Washington Post yazdı: Sızan Pentagon belgelerindeki kilit ülkeler ve ifşaatları

Sızdırılan gizli ABD askeri belgeleri, ABD'nin sadece nasıl istihbarat topladığına değil, aynı zamanda dünyanın dört bir yanındaki ülkeler hakkında ne düşündüğüne de ışık tutuyor. Washington Post'un haberine belgeler bir ay önce oyuncular arasında popüler bir sohbet platformu olan Discord'da sızdırıldı. Bu belgeler Ukrayna'daki savaşa odaklanıyor ve hem Ukrayna hem de Rus ordularının yetenekleri hakkında samimi değerlendirmeler içeriyor. Yine de belgeler Çin gibi jeopolitik devler ve Haiti gibi daha küçük bölgesel ülkelerle birlikte Rusya ve Ukrayna'nın ötesine uzanıyor.

• Ukrayna

Belgeler öncelikle Ukrayna'nın bir yıl süren ağır çatışmalardan sonra askeri gücüne, Ukrayna hava savunmasındaki zayıf noktalara ve mühimmat tedarikindeki potansiyel sorunlara işaret ediyor. Belgelerdeki endişe verici detaylar arasında, Savunma Bakanlığı'nın Genelkurmay Başkanlığı için şubat sonunda hazırladığı raporda Ukrayna'nın cephe hatlarını korumak için orta menzilli hava savunması sağlama kabiliyetinin 23 Mayıs'a kadar tamamen azalacağı belirtiliyor. Ukrayna'nın Rus füzeleri ve insansız hava araçlarının 2-3 saldırısına daha dayanabileceği ayrıca raporda yer alan notlardan biri. Ukraynalı yetkililer sızıntıları kamuoyu önünde küçümsedi. Ancak özel olarak, ABD ile paylaşılan güvenlik açıklarının şimdi kamuya açık hale gelmesi bazılarını öfkelendirdi.

• Rusya 

Bazı belgeler, ABD istihbaratının Rus ordusuna önemli ölçüde sızdığına dair daha fazla kanıt sunuyor. Belgeler, bazı durumlarda ABD'nin Ukrayna'yı yaklaşan saldırılar konusunda uyarabildiğini öne sürüyor. Belgeler ayrıca Rusya'nın askeri istihbarat teşkilatı GRU ve Rusya'nın savaş çabaları için hayati önem taşıyan paramiliter örgüt Wagner Group'un iç planlamalarına atıfta bulunarak her ikisinin de ABD tarafından tehlikeye atıldığını öne sürüyor.

Kanıt olmadan ABD dezenformasyonu

Bazı belgeler de endişe verici olaylar hakkında daha fazla ayrıntı veriyor. Bir rapora göre bir Rus savaş uçağı 29 Eylül'de Kırım açıklarında bir İngiliz gözetleme uçağını neredeyse düşürüyordu. Kremlin sözcüsü Dmitry Peskov dün yaptığı açıklamada Rusya'nın belgeleri analiz etmeye başladığını ve belgelerin oldukça ilginç göründüğünü söyledi. Rusya yanlısı bazı askeri blog yazarları sızıntıdan çok fazla anlam çıkarılmaması konusunda uyarıda bulunarak, kanıt olmadan bunun bir ABD dezenformasyon kampanyası olabileceğini savundular.

• Çin 

Belgeler, Pekin'in Rusya'ya ölümcül yardım gönderme isteği ve Çin'in şubat ayında gerçekleştirdiği deneysel hipersonik silah testinin ayrıntıları da dahil olmak üzere Çin'in oluşturduğu geniş kapsamlı risklere ilişkin analizleri içeriyor. Belgelerde yer alan bir değerlendirmede Ukrayna'nın NATO silahlarını kullanarak Rus topraklarına saldırmasının Pekin'i savaşın içine çekebileceği belirtiliyor. Ukrayna'nın Rusya'da önemli bir stratejik hedefi ya da üst düzey bir lideri vurmasının, Çin'in Moskova'ya ölümcül yardım göndermesi için daha fazla gerekçe oluşturabileceği belirtiliyor.

Sızdırılan belgelerin bir bölümünde, İngiltere Savunma Bakanı Ben Wallace'ın bakanlığının, iki deniz uçak gemisinden birini, potansiyel olarak Asyalı müttefikler veya ABD ile işbirliği içinde Hint Pasifik'e konuşlandırma planlarını araştırmakla görevlendirdiği belirtiliyor. Belgede Pekin'den gelebilecek olumsuz tepkiler de değerlendiriliyor. Paylaşılan diğer bilgiler arasında yeni sertifikalandırılmış bir Çin savaş gemisinin ayrıntıları ve mart ayında Pekin'in askeri haritalama yeteneklerini geliştirmesi beklenen iki uyduyu teslim eden bir roket fırlatması yer alıyor.

• Mısır

17 Şubat tarihli bir belgede Cumhurbaşkanı Abdülfettah El-Sisi ile Mısırlı üst düzey askeri yetkililer arasında geçtiği iddia edilen ve Rusya'ya top mermisi ve barut tedarik etme planlarına atıfta bulunan konuşmalar özetleniyor. Belgede Sisi yetkililere Batı ile sorun yaşamamak için roketlerin üretim ve sevkiyatını gizli tutmaları talimatını veriyor.

Belgede Salah al-Din olarak tanımlanan bir kişinin gerekirse adamlarına vardiyalı çalışma emri vereceğini çünkü Mısır'ın Rusya'ya daha önce belirtilmeyen yardımlarının karşılığını en azından bu şekilde ödeyebileceğini söylediği aktarılıyor. Belgede Rusya'nın daha önce yaptığı yardımın ne olduğu açıklığa kavuşturulmuyor.

• İran

İran uzun zamandır ABD casusluğunun en önemli hedeflerinden biriydi ve CIA geçmişte İslam Cumhuriyeti'nin nükleer programına ve güvenlik aygıtına nüfuz etme konusunda kayda değer başarılar elde etti. Sızdırılan belgeler, ABD kurumlarının İran'ın gizli silah faaliyetlerinin en azından bir kısmını ve üst düzey İranlı yetkililerin iç görüşmelerini rutin olarak izleyebildiğini gösteriyor.

Çok gizli ibareli bir raporda, Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu Başkanı Rafael Grossi'nin yaklaşan ziyaretinin nasıl değerlendirileceği konusunda üst düzey İranlı liderler arasında yapılan özel tartışmalar anlatılıyor. İranlıların ziyaretin yerel basında yer almasına izin verip vermeyeceklerini ve eğer izin verirlerse bu haberin hükümetin yararına olacak şekilde nasıl şekillendirileceğini tartıştıkları görülüyor. Grossi İran'a, UAEA'nın geçmişte nükleer silah araştırmaları yapıldığından şüphelendiği beyan edilmemiş tesisler konusunda İranlı yetkililerle yüzleşmek için gidiyordu.

Ele geçirilen iletişim ve uydu fotoğraflarından elde edilen ayrı bir belge, İran'ın yeni bir uzay fırlatma füzesi ve uydusunu test etmek için yaptığı ileri hazırlıkları anlatıyor. Belgeler, İran'ın nükleer çabaları hakkında bilgi edinmenin bir başka yolu olarak ABD'nin UAEK'nın kendisini izlediğine işaret ediyor. Daha önceki istihbarat sızıntıları ABD'nin BM ve UAEK gibi uluslararası örgütlerin yanı sıra yabancı elçilikleri de rutin olarak izlediğini doğruladı.

• Güney Kore

Bir belgede Güney Kore Ulusal Güvenlik Konseyi'nin mart ayı başında ABD'nin Ukrayna'ya topçu mühimmatı gönderme talebiyle boğuştuğu bildiriliyor. İstihbarata dayandırılan haberde Seul'ün bu talebin Moskova'yı kızdırabileceğinden endişe ettiği belirtiliyor. Güney Kore Başkanlık Ofisi dün yaptığı açıklamada, sızıntıların doğrulanması halinde ABD'den gerekli önlemleri isteyeceğini söyledi.

• İsrail

Belgelerde İsrail'in de adı geçiyor. Bir raporda şubat ayında Mossad casusluk servisinin üst düzey liderlerinin Mossad yetkililerinin ve İsrail vatandaşlarının yeni İsrail Hükümeti'nin önerdiği yargı reformlarını protesto etmelerini savundukları ve İsrail Hükümeti'ni kınayan birkaç açık eylem çağrısı yaptıkları belirtiliyor. Raporda sinyal istihbaratına atıfta bulunuluyor. Buna karşılık İsrail hükümeti istihbarat servisinin geleneksel siyasi tarafsızlığını vurgulayan bir açıklama yaptı. Açıklamada Mossad ve görevdeki üst düzey personellerin gösterilerle hiçbir ilgisi olmadığı ve kuruluşundan bu yana Mossad'a rehberlik eden devlete hizmet değerine bağlı olunduğu ifadeleri yer aldı.

• Türkiye

Bir rapor, NATO müttefiki olan Türkiye'nin Wagner'den malzeme teminine yardımcı olması için yardım istediğini öne sürüyor. Belgelerde Wagner'in Türkiye'den silah ve teçhizat satın almak üzere Türk bağlantılarla görüştüğü belirtiliyor. Türkiye'nin bu çabalardan ne kadar haberdar olabileceği ve bunların sonuçlanıp sonuçlanmadığı belirsiz.

• Kanada

Belgeler, Rusya yanlısı bir hacker grubu olan Zarya'nın 25 Şubat'ta Rus istihbarat teşkilatı FSB'den olduğu iddia edilen bir yetkiliyle, Kanada gaz altyapısına erişim sağladıklarını ve diğer şeylerin yanı sıra bir gaz dağıtım tesisinin acil olarak kapatılmasını başlatabileceklerini iddia ettiklerini söylüyor. Belgelere göre FSB başarılı bir operasyonun bir patlamaya neden olacağına inanıyordu.

Böyle bir patlamanın gerçekleştiği net değil. Kanada'nın en büyük doğal gaz dağıtım şirketi olan Enbridge dün yaptığı açıklamada ne saldırıya uğradığını ne de tehlikeye girdiğini söyledi. Kanada'nın kriptoloji kurumu olan İletişim Güvenliği Kurumu sözcüsü Laura Payton, doğal gaz altyapısına bir saldırı olup olmadığı ya da böyle bir olayı önlemek için adımlar atılıp atılmadığı konusunda yorum yapmadı ve kurumun sızdırıldığı iddia edilen istihbarat hakkında yorum yapmadığını söyledi.

• Haiti

Sızdırılan belgelerden birinde Wagner Group ortaklarının şubat ayı sonlarında başkentin büyük bölümünü kontrol eden ve binlerce kişiyi öldüren  çetelerle mücadele için hükümetle bir sözleşme yapma potansiyelini değerlendirmek üzere gizlice Haiti'ye gitmeyi planladıkları belirtiliyor.

Ekim ayında Haiti Başbakanı Ariel Henry, çete şiddetini durdurmak için yabancı bir güvenlik gücünün konuşlandırılmasını talep etti, ancak ABD ve müttefikleri buna öncülük etmeye istekli olmadı. Hükümet sözcüsü Jean-Junior Joseph, Henry hükümetinin Wagner ile temasa geçtiği iddialarını yalanladı. Polis sözcüsü Gary Desrosiers ise Wagner Grubu ile polis arasında herhangi bir toplantı yapıldığından haberdar olmadığını söyledi.

• Macaristan

Sızıntılarda yer alan bir CIA Operasyon Merkezi İstihbarat Güncellemesi, Budapeşte'deki ABD Büyükelçiliği'ne atıfta bulunarak, Macaristan Başbakanı Viktor Orban'ın 22 Şubat'taki bir siyasi strateji oturumunda ABD'yi partisinin ilk üç düşmanından biri olarak tanımladığını söyledi. İstihbarat güncellemesinde bu yorumun Orban'ın söylemlerindeki Amerikan karşıtı retorik seviyesinin yükselmesi anlamına geldiği belirtildi.

Sağcı lider, Biden'ın göreve gelmesinden bu yana Amerikan karşıtı söylemlerini arttırarak eski başkan Donald Trump'a olan hayranlığını düzenli olarak dile getiriyor. Geçen yıl Twitter'a abone olduktan sonra yaptığı ilk paylaşımda iyi dostu ifadesini kullanarak Trump'tan bahsetti. Birkaç gün sonra yaptığı bir konuşmada ise Trump'ı Ukrayna'da barış için tek umut olarak tanımladı.