Axios: Türkiye asker göndermeye hazır, Trump'ın Gazze'deki savaşı bitirecek planın son aşaması

Gazze’de 11 Ekim’de yürürlüğe giren ateşkes tamamen bozulmuş değil. Ancak bu süreçte İsrail saldırılarında 366 Filistinli, Hamas saldırılarında ise birkaç İsrail askeri yaşamını yitirdi. Buna rağmen ABD yönetimi, ateşkesin Trump’ın ikinci dönemindeki en önemli dış politika başarısı olduğunu düşünüyor.

Axios'un haberine göre ABD’li yetkililer, sürecin ikinci aşamaya ilerlemesi gerektiğini, aksi halde bölgede yeniden savaş riskinin artacağını belirtiyor.

Birinci aşama tamamlanmak üzere

Birinci aşamanın temel unsurlarından olan Hamas’ın tüm canlı ve yaşamını yitirmiş rehineleri serbest bırakması neredeyse tamamlandı. Yalnızca bir rehinenin naaşı henüz teslim edilmedi ve bu konunun çözümü için İsrail heyeti, Mısır ve Katar arabulucularıyla görüşmeler yürütüyor.

ABD’nin baskısıyla İsrail, Rafah Sınır Kapısı’nı açmayı ve Gazze’den Mısır’a geçişlere izin vermeyi kabul etti.
Aynı şekilde Filistinlilerin geri dönüşü için İsrail, Mısır ve ABD arasında güvenlik düzenlemeleri görüşülüyor.

Netanyahu-Trump görüşmesi geliyor

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun ay sonundan önce ABD’ye giderek Trump ile ikinci aşamayı görüşmesi bekleniyor. Trump’ın Netanyahu’ya son telefon görüşmesinde “Gazze konusunda daha iyi bir ortak olmasını beklediğini” söylediği belirtildi.

İkinci aşamanın içeriği: Çekilme, uluslararası güç, yeni yönetim

İkinci aşama kapsamında:

• İsrail Gazze’nin daha büyük bir bölümünden çekilecek.
• Uluslararası İstikrar Gücü (ISF) bölgeye konuşlandırılacak.
• Yeni yönetim modeli devreye girecek.
• Tüm yapının tepesinde Trump liderliğindeki Barış Konseyi (Board of Peace) yer alacak.

BM Güvenlik Konseyi kısa süre önce hem ISF’e hem de Barış Konseyi’ne yetki verdi. ABD’li yetkililer, hem uluslararası gücün hem de yönetim modelinin “son aşamada” olduğunu ve 2–3 hafta içinde duyurmayı hedeflediklerini söylüyor.

Batılı bir kaynak, “Tüm unsurlar oldukça ilerledi. Tatil dönemi başlamadan açıklamayı yapmayı hedefliyoruz” dedi.

Yeni yönetim yapısının detayları

1. Barış Konseyi (Trump’ın başkanlığında)

• Yaklaşık 10 Arap ve Batılı liderden oluşacak.

2. Uluslararası icra kurulu

• Bu kurulda şu isimler yer alacak:
• Eski Birleşik Krallık Başbakanı Tony Blair
• Trump danışmanları Jared Kushner ve Steve Witkoff
• Konseyde temsil edilen ülkelerden üst düzey yetkililer

3. Filistin kanadı

• Hamas veya Fetih ile bağlantısı olmayan,
• Yönetim ve iş dünyası tecrübesi bulunan,
• 12-15 kişiden oluşan bir yapı olacak.

Aday listesinde 25 isim bulunuyordu; yarısının elendiği, bazı adayların Gazze’de yaşadığı, bazılarının geçmişte yaşayıp geri dönmeye hazır olduğu belirtiliyor.

ABD, İsrail, Filistin Yönetimi ve bölge ülkeleriyle Gazze hükümetinin yapısı konusunda son uzlaşma aşamasında.

Uluslararası güçte Türkiye dahil dört ülke hazır

ABD’li yetkililere göre Endonezya, Azerbaycan, Mısır ve Türkiye, ISF’e asker vermeye hazır. ISF, şu anda İsrail ordusunun kontrol ettiği bölgelerde konuşlanacak ve bu adımın İsrail’in daha fazla çekilmesine olanak sağlayacağı belirtiliyor.

Trump’ın planına göre ISF, Gazze hükümetiyle yakın çalışacak ve İsrail ile Mısır’la koordineli hareket edecek.

Hamas’ın yönetimden çekilmesi ve silahsızlanma pazarlığı

ABD, Katar, Mısır ve Türkiye, Hamas’ın Gazze yönetiminden çekileceği ve silahsızlanma sürecini başlatacağı bir anlaşma üzerinde çalışıyor.

Taslak uyarınca:

• Hamas önce ağır silahlarını teslim edecek,
• Daha sonra hafif silahların devre dışı bırakılması başlayacak.

Batılı kaynak, Katar ve Mısır’ın anlaşmanın mümkün olduğuna inandığını ancak Netanyahu’nun kuşkulu olduğunu söyledi:

“Netanyahu şüpheli ama sürece bir şans vermeye kararlı.”

Denklik formülü

ABD ve arabulucu ülkeler, tüm tarafların onayladığı nihai bir çerçeve oluşturduktan sonra teklifi Hamas’a sunmayı planlıyor.

Batılı bir kaynak, durumu şöyle özetledi:

“Denklem, İsrail ordusunun Gazze’den çıkması ama Hamas’ın iktidardan çekilmesi üzerine kurulu.”
En kritik soru ise Hamas’ın silahsızlanmayı kabul edip etmeyeceği ve yeni hükümetin göreve başlamasına izin verip vermeyeceği.

Kaynaklar, “Gerçek kırılma noktası birkaç hafta içinde belli olacak” diyor.

Beyaz Saray: Açıklamalar yakında

Beyaz Saray’dan bir yetkili, Barış Konseyi ve barış planının ikinci aşamasına ilişkin duyuruların “önümüzdeki haftalarda” yapılacağını belirtti.

Yetkili, Trump’ın 20 maddelik Gazze planının uygulanması için tüm ortaklarla yoğun şekilde çalıştığını vurgulayarak şunları söyledi:

“Bu tarihi plan Gazze halkına ve bölgeye güvenlik ve refah getirecek.”