Apple'ın tedarikçileri Çin'den kaçmak için yarışa girdi

Apple'ın yaygın olarak kullanılan kablosuz kulaklık markası AirPods'un üreticisi GoerTek, iPhone'dan PlayStation'a kadar dünyanın en çok cihaz üreten ülkesi olan Çin'den çıkmaya çalışıyor. Şirketin Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Kazuyoshi Yoshinaga verdiği bir röportajda, yeni bir Vietnam fabrikasına 280 milyon dolar yatırım yapacaklarını ve Hindistan'da bir genişleme düşündüklerini söyledi.

ABD baskı yapıyor

GoerTek'in Vietnam operasyonlarını kuzeydeki Bac Ninh eyaletinden yöneten yönetici, özellikle ABD'li teknoloji şirketlerinin GoerTek gibi üreticilere alternatif yerler keşfetmeleri için yoğun baskı yaptığını söyledi. 

Covid-19 döneminde Çin bağımlılığı rahatsız edici seviyeye ulaştı

ABD ile Çin arasında bir ticaret savaşıyla başlayan ancak o zamandan bu yana çip ve sermaye alışverişine yönelik kapsamlı yasakları da kapsayacak şekilde genişleyen çatışma, elektronik endüstrisinin onlarca yıllık tedarik zincirinin yeniden gözden geçirilmesinin yolunu açıyor. Dünyanın Çin'e olan bağımlılığı zaten biliniyordu, ancak özellikle Pekin'in Covid-19 dolayısıyla ülke çapında uyguladığı yoğun kısıtlamaların Çin'e karşı olan bağımlılığın derecesini gözler önüne serdi.

Apple'ın tedarikçilerinin Çin'den çıkmak için adeta yarışa girmesiyle birlikte üretim hattının ağırlıklı olarak Vietnam ve Hindistan'a kaydığı dikkat çekti. Bu çerçevede iPhone şarj cihazı üreticisi olan Finlandiya merkezli Salcomp'un önümüzdeki 2-3 yıl içinde Hindistan'daki personel sayısını iki kattan fazla artırarak yaklaşık 25 bine çıkarmak istemesi de teknoloji sektöründe değişen trendleri ortaya koyuyor. 

2025 yılına kadar tüm MacBook, iPad, Apple Watch ve AirPods üretiminin yüzde 25'inin Çin dışında üretilmesi bekleniyor. Bugün için bu ürünlerin sadece yüzde 5'i Çin dışında üretiliyor.

Şu anda Hindistan'ın Chennai kentinde yüzde 85'i kadın olmak üzere yaklaşık 12 bin kişiye istihdam sağlayan Finlandiya merkezli Salo Salcomp, daha önce Finlandiyalı telekom ekipmanı üreticisi Nokia'ya ait olan kentte bir tesisi devralmak için 2019 yılında anlaşmaya varmış ve 2020 yılında faaliyete başlamıştı.

Apple'ın yeni gözdesi Hindistan

Apple geçen yıl Ekim ayında fason üreticilerinden AirPods ve Beats üretiminin bir kısmını ilk kez Hindistan'a kaydırmalarını istemişti. Apple dışında GoerTek'in on yıl önce Samsung'un talebi üzerine akustik ürünler üretmek üzere Vietnam'da faaliyete geçtiğini söyledi. Yoshinaga, tedarikçinin şu anda ülkede sekiz tesis işlettiğini ve Noel'e hazırlanmak için Mayıs ayında yerel işgücünü iki katına çıkararak 40 bine çıkarmayı beklediğini söyledi.

Neden Vietnam?

Yoshinaga'ya göre Vietnam'ın tedarikçiler tarafından tercih edilmesinde özel bir nedeni var. Yoshinaga, Vietnam'ın Çin'e yakınlığı, kıyıdaki liman ağı, genç eğitimli işgücü ve göreceli siyasi istikrarının Güneydoğu Asya ülkesini ideal bir merkez haline getirdiğini söyledi. 

Vietnam şimdilik cazip bir yer olmaya devam ediyor. Apple bu ülkeyi AirPods, iPad ve MacBook'lar için bir üretim merkezi haline getirmek istiyor. AirPods siparişlerinde GoerTek ve Vietnam'ın kuzeyinde bir kompleksi bulunan diğer Çinli firma Luxshare Precision Industry başı çekiyor.

Uzun yıllardır ağırlıklı olarak Çin'de gerçekleşen üretimini başka ülkelere taşımayı hedefleyen Apple, yaşanan tedarik zinciri sorunları ile birlikte Çin ve Tayvan arasındaki gerilim nedeniyle ülkede üretim kapasitesini düşürmeye çalışıyor.

Yoshinaga, birçok ABD şirketinin maliyeti ne olursa olsun üretimi Vietnam'a kaydırmayı planladığını söyledi. 

Yeni MacBook modelleri de Vietnam'da üretilecek

Apple’ın üretim konusunda en büyük ortağı olan Çin merkezli Foxconn şirketi de geçtiğimiz haftalarda Apple’ın Mac siparişleri konusunda herhangi bir sorun yaşamamak adına Vietnam’da yeni bir üretim tesisi açma kararı aldı. Bu amaç doğrultusunda harekete geçen şirket, yeni üretim tesisini kuracağı 45 hektarlık bir araziyi 2057’ye kadar kiralamak için bu hafta kontrat imzaladı.

Apple ve Foxconn ileride bu tesisi iPhone gibi başka Apple ürünleri için de kullanabilir. Ancak ilk aşamada Vietnam tesisinde 2023 Mac Pro ve diğer MacBook modellerinin üretilmesi bekleniyor.