2022 Nobel Barış Ödülü sahiplerini budu
2022 Nobel Barış Ödülü, Viesna İnsan Hakları Merkezi’nde yaptığı çalışmalarıyla tanınan ve 14 Temmuz 2021’den beri vergi kaçakçılığı iddiasıyla hapiste olan insan hakları savunucusu Ales Bialiatski, Rusya Memorial insan hakları örgütü ve Ukrayna'dan Center for Civil Liberties örgütüne verildi
Akademi, 2022 Nobel Barış Ödülü'nü kazananlar hakkında yapılan açıklamada, "Barış ödülü sahipleri kendi ülkelerinde sivil toplumu temsil ediyor. Uzun yıllardır temel hakları korumak için çalışıyorlar. Savaşı, suçu, insan hakları ihlallerini ve görevin kötüye kullanılması belgelemek için olağanüstü bir çaba gösterdiler" denildi.
2022 Nobel Barış Ödülü'nün kazananları hakkında
Belarus'ta 1980'lerin ortalarında ortaya çıkan demokrasi hareketinin önderlerinden biri olan Ales Bialiatski, hayatını ülkesinde demokrasiyi ve barışı teşvik etmeye adadı. Bialiatski, Belarus'ta cumhurbaşkanına tartışmalı yetkiler tanıyan ve geniş çaplı gösterileri tetikleyen anayasa değişikliklerine karşılık 1996'da Viasna örgütünü kurdu.
Tutuklu göstericilere ve ailelerine destek veren Viasna, sonraki yıllarda yetkililerin siyasi mahkumlara yönelik işkencelerini belgeleyen ve protesto eden geniş tabanlı bir insan hakları örgütüne dönüştü. 2011'den 2014'e kadar hapis yatan Bialiatski, 2020'de rejime karşı yapılan geniş çaplı gösterilerin ardından tekrar tutuklandı. Tutukluluk hali yargılanmadan devam eden Bialiatski, zorluklara rağmen Belarus'ta insan hakları ve demokrasi için verdiği mücadelede geri adım atmadı.
Rusya'daki en büyük insan hakları örgütü
Rusya'daki insan hakları örgütü Memorial, 1987'de komünist rejimin zulmünün kurbanlarının unutulmamasını sağlamak isteyen eski Sovyetler Birliği'ndeki insan hakları aktivistleri tarafından kuruldu. Memorial'ın kurucuları arasında Nobel Barış Ödülü sahibi Andrei Sakharov ve insan hakları savunucusu Svetlana Gannushkina yer aldı. Yeni suçların önlenmesi için geçmiş suçlarla yüzleşmenin gerekli olduğu fikriyle hareket eden Memorial, Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra Rusya'daki en büyük insan hakları örgütü haline geldi.
Memorial, Rus gözaltı merkezlerindeki siyasi mahkumlar hakkında en güvenilir bilgi kaynağı haline gelmenin yanı sıra militarizmle mücadelenin ve insan hakları ile hukukun üstünlüğünü teşvik etme çabalarının ön saflarında yer alıyor. Yetkililer, Rusya'daki siyasi baskı ve insan hakları ihlalleri hakkında sistematik biçimde bilgi derleyen Memorial'ın, Aralık 2021'de zorla tasfiye edilmesine ve Memorial tarafından kurulan dokümantasyon merkezinin kalıcı olarak kapatılmasına karar verdi.
Center for Civil Liberties, Ukrayna'da insan hakları ve demokrasiyi geliştirmek amacıyla 2007'de Kiev'de kuruldu. Yetkililere Ukrayna'yı tam teşekküllü bir demokrasi yapması için baskı yapan Center for Civil Liberties, ülkeyi hukukun üstünlüğüyle yönetilen bir devlet haline getirmek için Uluslararası Ceza Mahkemesi'ne üye olmasını aktif olarak savundu. Center for Civil Liberties, Rusya-Ukrayna Savaşı'nın başlamasıyla Ukraynalı sivil nüfusa karşı Rus savaş suçlarını tespit etme ve belgeleme çabalarına girişti. Nobel Barış Ödülü'ne geçen yıl da 329 aday içinden iki gazeteci, Filipinler'den Maria Ressa ve Rusya'dan Dmitriy Muratov layık görüldü.