NYT yeni araştırmayı yazdı: Çin karası batıyor, şehirler sular altında kalacak

Delger Erdenesanaa / New York Times

Çin'de şehirler hem büyüyor hem de batıyor. Science dergisinde yayınlanan yeni bir araştırmaya göre, Çin'in büyük şehirlerinin tahmini %16'sı yılda 10 milimetreden fazla yükseklik kaybediyor. Yine büyükşehirlerin neredeyse yarısı yılda 3 milimetreden fazla batıyor. Miktar her ne kadar küçük gözükse de hızla artıyor. Çalışmaya göre, 100 yıl içinde Çin'in kentsel kıyı arazisinin dörtte biri, çökme ve suların yükselmesiyle deniz seviyesinin altında kalabilir.

Çökmeyi ölçen ilk araştırma

Makaleyi inceleyen East Anglia Üniversitesi'nden iklim bilimci ve inşaat mühendisi Robert Nicholls, "Bu ulusal bir sorun" dedi. Nicholls bu çalışmanın, uydulardan alınan son teknoloji radar verilerini kullanarak birçok kentsel alanda aynı anda çökmeyi ölçen ilk çalışma olduğunu da sözlerine ekledi.

Bina ve altyapının ağırlığından kaynaklanıyor

Araştırmaya göre, bu şehirlerdeki çöküş kısmen binaların ve altyapının ağırlığından kaynaklanıyor. Şehirlerin altındaki akiferlerden su pompalanması da bir rol oynuyor. Buna Petrol sondajı ve kömür madenciliği gibi yeraltında boş alan bırakan ve toprağın sıkışmasında ya da çökmesine neden olabilen faaliyetler de dahil.

Pekin, ülkede en hızlı batan yerler arasında. Geçen yıl sokaklardaki çatlakların ardından binlerce vatandaşın yüksek katlı apartmanlardan tahliye edildiği Tianjin de öyle. Bu şehirlerde çökme düzensiz. Birbirine bitişik arazi parçaları farklı oranlarda alçaldığında, bu arazinin üzerine inşa edilen her şeyin hasar görme riski var.

"Arazi çökmesi neredeyse her yerde var"

Amerika Birleşik Devletleri de dahil olmak üzere diğer ülkelerde de benzer sorunlar yaşanıyor. Virginia Tech'te jeofizikçi olan ve benzer yöntemler kullanarak Amerikan kıyı kentlerindeki çökme olaylarını inceleyen Manoochehr Shirzaei, "Arazi çökmesi neredeyse her yerde var olan ve gözden kaçan bir sorun" dedi. Shirzaei ayrıca Güney Çin Normal Üniversitesi'nden Zurui Ao, Pekin Üniversitesi'nden Xiaomei Hu ile Shengli Tao ve meslektaşları tarafından Çin şehirleri üzerine yapılan yeni çalışmayı da inceledi.

Shirzaei "Sahip olduğumuz uyum stratejilerinin ve iklim değişikliğiyle mücadeleye yönelik esneklik planlarının çoğunun, sırf arazi çökmesini içermedikleri için yanlış olduğuna inanıyorum. Bu konu deniz seviyesindeki yükselmenin incelendiği gibi incelenmemiştir" dedi.

Ölçümler uydu radarlarına dayanıyor

Yeni çalışma, Çin'in kentsel nüfusunun dörtte üçünü oluşturan 82 büyük şehirdeki yer yüzeyinin 2015 ve 2022 yılları arasındaki çökme ve yükselme hareketlerine dair uydu radar ölçümlerine dayanıyor. Araştırmacılar bu ölçümleri, bu şehirlerdeki binaların ağırlığı ve altlarındaki yeraltı suyu seviyelerinin değişmesi gibi potansiyel faktörlere ilişkin verilerle karşılaştırdı. Araştırmacılar ayrıca, hangi şehirlerin deniz seviyesinin altında kalabileceğini belirlemek için çökme ölçümlerini deniz seviyesindeki yükselme tahminleriyle birleştirdiler. Bulgular önümüzdeki 100 yıl boyunca sabit bir çökme oranını gösteriyor ancak bu oranlar insan faaliyetleriyle birlikte değişebilir.

Çin'in kıyı şehirlerindeki arazinin yaklaşık %6'sı şu anda deniz seviyesinin altında bir göreli yüksekliğe sahip. Bu çalışma, küresel ortalama deniz seviyesinin 2120 yılına kadar 0,87 metre yükselmesi halinde (araştırmacılar tarafından yaygın olarak kullanılan iki senaryodan en yüksek olanı) bu oranın %26'ya çıkabileceğini ortaya koydu.

Hollanda da batıyor

Deniz seviyesinin altında olmak bir şehrin otomatik olarak yok olacağı anlamına gelmez. Hollanda'nın büyük bir kısmı deniz seviyesinin altında ve batmaya devam ediyor. Ancak ülke yer yer su baskınlarını önlemek ve diğerlerinde de buna uyum sağlamak için kapsamlı bir şekilde tasarlandı.

Araştırmacılar, hasarı en aza indirmenin anahtarının yeraltı suyu çıkarımını sınırlamak olduğunu belirtiyor. Şangay zaten bu yaklaşımı benimsiyor ve diğer Çin şehirlerine göre daha yavaş batıyor. Japonya'da yeraltı suyu yönetimi yıllar içinde Tokyo ve Osaka'da çökmeyi dengelemede başarılı oldu. Hatta bazı yerler tükenmiş akiferlere su enjekte ederek çökmeyle mücadele ediyor.

Nicholls, çökmeyi tamamen durdurmanın zor olduğunu söyleyerek "Geriye kalanlarla yaşamak zorundasınız" dedi. Nicholls, bunun esas olarak kıyı bölgelerinde deniz seviyesinin yükselmesine uyum sağlamak anlamına geldiğini söyledi. Sadece iklim değişikliğinin neden olduğu deniz seviyesindeki yükselme değil, aynı zamanda batan toprağın etkileri de söz konusu.

©️ 2024 The New York Times Company