı. Sadece ağrı kesici verdiler. Hastaneler yıkılmış. Bir tane doktor ilgilendi benimle, ayak üstü müdahale yapıp yollamak zorunda kaldı.”“Bir lokma yemek, su, tuvalet, hijyen yok” Meryem Yıldırım (47): “Armutlu Mahallesi Öz Sokak’taki evimizde, yataklarımızdaydık. Binamız yıkılmadı ama çatlaklar var. Çok şükür, biz iyiyiz. Sabah sekiz buçuğa kadar evden çıkamadık. Çünkü anneannem çok yaşlı, ben ameliyatlıyım. Yağmur yağıyordu, sürekli sarsıntı vardı. Herkes kendini kurtarma derdindeydi. Hiç kimse yardıma gelmedi. Elektrik yok, su yok, telefonlar kesilmiş, yardım isteyemiyoruz. Resmen terk edildik. Yaşamamız mucize. Biz raporlu hastalarız. İlaçlarımız mutlaka yanımızda olmalı. Bunları alamadan evden çıktık. Bir lokma yemek yemedik, tuvalet yok, hijyen yok. Elimizi yıkayamıyoruz. Bizi çok rencide ettiler, yok saydılar. Ne yapalım, marketlerin camını kırıp yiyecek bir şeyler alıyoruz. Olmaması gereken bir şey ama mecburuz. Çocukluğumdan bu yana pek çok deprem yaşadım ama ilk defa böylesini gördüm.”“Duvar üzerime yıkıldı" Ahmet Haleplioğlu (60): “Turunç Caddesi’ndeki evimden enkaz altında kaldım, duvar üzerime yıkıldı ve kendim çıktım. Ablam ve yeğenlerim var. Üç yeğenim öldü. Ablam ise Elektrik Mahallesi, Ahmet Turunç binasında hâlâ enkaz altında, çıkarılamadı. Çalışmalar çok yetersiz. Buraya az sayıda insan gönderildi. 10 kişi geliyor 1 saat çalışıp gidiyor. Oysa bu enkazın altında daha bir sürü insan var. Sadece burada şu anda 20 kişi var. Biz de kendi imkanlarımızla pek müdahale edemiyoruz.”

Yıkımın merkezinden çarpıcı hikayeler

Ülkeyi can damarından vuran bir felaket, nereden tutsak elimizde kalan bir kurtarma süreci. Açlık, sefalet ve acının, çaresizliğin sıfır noktasından görüntüler ve ilk ağızdan hikayeler, durumun vahametini gözler önüne seriyor (Yazı ve fotoğraflar: Can Özer)