Şubat ayında Pentagon'dan sızan belgelere göre Ukrayna'nın hava savunma sistemleri ve mühimmatları haftalar içinde tükenme riskiyle karşı karşıya. ABD Savunma Bakanlığı dosyaların nasıl kamuya açık hale geldiğinin izini sürüyor.
Belgelerden 23 Şubat tarihli ve gizli ibareli olanı, Ukrayna'nın Sovyet döneminden kalma S-300 hava savunma sistemlerinin mevcut kullanım oranıyla 2 Mayıs'a kadar nasıl tükeneceğini ayrıntılı bir şekilde özetliyor. The Guardian'ın haberine göre kullanım oranının o zamandan beri değişip değişmediği belli değil. Pazar günü bir açıklama yapan Pentagon, Ukrayna'nın hava savunmasından İsrail'in Mossad casusluk teşkilatına kadar geniş bir yelpazede ayrıntılar içeren gizli belgelerin sızdığı kaynağı bulmaya çalışıyor.
Volodymyr Zelensky'ye yakın bir kaynak, Ukrayna'nın gizli belgelerin büyük ölçüde sızmasının ardından bazı askeri planlarını değiştirdiğini söyledi.
New York Times'ın haberine göre Ukrayna'nın Rus hava gücüne karşı hayati önem taşıyan bölgeleri korumak için S-300 ile birlikte güvendiği Buk hava savunma sistemlerinde nisan ortasına kadar sorun yaşanabilir. Cephe hattındaki birlikleri koruyan hava savunma sistemleri 23 Mayıs'a kadar tamamen azaltılabilir. Times'ın üst düzey askeri yetkililere dayandırdığı haberine göre Rus savaş uçakları ve bombardıman uçaklarının Ukrayna güçlerine saldırmak için daha fazla fırsat elde etmesi Kiev için büyük bir sorun teşkil edebilir.
Mühimmat bulmakta ciddi zorluk yaşanabilir
Ukrayna Hava Kuvvetleri sözcüsü Albay Yuri Ihnat, belgelerde yer alan bilgiler hakkında bir yorum yapmadı ancak Wall Street Journal'a verdiği röportajda, Ukrayna'nın çok önemli S-300 ve Buk bataryaları için Sovyet yapımı mühimmat bulmakta ciddi zorluklarla karşılaştığını söyledi. Ihnat röportajda "Eğer-hava savaşını kaybedersek bunun Ukrayna için sonuçları çok ciddi olur. Ertelemenin zamanı değil" diyerek Batılı müttefiklerini yardımlarını hızlandırmaya çağırdı.
"ABD sızıntısı mı?"
Bazı ABD'li yetkililer, Pentagon'a ait büyük gizli belgelerin sızdırılmasının ABD'li bir kaynaktan gelmiş olabileceğine inanıyor. Eski bir üst düzey Pentagon yetkilisi olan Michael Mulroy, Reuters'a verdiği bir röportajda "Belgelerin çoğu sadece ABD'nin elinde olduğu için şimdi bunun bir ABD sızıntısı olduğuna odaklanılıyor" dedi.
Rusya yanlıları şüphesi
ABD'li yetkililer soruşturmanın henüz ilk aşamalarında olduğunu ve soruşturmayı yürütenlerin, 2013 yılında WikiLeaks web sitesinde 700 binden fazla belge, video ve diplomatik belgenin yayınlanmasından bu yana en ciddi güvenlik ihlallerinden biri olarak görülen sızıntının arkasında Rusya yanlılarının olabileceği ihtimalini göz ardı etmediklerini söyledi. Belgelerden bazıları haftalar önce yayınlanmış olsa da, varlıkları ilk kez New York Times tarafından ortaya atıldı.
Pazar günü Reuters'e konuşan iki ABD'li yetkili, belgelerin araştırmacıları yanlış yönlendirmek ya da ABD'nin güvenlik çıkarlarına zarar verebilecek yanlış bilgileri yaymak amacıyla üzerinde oynanmış olabileceği ihtimalini göz ardı etmediklerini söyledi. Beyaz Saray soruları Pentagon'a yönlendirdi. Pentagon da konuyu Adalet Bakanlığı'na havale etti ve Adalet Bakanlığı da cezai bir soruşturma başlattı.
Rusya-Ukrayna savaşının ötesinde sonuçları oldu
Bu tür sıkı korunan bilgiler Rus güçlerinin çok işine yarayabilir. Ukrayna, cumhurbaşkanı ve üst düzey güvenlik yetkililerinin sızıntıları önlemenin yollarını görüşmek üzere bir araya geldiklerini açıkladı. Görünürdeki sızıntının Rusya'nın Ukrayna'ya karşı yürüttüğü savaşın ötesinde sonuçları da oldu.
Gizli belgelerdeki Mossad
Çok Gizli ibareli bir başka belge ise Mossad istihbarat teşkilatının İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu'nun yüksek mahkeme üzerindeki kontrolleri sıkılaştırma planlarına karşı protestoları teşvik ettiğini söylüyor. Mossad'ın amacı yasalarla tanımlanmamış olsa da, casusluk teşkilatının iç siyasi meselelere karışmaması gerekiyor.
"Diplomatik bir faul olur"
New York Times'ın makalesine atıfta bulunan Güney Kore Demokrat Parti lideri Park Hong-keun "Eğer haber doğruysa, bu 70 yıllık müttefikler arasında asla kabul edilemeyecek bir eylem, egemenliğin ihlali ve ikili güveni temelden sarsan diplomatik bir faul olur" dedi. Yaklaşık 28,500 ABD askeri, nükleer silahlara sahip Kuzey Kore'ye karşı caydırıcı bir unsur olarak Güney Kore'de bulunurken, ABD ve Güney Kore kuvvetleri düzenli olarak ortak askeri tatbikatlar gerçekleştiriyor.
