Temas sporları yaparken dikkat: Beyin sarsıntıları uzun vadede sorunlara yol açıyor

Yeni bir araştırma yaşam boyu birden fazla beyin sarsıntısının plan yapma ve dikkatini verme becerisini etkilediği ortaya çıkardı. Yaklaşık 16 bin kişi üzerinde yapılan bir çalışma, birden fazla beyin sarsıntısı geçirmenin yaşamın ilerleyen dönemlerinde daha kötü beyin fonksiyonlarıyla bağlantılı olabileceğini öne sürüyor.

Bilişsel testlerde başarı oranları düşüyor

Yaşları 50 ila 90 arasında değişen 15 bin 764 kişi arasında, üç veya daha fazla sarsıntı geçirdiğini söyleyenlerin bir dizi bilişsel testte daha kötü planlama ve dikkat puanlarına sahip olduğu görüldü. Dört ya da daha fazla beyin sarsıntısı geçiren kişilerde dikkat, işlem hızı ve çalışma belleği daha zayıf çıktı.

70,80 yaşına geldiğinizde hala etkisini hissedersiniz

Çalışmanın başyazarı ve New South Wales Üniversitesi Sağlıklı Beyin Yaşlanma Merkezi'nde doktora adayı olan Dr. Matthew Lennon, "Bulduğumuz şey uzun vadede bir tür bilişsel eksikliğe sahip olmak için yaşam boyu sadece üç sarsıntı geçirmeniz gerektiğiydi. Ergenlik, 20'li, 30'lu ve 40'lı yaşlarınızda birden fazla beyin sarsıntısı geçirirseniz, 70 veya 80 yaşına geldiğinizde hala etkilerini hissediyor olacaksınız" dedi.

Temas sporlarının verdiği zarar gözle görülür 

Çalışma, temas sporlarında beyin sarsıntıları ve tekrarlanan kafa travmalarına ilişkin bir  soruşturmasının ilk oturumlarından sonra daha fazla dikkat çekti. Soruşturma ise spor kuruluşlarının beyin sarsıntılarını yönetme biçimleri ve  beyinde hasara yol açan ağır darbelere uzun süre maruz kalmanın etkileri konusunda kamuoyunda artan endişelerin ardından başlatıldı.

Kronik travmatik ensefalopati esas olarak boks, Amerikan futbolu, hokey, futbol gibi kontakt sporlarıyla uğraşan amatör veya profesyonel sporcularda ve askeri personelde görülebilen bir sorundur

Giderek artan sayıda bilimsel kanıt, temas sporlarında kafa travmasına ve sarsıcı darbelere tekrar tekrar maruz kalma ile amatörlerden profesyonellere kadar birçok Avustralyalı sporcunun beyninde tespit edilen nörodejeneratif hastalık kronik travmatik ensefalopati (CTE) arasında bağlantılar olduğunu gösterdi.

IQ farkı fazla olmasa da ayırt edilebilir 

Lennon'ın araştırması, tekrarlanan beyin sarsıntıları geçiren kişilerin bilişsel performanslarının ölçülebilir derecede daha kötü olduğunu ancak aradaki farkların çok büyük olmadığını ortaya koydu. Aynı zamanda doktor olan Lennon, "20 ya da 30 IQ puanından bahsetmiyoruz. Belki birkaç IQ puanı farktan bahsediyoruz" dedi. 

Lennon, sporun fiziksel ve bilişsel sağlığa faydalarının önemli olduğunu vurguladı ve "Alt grup analizine baktığımızda henüz yayınlanmamış verilerde eğer spor yaparken beyin sarsıntısı geçirdiyseniz, aslında hiç beyin sarsıntısı geçirmemiş olanlara göre daha iyi çalışma belleğine ve işlem hızına sahipsiniz" dedi. Lennon, "Buradan beyin sarsıntısı geçirmiş olsanız bile, özellikle genç bir kişi olarak spor yapmanın faydalarının uzun vadeli bilişsel risklerden daha ağır bastığını anlayabiliriz. Genel verilere baktığımızda bu mantıklı çünkü tansiyon, yüksek kolesterol, diyabet gibi rahatsızlıkların bilişsel sağlığımız için gerçekten önemli riskler olduğunu biliyoruz" ifadelerini kullandı.

Sporla ilişkili beyin sarsıntısı

Sporla ilişkili beyin sarsıntısı (SİBS) tüm dünyada giderek artan düzeyde ilgi gören, ciddi bir spor yaralanması türü. Amerikan Ulusal Futbol Ligi'nden çok sayıda eski oyuncu açtıkları dava sonucunda 2015 yılında oyuncu başına 5 milyon dolara varan tutarlarda tazminat hakkı kazandı.