Telekom şirketleri 5G umudunu özel endüstriyel ağlara bağladı

Telekomünikasyon şirketleri birkaç yıldır 5G patlamasından bahsediyor. Wall Street Jorunal'ın haberine göre 5G teknolojisi tüketicilerin daha güvenilir hizmet ve daha yüksek veri iletim hızlarının keyfini çıkartmasını sağlayacak ve otonom araçlarla diğer internet bağlantılı cihazların gelişeceği bir ortam hazırlayacak. Şirketler bu vizyon üzerine çok fazla bahis oynadı. Pazar araştırma şirketi Dell'Oro Group'ta analist olan Stefan Pongratz'a göre, bu beşinci nesil hücresel teknoloji için yapılan toplam sermaye harcaması 300 milyar dolara yakın. 

Ancak 5G ağları tüketiciler için daha yaygın bir şekilde kullanılabilir hale geldikçe, 5G ekosistemindeki şirketler potansiyel getirinin tüketiciler olmadığını fark ediyorlar. Bunun yerine, endüstriyel ortamlardaki özel 5G ağlarının, yatırımlarından umdukları getiriyi elde etmenin anahtarı olduğuna düşünüyorlar. Üretim tesisleri, madenler ve enerji sahaları da dahil olmak üzere endüstriyel ortamlar ve özel bir 5G ağının kendilerine sağlayacağı faydalar, Wi-Fi ağlarının zaten iyi işlediği evlerde veya ofislerde 5G'nin sağlayacağı faydalardan daha belirgin.

Yüzde 57'si yatırım yapmayı planlıyor

Dell'Oro Group'a göre şu ana kadar, endüstriyel kullanımlar da dahil olmak üzere özel 5G, 5G pazarının yüzde 1'inden daha azını oluşturuyor. Ancak bu durum değişmek üzere olabilir. EY'nin geçtiğimiz Kasım ayında bin 300'den fazla işletmeyle yaptığı bir ankete katılanların yüzde 57'si üç yıl içinde 5G'ye yatırım yapmayı planladıklarını söyledi. Benzer şekilde, geçen yıl 2 bin 203 yöneticiyle yapılan bir Gartner anketi, enerji yöneticilerinin yüzde 49'unun önümüzdeki 24 ay içinde 5G'ye yatırım yapmayı planladıklarını, ulaştırma yöneticilerinin yüzde 45'inin ve üretim yöneticilerinin yüzde 35'inin de 5G'ye yatırım yapmayı planladıklarını ortaya koydu.

"Daha az enerji kullanıyorsunuz"

EY küresel telekomünikasyon lideri Tom Loozen'e göre sektörün 5G'ye olan ilgisinin nedenleri arasında verimliliği artırma, mal akışını daha iyi takip etme ve sürdürülebilirliği geliştirme arzusu yer alıyor. Loozen, 5G'nin çok sayıda malzemeyi takip edebilmesi ve bu bilgileri üretim sürecini izleyen bireylere veya makinelere hızlı bir şekilde iletebilmesi nedeniyle, "Daha az malzeme ve daha az enerji kullanıyorsunuz" dedi. 

5G'nin endüstriyel ortamlarda nasıl çalışabileceğine dair bir fikir edinmek için, ilk uygulayıcılardan biri olan beyaz eşya üreticisi Arçelik düşünülebilir. Arçelik, 2021 yılında Nokia ve Türk Telekom ile işbirliği yaparak İstanbul'daki bir çamaşır makinesi fabrikasında özel bir 4.9G ağını devreye aldı. Ağ, 38 otonom aracın malzemeleri almasına ve üretim sürecinde fabrikadaki diğer konumlara teslim etmesine olanak tanıyor. Araçlar döngü başına ortalama 415 metre yol kat ediyor. 

Arçelik strateji ve dijital müdürü Utku Barış Pazar, "Bunu otonom olarak yapabilmeleri için, onlara sürekli olarak ne yapacaklarını, nereye gideceklerini, nereden alacaklarını, nereye bırakacaklarını bildirmemiz gerekiyor. Bu araçlar arasında iletişime ihtiyacınız var, merkezi sistemle iletişime ihtiyacınız var ve bu iletişimin güvenilir olması gerekiyor" ifadelerini kullandı.  Özel ağ, araçların bileşenleri alma ve bırakma çabalarını destekliyor ve insanlar da dahil olmak üzere engelleri algılayabiliyorlar. Arçelik'ten Pazar, Wi-Fi kullanarak araç ağına güç sağlamak mümkün olsa da, ağ erişimi kesildiğinde araçların çalışmayı durdurduğunu ve çalışanların sistemi manuel olarak yeniden başlatması gerektiğini söylüyor.

10 araç tasarrufu demek

Pazar, fabrikayı 4.9G ile güçlendirmenin ne kadara mal olduğuna dair kesin bir rakam vermedi ancak bunun 1 milyon dolardan az olduğunu söyledi. Şirket başka uygulamaları da test ettiği için tek bir girişimin yatırım getirisini ölçmenin zor olduğunu belirtti. Pazar, Arçelik'in Wi-Fi'den 4.9G'ye geçtiğinden beri araçların çevrim süresini yüzde 25 oranında iyileştirdiğini, bunun da kabaca 10 araç tasarrufu anlamına geldiğini aktardı. 

Şirket, 4.9G'nin performans standartlarının şu anda Türkiye'de mevcut olmayan 5G'ye çok yakın olduğunu belirtti. Ancak Arçelik, drone ağı operasyonları, mobil otonom robotlar ve malları bulup izleyebilen video analitiği gibi kullanım durumları için deneme amaçlı özel bir 5G ağını test etmek üzere yasal onay aldı. Pazar, şirketin, 5G kullanılabilir olduğunda ve düzenleyici kurumlar onay verdiğinde 5G'ye geçmek için çalışacağını söylüyor.

Bir madende 5G

Madencilik ortamı, düşen kaya parçalarının insanları ve ekipmanları riske atabileceği 5G için temel potansiyel endüstriyel kullanım durumlarından birini sunuyor. Loozen, "İnsanların orada olması tehlikeli. Bu işlemi nasıl yaptığınız konusunda bazı iyileştirmeler yaparsanız, sonuç üzerindeki etkisi çok yüksek olur" dedi. 

Ontario Sudbury'de bir nikel madeni işleten ve kâr amacı gütmeyen bir kuruluş olan Norcat, Ekim 2022'den bu yana Toronto merkezli telekom sağlayıcısı Rogers Communications, Ericsson Canada ve Dell ile birlikte çalışarak madencilik şirketlerine 5G özel kablosuz teknolojisini test etme fırsatı sunuyor. Norcat, işletmelerin faaliyette olan bir maden ortamında gelişmekte olan teknolojileri geliştirmelerine ve test etmelerine olanak sağlamak için bir inovasyon merkezi işletiyor. Bir Glencore şirketi olan Sudbury Integrated Nickel Operations, mülkün sahibi ve Norcat'in uzun vadeli bir kira sözleşmesi var.

Norcat'in CEO'su Don Duval, şirketlerin madende saha dışından kontrol edilebilen otonom araçları çalıştırmak için 5G'yi kullanmayı test ettiklerini anlattı. Duval, "Patlatma yaptıktan sonra tüm kaya yere düşer. Araçlar kayayı toplayıp bir asansörün dibinde biriken başka bir kuyuya boşaltabilir ve malzeme daha sonra işlenmek üzere yüzeye ve bir rafineriye götürülür" diye konuştu.  Duval, madenlerde uzaktan kontrol edilebilen 5G destekli otonom araçların, sektörün madenlerde çalışmak istemeyen genç işçilere hitap etmesine de yardımcı olacağını söyledi.