Afrika'da 30 milyon kişiye can suyu olan Çad Gölü giderek kuruyor

Her yıl 2 Şubat'ta kutlanan Dünya Sulak Alanlar Günü, Afrika'da giderek kuruyan Çad Gölü havzasındaki durumu bir kez daha gündeme getirdi. Nijerya'nın kuzeydoğusu, Kamerun'un uzak kuzeyi, Nijer ve Çad'ın belli kısımlarını kapsayan Çad Gölü havzası, Afrika kıtasının yüzde 8'ini kaplıyor ve 30 milyon nüfusu barındırıyor. Dünyanın en büyük 6. gölü kabul edilen ve Afrika'nın en önemli temiz su kaynaklarından Çad Gölü çevresinde yaşayanlar hem küresel ısınmanın kurbanı olurken hem de göl etrafındaki terör örgütlerinin tehdidi altında yaşıyorlar. Bu durum bölgedeki var olan insani krizi daha da derinleştiriyor.BM Gıda ve Tarım Örgütü tarafından "dünyanın en önemli tarım mirası alanlarından" biri olarak değerlendirilen Çad Gölü havzasında 5,3 milyon kişinin çatışmalar nedeniyle yer değiştirmek zorunda kaldığı biliniyor. Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksel Komiserliği, Çad Gölü havzasındaki 10 milyon kişinin insani yardıma muhtaç olduğu uyarısında bulunuyor. Çad Gölü'nün 1963'te 26 bin kilometrekare olan yüz ölçümü 2001 itibarıyla 1500 kilometrekarenin altına geriledi. Buna karşın bölge nüfusu her geçen gün artıyor. Havacılık ve Uzay Ajansının (NASA) 2017'de paylaştığı bilimsel çalışma da Çad Gölü'nün 1973'teki haline nazaran 10 kat küçülmüş olduğunu ortaya koyuyor. Yükselen sıcaklıkların göl sularını buharlaştırması, geçiminin yüzde 80'ini tarım, hayvancılık ve balıkçılıkla sağlayan havza halkı için ciddi bir ekonomik kayba ve bazen etnik çatışmalara sebebiyet veriyor. Sıcaklığın dünya ortalamasından 1,5 kat daha hızlı artması mevsimsel yağışların miktarını azaltıyor. Havza halkı yağış döneminin ne zaman başlayıp biteceğini kestiremiyor.Çad Gölü havzasındaki küresel ısınma gıda güvensizliğini artırarak bölgenin istikrarsızlaşmasına neden oluyor. Küresel Terör İndeksi 2020 verilerine göre, Çad Gölü havzasındaki 4 ülke dünyadaki en az barışçıl 10 ülke arasında yer alıyor. Havza halkı 10 yılı aşkın süredir silahlı gruplarla güvenlik güçlerinin çatışması arasında sıkışmış durumda. Bölgedeki en büyük terör örgütü Boko Haram'ın 2009-2016 yıllarındaki saldırılarında en az 10 bin kişi yaşamını yitirdi. Boko Haram, ana geçiş güzergahlarını kontrol ettiği bölgeye zaman zaman insani yardım gelmesini de engelliyor.UNESCO verilerine göre, irili ufaklı yüzlerce adacıktan oluşan Çad Gölü havzası endemik çeşitlilik açısından da oldukça zengin. Yaklaşık 140 balık türünün yaşadığı havza 150 bin ton balık üretim potansiyeline sahip. Çad Gölü havzası, Asya ve Avrupa'dan gelen göçmen kuşların da önemli duraklarından birini oluşturuyor. Her yıl en az 70 kuş türünün göl ve çevresinde bir süre kaldığı tahmin ediliyor. Havzanın, içerdiği yüksek protein oranıyla gıda takviyesi olarak kullanılan mavi-yeşil bir alg türü olan spirulina açısından da oldukça zengin olduğu biliniyor.